Ευαγγελία – Αγγελική Πεχλιβανίδου

Το Κράτος είμαι Εγώ κι Εσύ κι Αυτός κι Εκείνος

(Έχουμε Δημοκρατία;)

Το Κράτος  είμαι Εγώ   (L’État, c’est moi), είπε ο Λουδοβίκος ο ΙΔ΄ αυταρχικά.      Και τώρα στην εποχή της Δημοκρατίας που όλοι την επικαλούμεθα για ό,τι λέμε και κάνουμε, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο καθένας με τον τρόπο του είναι ένας Λουδοβίκος 14^ος που επαναλαμβάνει τη ρήση εκείνου.

Γιατί σήμερα τη Δημοκρατία, τη δημοκρατική σκέψη μας, τη δημοκρατική γλώσσα μας, τη δημοκρατική συμπεριφορά μας την κάναμε σαν το «φούρνο του Χότζα».

Ο Χότζας λοιπόν έχτιζε κάποτε ένα φούρνο.

Περνάει ένας γείτονάς του και του λέει:

- Έκανες λάθος, Χότζα μου, ο φούρνος πρέπει να βλέπει προς τη Δύση.

Χαλάει ο Χότζας το φούρνο και τον ξαναχτίζει προς τη Δύση. Περνάει τότε ένας άλλος γείτονας και του λέει:

- Μα, Χότζα μου, τι κάνεις. Ο φούρνος πρέπει να κοιτάει στην Ανατολή.

Τον ξαναχαλάει ο Χότζας και τον χτίζει πάλι απ’ την αρχή έτσι ώστε να βλέπει προς την Ανατολή.  Σε λίγο νά σου ένας περαστικός. Βλέπει το Χότζα που έχτιζε το φούρνο και γυρίζει και του λέει:

- Να με συμπαθάς, Χότζα μου, ο φούρνος πρέπει να είναι στραμμένος προς το Νότο.

Θυμώνει τότε ο Χότζας, γκρεμίζει το φούρνο, πάει αγοράζει ένα κάρο που είχε βέβαια τέσσερις ρόδες και μια και δυο χτίζει τον φούρνο επάνω στο κάρο.

Έτσι μπορούσε να γυρνάει το κάρο σε κάθε κατεύθυνση σύμφωνα με τη γνώμη και την επιθυμία όλων.

Έτσι κάναμε κι εμείς όλοι τη Δημοκρατία μας, την ψυχή μας, τις ενέργειές μας. Τις κάναμε αυτόνομες.  Και τις αλήθειες μας και τα ψεύδη μας και την ηθική μας. Και προσπαθούμε να επιβάλουμε τις δικές μας αλήθειες ως αντικειμενικές.            Δεν αφήνουμε χώρο στην υποκειμενική άποψη ενός γεγονότος ή άλλου. Αυθαιρετούμε θεωρώντας ότι δεν μπορεί κάτι να είναι εν μέρει αληθινό, ότι μπορεί να έχουμε περιπέσει σε πλάνη από άγνοια όλων των γεγονότων ή από αδυναμία ή σκοπίμως στο βάθος της ψυχής μας, αν και στην τελευταία περίπτωση, έχουμε ήδη προχωρήσει στο πεδίο του ψεύδους. Και όλοι μα ς έχουμε τα επιχειρήματά μας και αγωνιζόμαστε  να τα υποστηρίξουμε. Και έτσι καταργούμε τους νόμους της ηθικής. Αυτοί κι αν δεν έχουν γίνει σαν το φούρνο του Χότζα»! Οι βασικές έννοιες της ηθικής, «καλό» ή «κακό», έχουν χάσει τον προσδιορισμό τους.

Και δεν αναφέρομαι στους οπαδούς κάποιου κινήματος ή ιδεολογίας ή αιρετικής πίστης,  όπως, για παράδειγμα, ηδονισμός, Καντική ηθική που ήταν αυστηρά καθηκοντολογική, Αριστοτελική, που ήταν ηθική του μέτρου, του Μαξ Σέλλερ που ήταν καθαρά συναισθηματική, του Νίτσε που πρεσβεύει τον ηθικό μηδενισμό, και άλλων «φιλοσόφων» ή μη που παραπαίουν ανάμεσα στις έννοιες καλό – κακό, αλήθεια – ψέμα, και που δεν προσφέρουν πολλά ή και τίποτα ούτε στη δική τους ψυχή ούτε στη δική μας.

Μιλάω για μας τους απλούς ανθρώπους, τους γονείς, φίλους, συνεργάτες, δασκάλους, αυτούς που έχουν εξουσία ή παραεξουσία, τους σημαντικούς και ασήμαντους, για μας που έχουμε ο καθένας κτίσει ένα φούρνο – πύργο δημοκρατίας πάνω στο κάρο – ψυχή μας. Και από κει εκφράζουμε τις απόψεις μας, τις σκέψεις μας.

Στο κάτω κάτω λέω ό,τι θέλω, κάνω ό,τι θέλω επειδή πιστεύω ότι αυτό είναι δημοκρατικό. Βρίζω από το βήμα των Μ.Μ.Ε. όποιον θέλω, επειδή πιστεύω ότι υπηρετώ τη Δημοκρατία. Γράφω ό,τι θέλω επειδή είμαι δημοκράτης. Αγωνίζομαι για κάτι που θεωρώ ότι με εκφράζει επειδή αυτό είναι δημοκρατικό.

Εν ονόματι της Δημοκρατίας, θέλουμε όλοι να επιβάλλουμε τις απόψεις μας, να λειτουργούμε και να επιβαλλόμαστε λουδοβικικά. Ο κάθε ένας μας έγινε και ένας μικρός ή μεγάλος Λουδοβίκος που μέσα του πιστεύει στο «Το Κράτος είμαι Εγώ».

Γέμισαν Λουδοβίκους οι ζωές μας!

Πιστεύω ότι μετά την εποχή του Σόλωνα και του Κλεισθένη η Δημοκρατία άρχισε να παλεύει ανάμεσα στα κύματα της ανωριμότητας της Πολιτείας και της ανωριμότητας των πολιτών, του αγώνα για επιβίωση, επικράτηση, επιβολή και του αγώνα του ανώριμου Εγώ μας.

Λησμονούμε ότι η Δημοκρατία είναι πανανθρώπινος πολιτισμός, είναι πολιτισμός της ποιότητας της ζωής μας, είναι ελευθερία, αυτοσεβασμός και σεβασμός προς τους συνανθρώπους μας.

Η Δημοκρατία είναι εξουσία της ψυχής μας και δεν έχει υπηκόους ούτε σκλάβους.  Υπηρετεί ελεύθερους ανθρώπους.