ΦΤΑΣΕ ΟΠΟΥ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙΣ....


Λίγα λόγια για την θεατρική παράσταση "Αναφορά στον Γκρέκο"


Του Πάνου Χατζηγεωργιάδη
Μέλος ένωσης μουσικοσυνθετών Αγγλίας
Λογοτέχνης και Δημοσιογράφος
Τομεάρχης πολιτισμού για το ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ


Όσο περνά ο καιρός συνειδητοποιώ ακόμη περισσότερο το γεγονός πως υπάρχουν πράγματα για τα οποία ο άνθρωπος οφείλει να ντρέπεται μα και άλλα για τα οποία οφείλει να είναι περήφανος,πράγματα που τον κάνουν να ξεχωρίζει απο τα ζώα,που τον κάνουν να ζεί και οχι μόνον να αναπνέει.

Ανάμεσα σε πολλά απο αυτά που εξανθρωπίζουν το κτήνος που προσπαθεί ολοένα και με καθημερινό αγώνα να καταστεί άνθρωπος τουλάχιστον σε θεωρητική βάση,είναι και το καλό θέατρο,ένα θέατρο με μηνύματα δυνατά και ερμηνείες πέρα απο τα διαδικαστικά και τις τεχνικές αρτιότητες που ενυπάρχουν πολλές φορές προκειμένου να αποκρύψουν την γύμνια μιάς τέχνης που γίνεται για το θεαθήναι,μιάς θολοκουλτούρας του κακώς εννοούμενου ελιτισμού,ένα θέατρο που σε κάνει και φεύγεις απο την αίθουσα με ένα αίσθημα πως φεύγεις καλύτερος απο οτι ήρθες,το αίσθημα της διδαχής απο τα πεπραγμένα και της συνειδητοποίησης που καταντά βίωμα πέρα απο την σκηνή μιάς και αυτός είναι ο σκοπός της πραγματικής τέχνης,της τέχνης που εγώ προσωπικά πιστεύω και ακολουθώ τα χνάρια της επάνω στην άμμο του χρόνου και την αποκαλώ τέχνη "εκ του κόσμου,διά τον κόσμον".

Πάντοτε με συνέπαιρνε η ιδέα του πως ένα απλό κομμάτι χαρτί με αραδιασμένες τις λέξεις επάνω του,δημιούργημα της ανθρώπινης διανόησης,μπορεί κατά τον ίδιο μαγικό τρόπο που συντάχθηκε απο κάποιον, να μετασχηματιστεί στην ίδια την ζωή απο κάποιους άλλους που το διάβασαν και το ενστερνίστηκαν τόσο βαθιά που πέρασε κι αυτό μέσα στην ψυχή τους με μοναδικό μέσο ετούτο το κομμάτι του χαρτιού που γεννιέται εκ της ζωής επιστρέφει και πάλι ζωντανό στους γύρω,έτσι γίνεται πάντοτε όταν η τέχνη αποτελεί το ταξίδι του ανθρώπου και οχι τον προορισμό κι όταν αυτή δεν στέκεται στα ψεύτικα φτιασίδια μιάς κατά τα άλλα γραίας ξεδοντιασμένης πόρνης κοινωνίας.

Πρίν μερικές ημέρες είχα μια τύχη ανέλπιστη και την χαρακτηρίζω ως τέτοια μιάς και η σημερινή μας κατάσταση της αξιακής και πνευματικής κρίσης, δεν μας αφήνει και πολλά περιθώρια ελπίδας για μια χαραμάδα φώς,να παρακολουθήσω ένα σημαντικότατο έργο και μια προσπάθεια ανάτασης συλλογική που φέρει τον τίτλο "Αναφορά στον Γκρέκο",μια παράσταση που πραγματοποιήθηκε στο πνευματικό κέντρο του δήμου Αιγάλεω και αναμένεται να ταξιδέψει σε πολλές πόλεις της επικράτειας με αφετηρία την κρήτη μας, μα και στο εξωτερικό σε πόλεις οι οποίες αποτελούν σημεία - αναφοράς για το κείμενο το ίδιο που έχει ως αφετηρία τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο διάσημο ζωγράφο της αναγέννησης με ελληνικές ρίζες και πιο συγκεκριμένα την κρήτη και "συμπρωταγωνιστή" του τον επίσης κρητικό λογοτέχνη παγκοσμίου φήμης,Νίκο Καζαντζάκη.

Το έργο τούτο το πολυσήμαντο, δεν μένει στην στείρα παράθεση δραματουργικών στοιχείων,αλλά πέρνει τα τεκταινόμενα τα επί σκηνής και τα μεταφέρει στην ουσία που δεν είναι άλλη απο την πραγματική ζωή,παραδειγματίζει χρησιμοποιώντας τους χαρακτήρες ως εργαλεία εξανθρωπισμού και γίνεται βίωμα και εμπειρία ζωής το ίδιο,μέσα απο έναν για ακόμη μια φορά ανεπανάληπτο ερμηνευτικά Τάκη Χρυσικάκο στον ρόλο του Νίκου Καζαντζάκη που μετουσιώνει τον μεγάλο μας λογοτέχνη σε μια γέφυρα πρός τον εξανθρωπισμό,έναν εξανθρωπισμό ο οποίος επιτυγχάνεται μέσω πλήθους ατραπών όπως η πνευματική ανάταση πρός έναν κόσμο των ιδεών και του γραψίματος αλλά και ταυτοχρόνως αυτό το σταθερό πάτημα στην γη με μια ζωή απλοική πέρα απο τον εκλεπτισμό των γραμμάτων.

Η διατήρηση του μέτρου αναμεταξύ των δύο αυτών γενεσιουργών της ανθρώπινης δημιουργίας στοιχείων και το συνταίριασμα τους σε ένα στιβαρό σύνολο,γίνονται οδηγός για τον σύγχρονο άνθρωπο πρός το πραγματικό εύ ζείν των αρχαίων ήμων προγόνων που περνά μέσα απο την γνώση του εαυτού μας του ίδιου,του εαυτού μας και του κόσμου ολάκερου που ξεκινά και καταλήγει σε αυτόν.

Ο κ. Χρυσικάκος μέσω του Νίκου καζαντζάκη και περιγράφωντας στοιχεία της ζωής του μεγάλου μας λογοτέχνη με έναν τρόπο καθαρά αυθεντικό και αψεγάδιαστο τεχνικά,έρχεται να μετασχηματίσει το πεπερασμένο μιάς ανθρώπινης ύπαρξης όσο μεγάλη και αν στέκει ανάμεσα των άλλων,σε κάτι αιώνιο σε ένα παράδειγμα στάσης ζωής,τα παιδικά χρόνια του Καζαντζάκη,ο σκληρός,πρωτόγονος θα έλεγε κανείς μα την ίδια ώρα δίκαιος χαρακτήρας του πατέρα του,σε συνδιασμό με την γλυκύτητα που αποπνέει απο την περιγραφή η ύπαρξη της μητέρας του,έρχονται να πρωτοδιαμορφώσουν τον χαρακτήρα του νεαρού Νίκου κι όλο αυτό μαζί με τα μικρά γεγονότα της ζωής των πρώτων του χρόνων που στο μυαλο του γίνονται μεγάλα και με τεράστια σημασία,οι μυρωδιές των ανθρώπων και του τόπου,η κούραση στα πρόσωπα τους έπειτα απο τον κάματο της ημέρας,η πρώτη του επαφή με τον θάνατο τον ίδιο μέσω προσφιλών και οικίων προσώπων,η συνάντηση του με την γυναίκα ως σύμβολο συνέχισης της ζώης αλλά και το καθοριστικής σημασίας αντάμωμα του με τον Ζορμπά μαζί με την πληθώρα των ερωτημάτων που γεννούν την αμφισβήτηση του δεδομένου,θα χτίσουν όλο αυτό το οικοδόμημα της προσωπικότητας του, μιάς προσωπικότητας ενός αυθεντικού αναρχικού κοσμοπολίτη και θα τον κάνουν να κατανοήσει την μικρότητα της ύπαρξης του εμπρός στα πραγματικά μεγάλα όπως και θα τον ταλανίσουν μέχρι τέλους,όλα αυτά θα κατατεθούν ως αναφορά ζωής,επάνω στον τάφο του μεγάλου προγόνου όλων, του Δομήνικου θεοτοκόπουλου ο οποίος παίρνει σημειολογικά την θέση του κόσμου του παρελθόντος σε σχέση με τον άνθρωπο που περνά και χάνεται ερχόμενος να συγκαταλεγεί κι αυτός με την σειρά του όσο περνά ο χρόνος μιάς πεπερασμένης ύπαρξης,στους προγόνους μιάς πελώριας αλυσίδας που διασυνδέονται αδιόρατα αναμεταξύ των θέλοντας και μή, με φόντο τον άνθρωπο στο σύνολο του και την φύση που τον καταδιώκει θα έλεγε κανείς μέσα στο αέναο αυτό παιχνίδι του τέλους και της αρχής,της αρχής και του τέλους.

Αν και το έργο τούτο έχει ως αφετηρία συγκεκριμένες χωροχρονικές συντεταγμένες,φτάνει να μετουσιώνεται σε κάτι άχρονο,σε ένα μάθημα παναθρώπινο σχετικά με το πως θα όφειλε να ζεί κάποιος με τρόπο ιδανικό,αυτοεξελισόμενος απο κτήνος σε άνθρωπο μέσα στο αιώνιο ψάξιμο του προκειμένου να βρεί την πεπτουσία της ζωής,ταξίδι όπου μοιάζει με την "φιλοσοφική λίθο" των αλχημιστών του μεσσαίωνα,μόνο που ξεπερνά κατά πολύ τα του υλικού κόσμου,στο εκπληκτικά επίσης δοσμένο κείμενο πέρα απο την μετά πολλών επαίνων ερμηνεία αξιολογότατος συμπαραστάτης στέκει η ζωντανή κρητική μουσική που δονεί την ατμόσφαιρα με την αυθεντικότητα της και με την εξίσου εκπληκτική φωνή της Γεωργίας Νταγάκη,η οποία έρχεται να συνδιαμορφώσει ένα άρτιο σε απόδοση μηνύματος καλλιτεχνικό σύνολο,τόσο γήινο μα και απόκοσμο συνάμα για όσους φοβούνται να ζήσουν πραγματικά.

Με τούτο το έργο θα έλεγε κανείς πως αποδομείται ο φόβος του θανάτου και εξισώνεται με την ίδια την ζωή ή ίσως καλύτερα μετασχηματίζεται σε ζωή και τανάπαλιν μέσα σε αυτό το αέναο παιχνίδι που απασχόλησε,απασχολεί και θα συνεχίσει να απασχολεί τον άνθρωπο όντας ζυμωμένος με το πεπερασμένο της ίδιας του της φύσης.

Πάντοτε υποστηρίζω την άποψη πως οι ουσιαστικές επαναστάσεις δεν είναι αυτές του αίματος όπου κατά τακτά χρονικά διαστήματα συμβαίνουν εξυπηρετώντας συνήθως τους λίγους έναντι των πολλών που χρησιμοποιούνται ως κομπάρσοι χωρίς κάν να το γνωρίζουν ,παρά οι επαναστάσεις του πνεύματος,έτσι τούτο εδώ το κείμενο της αντίστασης σε οτι συμβαίνει γύρω, μακριά των κλειστοφοβικών εθνικισμών πρός άγραν ψήφων και με πίστη στον κοσμοπολίτικο χαρακτήρα της Ελλάδας μας που γίνεται συγχρόνως και Ελλάδα του κόσμου ολάκερου, καθίσταται μπούσουλας για όλους όσους μπορούν να αντιληφθούν τα υψηλά του νοήματα τα οποία περνώντας μέσα απο τα καλλιτεχνικά φίλτρα των συντελεστών της παράστασης πέφτουν ως βαρύς πέλεκυς ευθύνης προσωπικής για τους γύρω.

Έργα όπως αυτό, θα έπρεπε να διδάσκονται στα σχολειά μας που δυστυχώς αναλώνουν τον χρόνο τους σε πάρα πολλά επουσιώδη ζητήματα εκτρέποντας τις συνειδήσεις σε άλλες ατραπούς πέραν των πραγματικά οφέλιμων για τον άνθρωπο και πόσο μάλλον για τον σύγχρονο άνθρωπο των μεγαλουπόλεων και τούτο οχι αναίτια.

Το βαθύτερο νόημα δεν είναι άλλο απο την φωνή των προγόνων που απο τους τάφους τους σου φωνάζουν διαμέσου του παραδειγματισμού απο τις ζωές τους μια κατάρα και μια ευχή συνάμα,αυτό το "Φτάσε όπου δεν μπορείς",ζήσε και σταμάτα απλώς να αναπνέεις.

Εύχομαι πραγματικά καλοτάξιδο σε όλες και όλους όσους δημιούργησαν με τα πονήματα τους αυτό το άρτιο έργο - βίωμα που πρέπει να δούν όλοι οι Έλληνες όπου και αν βρίσκονται, σε έναν κόσμο που έχει ανάγκη να ξαναμάθει να ζεί.



Οι συντελεστές του έργου:

-Θεατρική προσαρμογή-σκηνοθεσία Τάκης Χρυσικάκος

-Συνεργάτης-σκηνοθέτης Εμμανουέλα Αλεξίου

-Εικαστικά Ντίνος Πετράτος

-Μουσικές επιλογές Χαίνης Δημήτρης Αποστολάκης, Γεωργία Νταγάκη

-Φωτισμοί Ντίνος Μεταλίδης