(Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας ημέρας  Εθελοντικής Αιμοδοσίας – Μεσογειακής αναιμίας – 14 Ιουνίου)

Ευαγγελία – Αγγελική Πεχλιβανίδου

Χρειάζεται αίμα – έδωσε αίμα – θα χρειαστεί αίμα….. . Ίσως ακούσαμε αρκετές φορές παρόμοιες εκφράσεις. Αναρωτηθήκαμε όμως το βάθος, την αξία, την προσφορά, την αγάπη, την ανάγκη που κρύβονται σ’ αυτές; Ίσως όχι, γιατί δεν μας αφορούσε. Ίσως ναι, γιατί αναφερόταν σε κάποιον γνωστό μας. Ίσως με κάποια αγωνία, γιατί ήταν θέμα ζωής ή θανάτου για κάποιον δικό μας άνθρωπο.
Μας διαφεύγει μάλλον ότι όλοι είμαστε «εν δυνάμει» υποψήφιοι «επαίτες» αίματος. Μας διαφεύγουν πολλά τόσο απλά μα και τόσο μεγάλα στην ουσία της αποτελεσματικότητας.
Θα ήθελα να σας μεταφέρω μια αληθινή ιστορία που μου διηγήθηκε κάποτε η μητέρα μου και που ποτέ δεν έχει φύγει απ’ το μυαλό μου. Μια ιστορία που με ταρακούνησε και μ’ έκανε να ψάξω, να ενδιαφερθώ, να μάθω…

Ήταν ένα θλιβερό περιστατικό που συνέβη σε μια πόλη της Β. Ελλάδος πριν πολλά χρόνια. Μια νεαρή κοπέλα τραυματίστηκε θανάσιμα σε ένα ατύχημα. Οι γιατροί είπαν ότι ήταν ζήτημα ζωής ή θανάτου και έπρεπε να βρεθεί αίμα οπωσδήποτε. Τηλεοράσεις δεν υπήρχαν, το ραδιόφωνο ήταν είδος πολυτελείας, ο κόσμος κοιμόταν νωρίς. Ήταν αργά. Ο πατέρας χτύπησε τις πόρτες των γνωστών για να βρει το κατάλληλο αίμα. Η ώρα περνούσε. Στην απελπισία του βγήκε στους δρόμους και άρχισε να φωνάζει: Το παιδί μου πεθαίνει! Άνθρωποι, δώστε αίμα! Το παιδί μου πεθαίνει! Σας παρακαλώ, αν έχετε αίμα (έλεγε την Ομάδα αίματος) τρέξτε, βοηθείστε! Άνθρωποι , βοηθείστε… Το νεαρό κορίτσι πέθανε.

Έμειναν οι φωνές ν’ αντιλαλούν. Την αδιαφορία; Την άγνοια; Τον ωχαδελφισμό; Σαν φαντάσματα στην πιο άγρια νύχτα στις συνειδήσεις των ανθρώπων που δεν έχουν παρά να ανοίξουν τα αυτιά της καρδιάς τους και να ανταποκριθούν στο πιο απελπισμένο κάλεσμα για αγάπη.

Κι έμαθα, κι έκανα ένα μικρό βήμα, κι έγινα μια απλή αιμοδότρια.
Κι όταν μια ευλογημένη φορά, άνοιξα κατά λάθος μια πόρτα και είδα ξαπλωμένα κυρίως νέα παιδιά να μεταγγίζονται, ρώτησα και έμαθα ότι εκείνα τα παιδιά είχαν Μεσογειακή Αναιμία και έπρεπε να αλλάζουν αίμα σε τακτά χρονικά διαστήματα (δύο ή και τρεις φορές το μήνα), για να μπορούν να χαρούν αυτό το δώρο που όλους μας δόθηκε απλόχερα: Τη Ζωή. Έτσι μπήκα σε έναν Σύλλογο και «υιοθέτησα» ένα άτομο με Μεσογειακή Αναιμία.

Νοιώθω, λοιπόν, έντονη την ανάγκη να ενημερώσω.
Είναι ενδιαφέρον ίσως να αναφερθούμε συνοπτικά προηγουμένως σε κάποια ιστορικά στοιχεία για την αιμοδοσία.

Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι έκαναν λουτρά αίματος και οι Ρωμαίοι έπιναν αίμα για να αποκτήσουν τις ικανότητες και αρετές των δοτών, όπως πίστευαν, ή για να δυναμώσουν και να αναζωογονηθούν οι εξασθενημένοι.
Το 1628 όταν ο Harvey ανακάλυψε την κυκλοφορία του αίματος άρχισαν στην ουσία οι μεταγγίσεις οι οποίες αρχικά γινόταν από ζώο σε άνθρωπο.
Το 1818 έγινε ουσιαστικά η πρώτη μετάγγιση από άνθρωπο σε άνθρωπο από τον Άγγλο μαιευτήρα Jannes Blundell, ο οποίος έσωσε πολλές γυναίκες που πέθαιναν από αιμορραγία κατά τον τοκετό.
Το 1900 ο Landsteiner ανακάλυψε τις Ομάδες αίματος που ήταν ένας επίσης σταθμός στην ιστορία της μετάγγισης.
Μέχρι και τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο οι μεταγγίσεις γινόταν απ’ ευθείας από τον δότη στον λήπτη. Τώρα το αίμα φυλάσσεται για πολλές ημέρες χάρη στα αντιπηκτικά και θρεπτικά των ερυθροκυττάρων.

Κάποτε το αίμα το πουλούσαν. Μα η αγάπη και η προσφορά δεν πουλιέται και δεν αγοράζεται. Γιατί δεν ήταν η αγάπη πάντοτε που ωθούσε αυτούς που έδιναν αίμα, να το κάνουν. Ήταν κάποια ανάγκη οικονομική. Και η ανάγκη δεν έχει πάντα συνείδηση. Πολλά, ύποπτα άτομα, όσον αφορά κολλητικές ασθένειες, είχαν έτσι την ευκαιρία να «βγάλουν» λίγα χρήματα, χαρίζοντας όχι πάντα τη ζωή αλλά το θάνατο.

Ευτυχώς ο Νομοθέτης κατάλαβε. Το 1979 καταργήθηκε επίσημα η αγοραπωλησία και εμπορία του αίματος και η αιμοδοσία γίνεται σε αποκλειστικά εθελοντική βάση.

Όλες οι υπηρεσίες της αιμοδοσίας φροντίζουν ώστε να διασφαλίζεται η άριστη ποσότητα αίματος και να προστατεύεται η υγεία του Δότη αλλά και του Λήπτη.

Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι δυστυχώς δεν είμαστε αυτάρκεις όσον αφορά το αίμα που χρειαζόμαστε στην Ελλάδα με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να καλύψουμε τις ανάγκες μας και να γίνεται εισαγωγή αίματος από άλλες χώρες, κυρίως από την Ελβετία.
Πώς είναι στ’ αλήθεια δυνατόν οι Έλληνες που είναι ιδιαίτερα συναισθηματικοί και αλληλέγγυοι να μην ανταποκρίνονται; Φταίει ο φόβος; Η προκατάληψη; Η άγνοια; Ίσως λίγο από όλα αλλά κυρίως κατά τη γνώμη μου η έλλειψη ενημέρωσης. Πρωταρχικό μέλημα όλων μας, γονιών, εκπαιδευτικών, Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, Σχολείου, Πολιτείας, πρέπει να είναι η ενημέρωση, η παρακίνηση, η ευαισθητοποίηση προς αυτή την κατεύθυνση. Με λίγα λόγια είναι καθήκον μας να προσπαθήσουμε όλοι μας να αποκτήσει ο Έλληνας, τα παιδιά μας, οι δικοί μας Εθελοντική Αιμοδοτική Συνείδηση.

Τα τμήματα αιμοδοσίας στα Νοσοκομεία και οι Σύλλογοι Εθελοντών Αιμοδοτών, ακόμη και φορείς και μεμονωμένα άτομα κάνουν πολύ μεγάλο κοινωνικό έργο και είναι πάντα εκεί για να μας ενημερώσουν και να μας εντάξουν αν μας ενδιαφέρει σε πρόγραμμα συστηματικής αιμοδοσίας ή και «Υιοθεσίας» παιδιών με Μεσογειακή Αναιμία.
Και εδώ πρέπει να πούμε ότι δυστυχώς στη χώρα μας η συχνότητα της Μεσογειακής Αναιμίας είναι πολύ μεγάλη και ότι η Μ.Α. είναι κληρονομική. Πρέπει λοιπόν οπωσδήποτε τα νέα ζευγάρια να ζητούν να εξετάζονται πριν πάρουν στα χέρια τους τις τύχες των παιδιών που θα γεννήσουν. Καλό είναι να γνωρίζουν τα εξής:
1. Όταν στο ζευγάρι δεν είναι κανένας φορέας της Μ.Α. , κανένα παιδί δε θα γεννηθεί με Μ.Α. (άρρωστος ή φορέας)
2. Όταν στο ζευγάρι μόνο ο ένας είναι φορέας, τότε 1 στα 2 παιδιά (ποσοστό 50%) θα είναι φορέας . Πρέπει και το ίδιο να το γνωρίζει αυτό πριν αποφασίσει να κάνει παιδιά.
3. Όταν στο ζευγάρι είναι και οι δύο φορείς τότε 1 στα 4 παιδιά (ποσοστό 25%) θα γεννηθεί με ποσοστό βαριάς αναιμίας (Μεσογειακή). Και δεν έχει σχέση εάν θα είναι το πρώτο, το δεύτερο, το τρίτο. Ο κίνδυνος του 25% ελλοχεύει δυστυχώς σε όλα τα παιδιά.
Οι Κύπριοι είναι οι καλύτερα ενημερωμένοι και συνειδητοποιημένοι και η πρώτη Μεσογειακή χώρα που κατάφερε να εξαλειφθεί η Μεσογειακή Αναιμία.

Η εθελοντική αιμοδοσία είναι ένα καθήκον απέναντι στον συνάνθρωπό μας και αποκτά ιδιαίτερο μεγαλείο γιατί γίνεται οικειοθελώς, ανώνυμα και μη ανταποδοτικά.

Ας αποκαθηλώσουμε την αδιαφορία μας για να λευτερώσουμε την ψυχή μας και να γεμίσουν οι δεξαμενές της με γλυκειά χαρά από αυτήν την ελάχιστη για μας αλλά και την πιο φθηνή προσφορά αγάπης και μεγάλη για τους άλλους . Είναι χρέος μας να συνειδητοποιήσουμε ότι μπορούμε να χαρίσουμε το Δικαίωμα της Ζωής .

Παρακάτω
Παραθέτω ένα ποίημά μου για την αιμοδοσία

Είμαι το αίμα, είμαι η ζωή

Το αίμα είμαι που στάζω
ζωή με κάθε στάλα.
Ζωή που τη μοιράζω.
Ζωής είμαι πηγή.
Στη μήτρα εγώ γεννάω
το θαύμα κι αγκαλιάζω.
Στων αθλητών τις φλέβες
χαρίζω υπεροχή.

Σαν αγαπάς, φοβάσαι,
σαλεύω τις αισθήσεις.
Μισείς, πονάς, λυπάσαι
ρέω μες στους αρμούς.
Λευκούς, κίτρινους, μαύρους,
πάντα να το θυμάσαι,
κυλώ ζωή στις φλέβες
και στην καρδιά παλμούς.

Στης ομορφιάς τη νιότη
πρωτοκαθίζω χρώμα.
Στο κόκκινο η αγνότη
τα μάγουλα βουτά.
Κι όταν σαν δώρο έρθει
η αγνή αγάπη η πρώτη,
μες στην καρδιά κυλάω
κι αυτή γοργοχτυπά.

Δεν μ’ ηύρες στο παζάρι,
δεν πλήρωσες για μένα.
Δώρο και θεία χάρη
εγώ είμαι της ζωής.
Κι όταν ανάγκη είναι
συνάνθρωπος να πάρει
απ’ το δικό σου λίγο,
να δώσεις μη σκεφτείς.

Μάθε, το να δανείζεις
λίγο αίμα απ’ το δικό σου,
ζωή ακριβή χαρίζεις
κι είναι για σε χαρά..
Τις φλέβες σου καινούργιο
με μιας θε να γεμίσει
και την καρδιά σου η αγάπη,
η ελπίδα, η προσφορά.

Ευαγγελία – Αγγελική Πεχλιβανίδου
Συνταξ. εκπ/κός – Ποιήτρια – Συγγραφέας

Αναδημοσίευση με την άδεια της συγγραφέως από το http://diasporic.org/