Σκιές στο Νείλο

Συγγραφέας: Whittemore, Edward

Μετάφραση: Βλαβιανού, Αγγυ

Επιμέλεια: Μπλάνας, Γιώργος

ISBN: 960-446-070-0

Διαστάσεις: 14 χ 21

Σελίδες: 736

Οι «Σκιές στο Νείλο» είναι ένα αριστοτεχνικό παραμύθι, ένα μυθιστόρημα για το καλό και το κακό καθώς και τις περίεργες μεταμφιέσεις τους, ένα έπος για την αγάπη, τα μυστήρια του χρόνου και την τραγωδία του πολέμου, μια μαγική οδύσσεια που καλύπτει περισσότερο από έναν αιώνα.

Μια ξάστερη νύχτα του 1942 η έκρηξη μιας χειροβομβίδας σε κάποια φτωχογειτονιά του Καΐρου σκότωσε επί τόπου έναν άντρα. Το όνομά του ήταν Στερν. Ήταν ένας μυστηριώδης διακινητής όπλων και μορφινομανής, του οποίου ο θάνατος θα έπρεπε να θεωρείται ήσσονος σημασίας εκείνες τις ζοφερές ημέρες - τις πιο μαύρες του αιώνα. Στο Μέτωπο της Ερήμου οι Γερμανοί συνέχιζαν την προέλασή τους πετυχαίνοντας τη μία νίκη μετά την άλλη και τα πανίσχυρα Afrika Corps του Ρόμελ βρίσκονταν πολύ κοντά στο να κυριεύσουν την Αίγυπτο και να αποκτήσουν τον έλεγχο της Μέσης Ανατολής. Κι όμως εν μέσω όλων αυτών, η Υπηρεσία Πληροφοριών των Συμμάχων δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον Στερν και φαίνεται να την απασχολεί πολύ το αίνιγμα του θανάτου του, που τελικά ίσως να αποβεί καθοριστικός για την έκβαση ολόκληρου του πολέμου. Όλο και μεγαλύτερες αλήθειες κρύβονται πίσω από το ερώτημα: για ποιον δούλευε ο Στερν; Ο φίλος του Στερν, ο Τζο Ο’ Σάλιβαν Μπίαρ, σε ένα κυνήγι για την αναζήτηση της αλήθειας, οδηγείται μέσα από τις φτωχογειτονιές του Παλιού Καΐρου σε ένα ετοιμόρροπο ξενοδοχείο, το Hotel Babylon, το οποίο κατά το παρελθόν λειτουργούσε ως οίκος ανοχής. Στο υπόγειο του ξενοδοχείου τον περιμένει ο Μπλέτσλι, ένας κατάσκοπος με κατεστραμμένο πρόσωπο. Στη ρεσεψιόν ένας γερασμένος αποτυχημένος ποιητής, ο Αχμάντ, ξεφυλλίζει τις στήλες των κοσμικών από εφημερίδες τριάντα ετών, ενώ ταυτόχρονα περιφρουρεί μια μυστική καμαρούλα. Με τη βοήθεια του Λίφι, ενός θλιμμένου κλόουν και ταχυδακτυλουργού, ο Τζο καταδύεται στο παρελθόν, κατορθώνοντας εν τέλει να αποκρυπτογραφήσει το μυστηριώδη κώδικα της ζωής του Στερν και να ξεδιαλύνει το πλέγμα των σκιών ενός χαμένου κόσμου…

Edward Whittemore:

o μεγαλύτερος “άγνωστος” συγγραφέας της Αμερικής

Publishers Weekly

Σήμερα, όπως και πριν από τριάντα περίπου χρόνια που ο Whittemore έγραφε τα μυθιστορήματά του, το ΚΟΥΑΡΤΕΤΟ ΤΗΣ ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ περισσότερο από ποτέ είναι σύγχρονη λογοτεχνία. Στον κόσμο μας, που σημαδεύτηκε από τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου, τα λόγια του Whittemore εξακολουθούν να κλονίζουν τα θεμέλια της χρηστοήθειάς μας:

“...δυστυχώς οι Βάρβαροι φαίνεται πως εξυπηρετούν κάποιον ιστορικό σκοπό μιας και, όταν βρίσκονται προ των πυλών, δεν είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε οποιαδήποτε αυτοκριτική. Έστω και για λίγο, η έμφυτη βαρβαρότητά μας διοχετεύεται έξω από τα τείχη και αυτάρεσκα μακαρίζουμε τους εαυτούς μας και τις ασήμαντες πολιτικές ‘αρετές’ μας”.

Αν ο Whittemore ήταν απλώς και μόνο ένας “διασκεδαστής” και πάλι τα μυθιστορήματά του θα είχαν μεγάλη αξία. Εκείνος, όμως, επιτυγχάνει κάτι πολύ πιο δύσκολο. Μας ψυχαγωγεί. Μας ανοίγει νέους δρόμους. Εξαλείφει το τετριμμένο και εν πολλοίς προβλέψιμο, φέρνει στο φως τον πραγματικό παραλογισμό που χαρακτηρίζει τις ανθρώπινες σχέσεις. Μας υπενθυμίζει ότι το φανταστικό βρίσκεται παντού, ανάμεσά μας, και δεν το βλέπουμε γιατί έχουμε τα μάτια μας κλειστά.

Πρόκειται για ένα αξιόλογο ερωτικό τραγούδι για τους Αγίους Τόπους και τις μυριάδες ονείρων και πράξεων, που, μέσα σε τέσσερις και πλέον χιλιετίες, έχουν αποτελέσει τον πυρήνα όλων όσα έχουμε καταλήξει να πιστεύουμε ότι είναι η αιτία και το αποτέλεσμα της ατομικής και συλλογικής μας μοίρας.

Κωνσταντίνος Ι. Γκοβόστης

Ο Edward Whittemore (1933-1995) σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Yale και στη συνέχεια υπηρέτησε ως αξιωματικός των Πεζοναυτών στην Ιαπωνία. Για μια δεκαετία έδρασε ως πράκτορας της CIA στην Άπω Ανατολή, στην Ευρώπη και στη Μέση Ανατολή. Μεταξύ άλλων διηύθυνε μια εφημερίδα στην Ελλάδα, δούλεψε σε μια βιοτεχνία υποδημάτων στην Ιταλία και εργάστηκε στην Υπηρεσία Δίωξης Ναρκωτικών της Νέας Υόρκης επί δημαρχίας Lindsay. Από το 1977 έως το 1987 έγραφε το Κουαρτέτο της Ιερουσαλήμ, ενώ μοίραζε το χρόνο του ανάμεσα στη Νέα Υόρκη και την Ιερουσαλήμ.

Ο Edward Whittemore αποφοίτησε από το γυμνάσιο του Deering, στο Portland του Maine, τον Ιούνιο του 1951 και το ίδιο φθινόπωρο μπήκε στο Yale.

Σύμφωνα με τα πρότυπα του Yale εκείνης της εποχής, ο Whittemore ήταν πολύ επιτυχημένος, ένα «γυμνασιόπαιδο» που τα είχε καταφέρει. Προσηνής, ευπαρουσίαστος και εκλεπτυσμένος, κοιτούσε τον κόσμο με περιπαιχτικό χαμόγελο.

Δεν ήταν ιδιαίτερα αθλητικός τύπος, αλλά ήταν μέλος της Ζήτα Ψι, μιας αδελφότητας φοιτητών που έπιναν πολύ και είχαν καλές κοινωνικές διασυνδέσεις. Στο τέλος της προτελευταίας του χρονιάς έγινε μέλος της μυστικής αδελφότητας Scroll and Key.

Εκεί που διακρίθηκε πραγματικά ήταν ως αρχισυντάκτης της Yale News το 1955, μια εποχή όπου ο πρόεδρος και οι αρχισυντάκτες της ήταν εξίσου δημοφιλείς με τους αρχηγούς των ποδοσφαιρικών ομάδων. Πολλοί από εμάς στη News είχαμε την εντύπωση ότι ο Ted θα προσανατολιζόταν προς τη Wall Street και την Brown Brothers Harriman, μια επενδυτική εταιρεία όπου γίνονταν δεκτά παλιά μέλη από τη Scroll and Key και όπου αργότερα εργάστηκε ο μεγαλύτερος αδελφός του Ted. Ή, έστω, ότι θα ακολουθούσε δημοσιογραφική καριέρα κάπου στην αυτοκρατορία του Time-Life, η οποία είχε ιδρυθεί από τον Henry Luce, ένα άξιο τέκνο της News.

Κάναμε, όμως, λάθος. Ο Whittemore, αφού υπηρέτησε ως αξιωματικός των Πεζοναυτών στην Ιαπωνία, προσεγγίστηκε από τη CIA και ακολούθησε ένα ταχύρρυθμο πρόγραμμα εκμάθησης της ιαπωνικής γλώσσας. Για περισσότερο από μια δεκαετία εργάστηκε για την Υπηρεσία στην Άπω Ανατολή, στην Ευρώπη και στη Μέση Ανατολή.

Κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων, ο Whittemore θα επέστρεφε κατά περιόδους στη Νέα Υόρκη. Για ένα διάστημα διηύθυνε μια εφημερίδα στην Ελλάδα. Έπειτα, ήταν η υποδηματοποιία στην Ιταλία και κάποιο ινστιτούτο στην Ιερουσαλήμ. Συνεργάστηκε επίσης με την Υπηρεσία Δίωξης Ναρκωτικών της Νέας Υόρκης επί δημαρχίας John Lindsay. Αργότερα, είχαν ακουστεί φήμες ότι αντιμετώπιζε «πρόβλημα» με το αλκοόλ και ότι έκανε χρήση ναρκωτικών.

Ενώ υπηρετούσε στους Πεζοναύτες και στη CIA, παντρεύτηκε και πήρε διαζύγιο δύο φορές. Απέκτησε δύο κόρες με την πρώτη σύζυγό του, αλλά σύμφωνα με τους όρους του διαζυγίου δεν επιτρεπόταν να τις βλέπει. Έπειτα, μετά το δεύτερο διαζύγιο, συζούσε με διάφορες γυναίκες. Ήταν πολλές και όλες τους απ’ ό,τι φαίνεται ταλαντούχες: ζωγράφοι, φωτογράφοι, γλύπτριες, χορεύτριες, αλλά ποτέ συγγραφείς.

Ακούγονταν και άλλες φήμες. Ότι είχε φύγει από τη CIA, ότι ζούσε στην Κρήτη, ότι ήταν αδέκαρος, ότι έγραφε. Και μετά, τίποτα. Ήταν σαφές πως εκείνος ο «ξανθός» φοιτητής δεν είχε ακολουθήσει το δρόμο της φήμης και της δόξας.

Jay Neugeboren