Ο Αλέξανδρος Ακριτίδης συζητά με την Βασιλική Εργαζάκη, με αφορμή τη νέα της ποιητική συλλογή
«Παρέδωσα τα πρόσημα των ημερών – Τελευταία Τέταρτη»
(Εκδόσεις Μέγας Σείριος)  

Κυρία Εργαζάκη, σάς καλωσορίζουμε στο Αποστακτήριο και ξεκινάμε αυτή τη συζήτηση ρωτώντας σας, γιατί επιλέξατε τον ιδιαίτερο τίτλο «Παρέδωσα τα πρόσημα των ημερών –Τελευταία Τέταρτη» για το νέο σας βιβλίο; Πείτε μας δυο λόγια.  

Επέλεξα αυτόν τον τίτλο γιατί είναι η «τέταρτη» ποιητική συλλογή μου, το τελευταίο τέταρτο, ας πούμε, ενός κύκλου που όπως πολύ χαρακτηριστικά αναφέρει στο εισαγωγικό σημείωμα ο Υπεύθυνος των Εκδόσεων «Μέγας Σείριος» κ. Ανδρέας Δρίτσας,  «…παραδίδει όλα τα εμπόδια για να λυτρώσει και να ολοκληρώσει έναν σημαντικό κύκλο…».

Η Ποίηση μοιάζει με απέραντο ωκεανό κι ο ποιητής ταξιδεύει. Το κάθε ταξίδι του είναι ένα όραμα, ένας προορισμός που όταν πραγματωθεί ο ποιητής το ξέρει. Παραδίδει τότε το απόσταγμα της εμπειρίας του, της περιπλάνησής του και παίρνοντας μαζί του τη γνώση που αποκόμισε είναι έτοιμος να βρεθεί στ’ ανοιχτά για νέα αναζήτηση. Κάπως έτσι ένιωσα όταν παρέδωσα την «τελευταία τέταρτη». Στη συλλογή αυτή ολοκληρώνεται ένας κύκλος ποιητικών ταξιδιών, ένας συγκεκριμένος τρόπος έκφρασης,  και γίνεται η αρχή για το ξεκίνημα ενός άλλου.   

Σας γνωρίσαμε μέσα από την ποίηση και βλέπουμε ότι παραμένετε πιστή σ’ αυτήν. Θα δούμε στο μέλλον κάποιο βιβλίο σας σε διαφορετικό λογοτεχνικό είδος;  

Η ποίηση είναι η Ποίηση! Με συγκινεί όμως κάθε έκφραση του λόγου. Έχω γράψει κάποια διηγήματα και παιδικά τραγούδια. Διηγήματά μου έχουν συμπεριληφθεί στο «Ανθολόγιο» του Λογοτεχνικού Εργαστηρίου του Ομίλου Εξυπηρετητών που εκδίδεται από τις Εκδόσεις «Μέγας Σείριος».  

Θεωρείτε ότι ο λογοτέχνης μέσα από το έργο του εκφράζει απαραιτήτως τις δικές του εμπειρίες ή μπορεί, να υποδυθεί έναν εντελώς ανεξάρτητο ρόλο και να θίξει ζητήματα που ενδεχομένως ανήκουν σε κάποια άλλη ομάδα ανθρώπων; (κοινωνική, φυλετική, θρησκευτική κ.ά.)  

Ο λογοτέχνης ενώνεται και γράφει. Η πέννα του δεν δέχεται τα όρια και τα καλούπια. Γράφοντας για τον εαυτό του βοηθά τους άλλους ή γράφοντας για τους άλλους βοηθά τον εαυτό του αφού όλοι οι άνθρωποι τα ίδια συναισθήματα έχουμε, τις ίδιες σκέψεις κάνουμε, τις ίδιες καταστάσεις βιώνουμε.  Ο ποιητής περνά από το «εγώ» στο «εμείς», από το περιορισμένο στο απέραντο καθώς το πνεύμα του ελεύθερο «μάχεται τη συννεφιά του κόσμου». (Οδυσσέας Ελύτης)  

Ποια είναι τα μηνύματα που θέλετε να περάσετε μέσω των συγκεκριμένων ποιημάτων σας; Μιλάτε για την αγάπη, τον πόνο, την εσωτερική αναζήτηση, τις χαρές και απογοητεύσεις που έχουμε στη ζωή. Ταυτόχρονα κάποια ποιήματα αναδύουν, θα έλεγα, κάποια “συμπαντική” χροιά με πολλούς κρυμμένους συμβολισμούς. Πείτε μας λίγα λόγια για τα ποιήματά σας.  

Γράφω ποίηση γιατί η ποίηση είναι δημιουργία. Δίνει μορφή σε νοήματα, ιδέες, οράματα…  Ο ποιητής βιώνει τη χαρά, τη λύπη, την αγωνία, τον πόνο και  πλάθει τους στίχους του αναζητώντας  εικόνες και σύμβολα που θα εκφράσουν την αλήθεια του, αυτήν που αποκαλύπτεται στην περιπλάνησή του μέσα στο «Σύμπαν» της Ποίησης. Αυτή την αναζήτηση αποτυπώνει στο δημιούργημά του κι είναι αυτή που εκπέμπει τα μηνύματά της.  

Συνήθως η ποίηση ακολουθεί το κοινωνικό γίγνεσθαι της εποχής και καθρεπτίζει τα όσα συμβαίνουν στο “τώρα”. Εσείς όμως καταφέρνετε και μένετε ουδέτερη σε όλα αυτά, γεγονός που μας άρεσε ιδιαίτερα. Πώς το πέτυχατε αυτό;  

Η ποίηση βρίσκεται παντού. Στο τώρα, στο πριν, στο μετά. Ακολουθεί  την ψυχή στην περιπλάνησή της στο χρόνο. Κάποια ποιήματα για να ολοκληρωθούν μπορεί να περάσουν και χρόνια… Μέχρι να ξεπεραστούν τα «εμπόδια» και να κυλήσει το νόημα πιο καθαρά. Ο ουδέτερος παρατηρητής –αυτός που βρίσκεται πέρα από τις συναισθηματικές φορτίσεις– εύκολα μπορεί να βρει τη λύση σ’ ένα πρόβλημα, να διακρίνει την διέξοδο σ’ ένα αδιέξοδο και να δώσει λυτρωτικές πινελιές σ’ ένα δημιούργημα. Ο ποιητής Δημήτρης Κακαλίδης, σ’ ένα από τα βιβλία του αναφέρει το εξής: «Είναι ο ποιητής αυτός που νουθετεί το πνεύμα να μη χαίρεται και να μη λυπάται άσκοπα, ώστε να μην τρομάζει.»  (Η Σοφία του Ποιήματος,  σελ.  425)  

Είμαστε μια χώρα όπου διαβάζουν λίγοι και γράφουν πολλοί. Και έχοντας πλέον και την εμπειρία των Εκδόσεων παρατηρούμε ότι πολλοί ποιητές, παρόλο που αποτυπώνουν “μανιωδώς” τα εσώψυχά τους, δεν διαβάζουν τους άλλους. Αυτό πώς το εξηγείτε;  

Η Ελλάδα είναι χώρα ποιητική! Κάθε της χωριό ένας στίχος, κάθε της νησί ένα ποίημα. Κι η ιστορία της ποίημα είναι. Ο ποιητικός λόγος εμπεριέχεται στα κύτταρά μας. Το σημαντικό είναι ότι οι ποιητές μας γράφουν. Έτσι απλώνεται παντού η χαρά της δημιουργίας και ο πολιτισμός της χώρας μας αναβαθμίζεται.   

Συχνά βλέπουμε σε ποιητές να διατηρούν απτόητοι μια άτυπη “διαμάχη” ανάμεσα στoν έμμετρο στίχο, που προέρχεται από την Επτανησιακή σχολή και στον ελεύθερο στίχο της γενιάς του ΄30. Εσείς με ποια ποιητική μορφή μπορείτε να εκφραστείτε καλύτερα και τι έχετε να πείτε γι’ αυτό το ζήτημα;  

Η ποίηση είναι η δύναμη, που παίρνει τον άνθρωπο από τα χαμηλά και τον ανεβάζει σε κορυφές ανώτερες του εαυτού του. Δεν έχει σημασία πώς θα εκφραστεί ο κάθε ποιητής. Το να ακολουθείς αυστηρά τον έναν τρόπο γραφής ή τον άλλον είναι περιορισμός. Τα πρώτα μου ποιήματα ήταν έμμετρα. Αυτή την περίοδο εκφράζομαι πιο ελεύθερα με τον ελεύθερο στίχο… Η ποίηση ανάγει την ψυχή και την απελευθερώνει είτε είναι μοντέρνα, είτε είναι παραδοσιακή.  

Είστε μια έμπειρη ποιήτρια και με αρκετές διακρίσεις. Ποια είναι η εμπειρία σας από αυτά που διαβάζετε; Υπάρχει καλό επίπεδο στην σύγχρονη ελληνική ποίηση;  

Δεν υπάρχει καλό ή κακό επίπεδο κατά την γνώμη μου. Ο κάθε ποιητής έχει κάτι να πει, έχει κάτι να δώσει. Μέσα σε κάθε δημιούργημα υπάρχει κρυμμένη η ουσία της ύπαρξης. Αν το κοιτάξουμε προσεκτικά, αν εμβαθύνουμε σε αυτό θα την διακρίνουμε.  Σημασία έχει να γράφεται ποίηση.  

Ποιοι μεγάλοι ποιητές έχουν αγγίξει την ψυχή σας ή αν υπάρχει κάποιος της σύγχρονης εποχής που θεωρείτε ότι αξίζει να αναφέρετε.  

Η Ελλάδα έχει γεννήσει μεγάλους ποιητές που συμμετείχαν και συμμετέχουν στη διαμόρφωση της ιστορίας ανάβοντας τα φώτα του πολιτισμού σε ολόκληρο τον πλανήτη. Γίγαντες του πνεύματος, φωτεινές  παρουσίες, αμέτρητες! Από τον Όμηρο και τη Σαπφώ… ως τον Καβάφη, τον Σεφέρη, τον Ελύτη, τον Ρίτσο… Στη σύγχρονη εποχή υπάρχουν πολλοί αξιόλογοι ποιητές και ποιήτριες. Ανάμεσά τους ο Δημήτρης Καραμβάλης, ο Κώστας Καρούσος, η Παναγιώτα Ζαλώνη, η Λέτα Κουτσοχέρα, ο Θανάσης Φροντιστής… Ο Δημήτρης Κακαλίδης είναι ο ποιητής που μιλά κατευθείαν στο είναι μου. Ο λόγος του αγγίζει την ψυχή μου, τη συγκλονίζει και τη μαγεύει με το απόλυτα λυτρωτικό εύρος του.  

Απευθυνόμενη σε κάθε πολίτη όλων των ηλικιών, θέλετε να του πείτε γιατί θα πρέπει να διαβάζει και τι θα κερδίσει από τη διαδικασία της ανάγνωσης;  

Η έκφραση του λόγου μέσα από την λογοτεχνία και την ποίηση δημιουργεί πολιτισμούς, κραδαίνει την ψυχή και εξελίσσει τον άνθρωπο. Του δίνει τη δυνατότητα να ταξιδέψει σε απέραντες θάλασσες, ν’ αφουγκραστεί τους ήχους των κυμάτων και να γνωρίσει τους δρόμους, εκείνους που οδηγούν από την άγνοια στη γνώση, απ’ το σκοτάδι στο φως!  

Σας ευχαριστούμε για τις απαντήσεις σας και για τον χρόνο σας και σας ευχόμαστε καλή - δημιουργική συνέχεια.  

Κι εγώ σας ευχαριστώ θερμά για τη συνέντευξη αυτή και εύχομαι σε σας και στις Εκδόσεις  «Αποστακτήριο»  πάντα δυναμική και δημιουργική παρουσία στο χώρο των Ελληνικών Γραμμάτων.  

Για το apostaktirio.gr, 
Αλέξανδρος Ακριτίδης
Συγγραφέας – Πτυχιούχος Ανθρωπιστικών Σπουδών    

Δείγμα γραφής:  

___________________________

Τελευταία Τέταρτη

Εκδόσεις: Μέγας Σείριος 

Σελίδα του βιβλίου: http://www.megas-seirios.com/index.php?dispatch=products.view&product_id=29895