Μυχιοθήκη - Νίκη Βλάχου (Εκδόσεις Βεργίνα)
Με μεγάλη χαρά λάβαμε στο Αποστακτήριο την βραβευμένη ποιητική συλλογή της Νίκης Βλάχου, που μόλις κυκλοφόρησε, εμπλουτισμένη με πίνακες ζωγραφικής και εικαστικά ανάγλυφα της ιδίας.
Η ‘‘Μυχιοθήκη’’ απέσπασε το Β΄ Πανελλήνιο Βραβείο ‘‘Κούρος Ευρωπού’’ από τη Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρία «ΤΕΧΝΗ» Κιλκίς και το Υπουργείο Πολιτισμού, στις 28 Ιουνίου του 2008, στο Συνεδριακό Κέντρο του Δήμου Κιλκίς. Η βραδιά ήταν αφιερωμένη στην καταξιωμένη ποιήτρια Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, όπου της απονεμήθηκε το Αριστείο 2008, για τη συνολική προσφορά της στα ελληνικά γράμματα.
Την κριτική επιτροπή αποτελούσαν οι:
Πρόεδρος: Ζωή Σαμαρά, Ομότιμη Καθηγήτρια Α.Π.Θ.
Μέλη: Δημήτρης Γουνελάς, Νεοελληνιστής Καθηγητής Α.Π.Θ.
Κική Δόγια-Πλόχουρα, Φιλόλογος
Δημήτρης Κόκορης, Ειδικός Επιστήμονας Α.Π.Θ.
Πηγή Κουτσογιαννοπούλου, Καθηγήτρια Παν/μίου Αθηνών
Σόνια Λευκίδου, Φιλόλογος
Αφροδίτη Σιβετίδου, Καθηγήτρια Α.Π.Θ.
ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΥ ΚΙΚΗΣ ΔΟΓΙΑ - ΠΛΟΧΟΥΡΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΒΡΑΒΕΙΩΝ ΤΟΥ 13ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ «ΚΟΥΡΟΣ ΕΥΡΩΠΟΥ» ΤΗΣ Μ.Κ.Ε. «ΤΕΧΝΗ» ΚΙΛΚΙΣ - ΣΑΒΒΑΤΟ, 28 ΙΟΥΝΙΟΥ 2008, ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΜΟΥ ΚΙΛΚΙΣ
Ανεκφώνητες διαπλοκές της ψυχής γίνονται πυξίδα στο πέλαγος των ούτως ή άλλως σιωπηρών σωθικών κυμάνσεών της. Έτσι εξηγείται, νομίζουμε, και ο τίτλος της συλλογής «Μυχιοθήκη» της Νίκης Βλάχου, που τιμήθηκε με το Β’ Βραβείο στον φετινό Πανελλήνιο Ποιητικό Διαγωνισμό «Κούρος Ευρωπού» της «Τέχνης» Κιλκίς, στον οποίο έλαβε μέρος με το ψευδώνυμο «Αστρόσκονη».
Έχουν τ’ άστρα σκόνη; Και τι είδους; διερωτώμαστε εμείς. Μήπως τα ποιήματά της δεν είναι παρά δρώμενα σε Όνειρο;
Βέβαια ένα είναι σίγουρο: Η ποιήτρια τολμά να εκθέσει τα μύχια της ψυχής της σε μας τους αναγνώστες. Γιατί; Τη βαραίνουν πολύ ή επιθυμεί να κάνει κι εμάς κοινωνούς των μύχιων σκέψεών της, αφού διαπιστώνουμε ότι οι προβληματισμοί της είναι και δικοί μας προβληματισμοί.
Ποίηση προσωπική, καθαρά βιωματική, θα λέγαμε. Προβάλλει παθήματα που δεν έγιναν απαραίτητα και μαθήματα, γιατί συνήθως ο ποιητής πείσμων εκ φύσεως, παθαίνει αλλά δε μαθαίνει πάντα. Συνέχεια επιστρέφει στα ίδια, όπως περίπου ενστικτωδώς ο ένοχος στον τόπο του εγκλήματος. Ποτέ όμως δε σταματά τον αγώνα. Δε μεμψιμοιρεί, δε μοιρολατρεί, αλλά πάλι και πάλι αντιστέκεται. Να τι λέει:
Δεν μπορείς
να με πληγώσεις
ξανά.
Ένα σκοινί
μου ’μαθε τρόπους
να δένομαι
για να μην μπαίνω
στον πειρασμό
να σ’ αγκαλιάζω
κι ένα αστέρι,
πώς να λέω
καληνύχτα
στη σκέψη σου.
Αλλού η ποίησή της είναι δηλωτική αισιοδοξίας και σιγουριάς. Διέξοδος προς τη ζωή, θύρα προς την αιωνιότητα, άλμα πιο γρήγορο από τη φθορά:
Καληνύχτα,
πάω να μπαλώσω
το χαρταετό μου.
Έχω κι άλλους γαλαξίες
να επισκεφτώ!
Γίνεται έτσι κρυφό μονοπάτι, μήπως και στήσει ενέδρα σε κάθε τι που επιβουλεύεται την ευτυχία, δρα ως πέρασμα σωτηρίας, εκεί που όλα νομίζονται τετελεσμένα. Θα ήθελε να βρίσκεται μπρος και πίσω από τα πράγματα, για να συνειδητοποιήσει πολλά και να καθησυχάσει τις υπαρξιακές της ανησυχίες, κατανοώντας όλες τις λεπτομέρειες των ισορροπιών. Ακούστε ένα άλλο ποίημά της:
Έχει για μάτια
μια άγρια θάλασσα
για να χτυπά
τα βράχια
των αμφιβολιών μου,
και πρόσωπο
την πανσέληνο
για να φωτίζει
τα όνειρά μου.
Για την καρδιά του
θα σας πω άλλη φορά…
(ότ) αν μάθω.
Ποιήματα γεμάτα καταδύσεις στο εγώ σε συσχετισμό με το συ, στο αυτός, στο εμείς, με βαθιά λυρική διάθεση που κινείται ανάμεσα στο ρεαλισμό και το ρομαντισμό. Η γνώση του εαυτού της περνά μέσα από τη γνώση του άλλου (ένας πρωταρχικός στόχος της). Ο άλλος:
Έρχεται με δάκρυα οινοπνεύματος
και μουσικές καταιγίδων
με γλυκόπικρα μηνύματα
και παγιδευμένα όνειρα.
Έρχεται με καρδιά λιακάδα
και κλέβω τις ακτίνες του,
και με λόγια βελόνες…
για να ψάχνω μες στ’ άχυρα.
Σε άλλο ποίημα εξάλλου δέχεται την ασημαντότητα του εαυτού της μπρος στο απόλυτο του θείου:
π
Αυτός είναι ο αριθμός
των κριμάτων μου:
3, 1 4 1 5 9 2 6 5 3 5 8
αεί, ο Θεός ο μέγας γεωμετρεί . . . . . .
Κι άλλοτε πάλι προβάλλει αμφιβολίες, ερωτηματικά:
Ώστε αυτό λοιπόν είμαστε :
Ηλεκτρικά ιόντα
που χρησιμοποιούν
ένα βιοχημικό σώμα
για να υπάρχουν
σε ένα
ηλεκτροχημικό περιβάλλον.
Ο Θεός
είναι τελικά
μια μαθηματική ‘‘κομψότητα’’;
Ποιήματα λοιπόν γεμάτα από προβληματισμό, διασκελισμούς, αποσιωπητικά. Αξιοσημείωτο επίσης το λεξιλόγιο, ανάλογο με τα συναισθήματα που εκφράζει.
Εν κατακλείδι τονίζουμε ότι κάθε καλόπιστος αναγνώστης διαβάζοντας τα ποιήματα της συλλογής της Νίκης Βλάχου δε μπορεί παρά να δεχθεί πως βρίσκεται μπροστά σε μια ψυχή που πάλλεται στα μύχιά της.
Επειδή όμως πιστεύουμε ότι ίσως δε μπορέσαμε να δώσουμε ακριβώς αυτά που ήθελε πει, τελειώνω μ’ ένα απόσπασμα ποιήματος της συλλογής της, όπου φαίνεται πώς παρουσιάζει η ίδια τον εαυτό της με ριγηλή αμεσότητα, απλότητα και ειλικρίνεια:
…Έχω πάντα κάτι
απ’ την τελειότητα
της παιδικής μου αθωότητας
και κάτι
απ’ την ασχήμια της κατάρρευσης
των απολυτοτήτων της εφηβείας μου.
Έχω ρυτίδες κι αστραπές
στη λάμψη των ματιών μου,
μεγάλες,
αλλά και μίζερες στιγμές,
κι αντανακλάσεις
ανελέητων
κι ακόρεστων ερώτων.
Αλλά,
έχω ακόμα,
μονίμως,
μια ανοιχτή αγκαλιά,
άγρυπνους πόθους
και μεγάλους ευγενείς σκοπούς
για έναν κόσμο καλύτερο,
που δυστυχώς, δε σε περιέχει.
Κική Δόγια - Πλόχουρα
Γραμματέας - Μέλος της Κριτικής Επιτροπής
του Πανελλήνιου Ποιητικού Διαγωνισμού «Κούρος Ευρωπού»
της Μ.Κ.Ε. «ΤΕΧΝΗ» Κιλκίς
Η Νίκη Βλάχου σπούδασε στο ART & DESIGN COLLEGE, A.K.T.O. Είναι Γενικός Γραμματέας του Δ.Σ. του Ομίλου Φθιωτών Λογοτεχνών & Συγγραφέων, υπεύθυνη Πολιτιστικών & Κοινωνικών Εκδηλώσεων του Λογοτεχνικού Ομίλου «Ζαλώνη»-’ξάστερον, συνεργάτης του Περιοδικού Λόγου, Τέχνης & Πολιτισμού «Κελαινώ», δημιουργός του Διεθνή Λογοτεχνικού Διαγωνισμού Ζωοφιλίας, μέλος κριτικών επιτροπών σε Παγκόσμιους και Πανελλαδικούς Λογοτεχνικούς Διαγωνισμούς και επιμελείται παρουσιάσεις διακεκριμένων λογοτεχνών και εκθέσεις εικαστικών. Εικαστικά έργα της έχουν εκτεθεί σε 21 ατομικές και 16 ομαδικές εκθέσεις.
Βιβλία της ιδίας:
Διάτρητη από άστρα, ποιητική συλλογή - άλμπουμ, 2001
(Βραβείο Βιβλίου «’ξάστερον» 2011-2012)
Το θνητό μας ταξίδι, πεζογράφημα, εκδ. Οιωνός, 2013
(Βραβείο Βιβλίου «’ξάστερον» 2013-2014)
Αρχιτεκτονικές στίχου, ποιητική συλλογή - εγχειρίδιο ποιητικών φορμών,
εκδ. Οιωνός, 2014
(Παγκόσμιο Αριστείο «Κελαινώ» 2011,
Β΄ Πανελλήνιο Βραβείο «Κούρος Ευρωπού» 2012,
Βραβείο Βιβλίου «’ξάστερον» 2013-2014)