Άγγελος Χαριάτης

Όταν ξημερώνει …

Εκδόσεις Μιχάλη Σιδέρη

Ο σαραντάχρονος Λάζαρος, παντρεμένος με δύο παιδιά, κάθε πρωί «Όταν ξημερώνει…», αφιερώνει στον εαυτό του δέκα λεπτά, αγναντεύοντας την ανατολή του ηλίου από το μπαλκόνι του διαμερίσματός του. Αυτό αποτελεί για τον ίδιο κάτι σαν ιεροτελεστία, πριν ξεκινήσει τη μέρα του, διότι είναι τα μοναδικά λεπτά που διαθέτει για τον εαυτό του, συντροφιά με τις ενδόμυχες σκέψεις του.  Είναι μια ευκαιρία γι’ αυτόν να “κάνει μια βουτιά” στο παρελθόν και να ξαναβρεθεί νοερά πίσω στα φοιτητικά του χρόνια και ιδιαίτερα στη Γλυκερία, τον ανεκπλήρωτο νεανικό του έρωτα. Έπειτα απ’ αυτή τη μικρή παύση, για εκείνον και τη γυναίκα του Μαργαρίτα, αρχίζει η ρουτίνα της καθημερινότητας. Ένας αγώνας δρόμου, στον οποίο ο περισσότερος προσωπικός τους χρόνος αφιερώνεται στο μεγάλωμα των παιδιών  τους. Μια ζωή που κυλά σαν καλοκουρδισμένο ρολόι και που η κάθε της κίνηση είναι προμελετημένη με απόλυτη ακρίβεια. Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης και του ιδιαίτερα πιεστικού προγράμματος, η απομάκρυνση του ζευγαριού και οι συχνές εκρήξεις θυμού.

Γεγονότα που θα συμβούν στην επαγγελματική του ζωή, θα ταράξουν την έως τότε “ισορροπημένη” του καθημερινότητα. Ο Λάζαρος θα βρεθεί αντιμέτωπος με δύσκολα διλήμματα που αφορούν το μέλλον του. Την κατάσταση θα επιδεινώσει περισσότερο η επανεμφάνιση της Γλυκερίας. Πώς θα αντιδράσει ο Λάζαρος μπροστά στις νέες εξελίξεις; Θα κυνηγήσει το χαμένο του ερωτικό όνειρο ή θα συνεχίσει την συνετή ζωή του με τη γυναίκα του και τα παιδιά του;

Ο Άγγελος Χαριάτης περιγράφει την αέναη μάχη ανάμεσα σ' αυτά που επιτάσσει η λογική και σ' αυτά που προκαλεί το συναίσθημα. Οι σκέψεις του ήρωά του  μπερδεύονται, όπως το μαλλί στο αδράχτι και τη ρόκα. Ένας άνδρας που βυθίζεται όλο και περισσότερο στον λαβύρινθο του έρωτα, του πάθους, των φαντασιώσεων, των τύψεων απέναντι στην οικογένειά του. Όπως ο ίδιος επισημαίνει σε κάποιο σημείο, «Μπορεί το πάθος να νικήσει τη λογική; Τι είναι προτιμότερο; Ένα πάθος με λογική ή μια λογική με πάθος;» Άραγε αξίζει να θυσιάσει κανείς την οικογενειακή θαλπωρή για έναν άγνωστο προορισμό; Πόσο μπορεί να διαρκέσει μια διπλή ζωή και ποιες οι επιπτώσεις ενός ενδεχόμενου διαζυγίου, όταν η αλήθεια φανερώνεται; Άλλα σημαντικά θέματα που θίγονται επίσης μέσα στο βιβλίο, είναι η ανεργία, η διαπαιδαγώγηση των παιδιών, οι εξωσυζυγικές σχέσεις, η χρήση ναρκωτικών ουσιών, οι ψυχικές ασθένειες.

Ο Άγγελος Χαριάτης καταφέρνει με απόλυτο ρεαλισμό να παρουσιάσει την ψυχοσύνθεση ενός άντρα, περιγράφοντας με ακρίβεια ακόμη και τις πιο “πονηρές”  και ενδόμυχες σκέψεις του. Χωρίς να ωραιοποιεί και να λειαίνει τις καταστάσεις, ακόμη κι αν αυτό θα μπορούσε να επιφέρει αντιδράσεις από κάποιες γυναίκες αναγνώστριες, που έχουν συνηθίσει να βλέπουν με μια πιο ρομαντική ματιά τις ερωτικές ιστορίες. Με την δυνατή του πένα, πετυχαίνει να παραδώσει στα χέρια του αναγνώστη ένα κείμενο άρτια δομημένο, με πλούσιες παρομοιώσεις και όμορφες περιγραφές. Η αφήγηση γίνεται σε πρώτο πρόσωπο, ενώ σε κάποια σημεία χρησιμοποιούνται εκλαϊκευμένες ή και χυδαίες εκφράσεις ώστε να γίνονται πιο ρεαλιστικοί οι διάλογοι και πιο παραστατικές οι σκηνές. Ο χρόνος της αφήγησης αλλάζει διαρκώς και από το παρόν, ο κεντρικός ήρωας μεταφέρεται συχνά με τη σκέψη του στο παρελθόν.

Συνοψίζοντας, θεωρώ πως αυτό το μυθιστόρημα είναι μια καλή αφορμή για να δούμε με μια πιο ουσιαστική και σοβαρή ματιά τον έγγαμο βίο. Ο κάθε έγγαμος πρέπει να αντιληφθεί πως εάν θέλει να αποφεύγει την πλήξη στη σχέση του και να μην οδηγείται σε δυσάρεστες καταστάσεις, οφείλει να αφιερώνει περισσότερο χρόνο στον σύντροφό του. Σίγουρα η σημερινή εποχή είναι πολύ απαιτητική και ο ελεύθερος χρόνος γίνεται συχνά “πολυτέλεια”, όμως αξίζει να προσπαθήσουμε λίγο παραπάνω… Ο κάθε άνθρωπος πριν πάρει μια από τις σοβαρότερες αποφάσεις της ζωής του, που είναι ο γάμος, είναι σημαντικό να απαγκιστρώνεται από τα απωθημένα του και να βρίσκεται σε ψυχική ισορροπία.

Θέλω να ευχαριστήσω τον Άγγελο Χαριάτη που μου έδωσε την ευκαιρία να έρθω σε επαφή με την γραφή ενός σύγχρονου άντρα συγγραφέα. Μια γραφή μοντέρνα, φρέσκια και ιδιαίτερη.

Παπακώστα Ελένη

Πτυχιούχος Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Α.Π.Θ.