Ο Νείλος. Το δώρο των Θεών στην Αίγυπτο

Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη

Φαίνεται  ότι όλες  οι ιδιοφυΐες τελικά  αλλά και  μεγαλοφυΐες ίσως, ορισμένες φορές, στην ιστορική τους διαδρομή, μάλλον κάτι γίνεται και χάνουν το συνειρμό της σκέψεώς τους, την επαφή με την πραγματικότητα, με το να σκέφτονται, να λένε, και να προσπαθούν να κάνουν πράγματα που ο κοινός νους δεν θέλει ή δεν μπορεί πολλές φορές, να συλλάβει με την πρώτη σκέψη. Ο Αλφόνσος της Αλμπουκέρκης (1453-1515), ο ονομαζόμενος και Μέγας ή Άρης, ευγενής στην καταγωγή και αξιωματικός του Ναυτικού ήταν πράγματι μια μεγάλη  στρατιωτική μορφή της Πορτογαλίας. Το 1503 αποστέλλεται  για πρώτη φορά στην Ανατολή,  όπου επρόκειτο μελλοντικά να διεξαγάγει ιστορικές και νικηφόρες αποστολές. Ήταν αυτός που εγκαθίδρυσε  την Πορτογαλική αποικιακή Αυτοκρατορία  στον Ινδικό ωκεανό. Κατέκτησε πολλές περιοχές γύρω από τον Ωκεανό αυτό, τον Περσικό κόλπο και την Ερυθρά θάλασσα και  έχτισε φρούρια σε διάφορα μέρη που κατέλαβε. Είχε επίσης πολλές επιτυχίες ναυτικές στη Ανατολή. Για να αποδυναμώσει όμως την Αίγυπτο, σκέφτηκε κάτι ομολογουμένως πρωτότυπο, αξιοπερίεργο, μοναδικό στη σύλληψη αλλά φυσικά δύσκολο να υλοποιηθεί με τα τεχνικά μέσα τουλάχιστον εκείνης της εποχής, και βέβαια απαράδεκτο από πάσης πλευράς και ηθικής, νομικής με τα δεδομένα της εποχής, ανθρωπιστικής, ιστορικής  και οποιασδήποτε άλλης ! Να εκτρέψει δηλαδή το Νείλο ανατολικά προς την Ερυθρά θάλασσα έτσι ώστε να μείνει χέρσα και ξερή όλη η χώρα της Αιγύπτου που αρδευόταν απ’ αυτόν, αφού δεν θα είχε ούτε το νερό, ούτε τη λάσπη και το χώμα που κουβαλάει με το πέρασμά του ο Νείλος!

Η γένεση και διατύπωση τέτοιων σκέψεων και απόψεων δεν μπορεί να σημαίνει τίποτα άλλο τελικά, παρά μόνο την επιβεβαίωση της αξιοπρόσεκτης   παρατήρησης, όχι μόνο από έναν ή  λίγους, αλλά από πολλούς, όχι μόνο σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο αλλά σε διάφορες στο πέρασμα του χρόνου, και του άγραφου ιστορικά θεωρήματος χωρίς όμως τις απαραίτητες εξαιρέσεις, ότι όσο πιο ψηλά ανεβαίνει κάποιος στην ιεραρχία της ζωής, κοινωνικής και επαγγελματικής, όσο πιο πολύ δύναμη κυνηγάει και αποκτά, τόσο πιο δύσκολο φαίνεται είναι να ελέγξει τις σκέψεις του, τα πιστεύω του και τις επιθυμίες του, οι οποίες βέβαια δεν είναι απαραίτητο να είναι πάντοτε προς ίδιον όφελος! 

Κάποτε ένας Αμερικανός, εξέχων ιστορικός του πρώτου μισού του εικοστού αιώνα, ο  Charles Beard  (1874-1948),  όταν ρωτήθηκε σχετικά, συνόψισε όλα τα μαθήματα της παγκόσμιας ιστορίας σε τέσσερις μόλις προτάσεις, που τις παραθέτουμε εδώ αυτούσιες και χωρίς να αλλάξουμε το περιεχόμενο, τα λόγια του και τη γλώσσα που χρησιμοποίησε ο ίδιος ο Charles Beard  στη διατύπωσή τους:

a) Whom the gods would destroy, they first make mad with power

b) The mills of God grind slowly, but they grind exceedingly small

c) The bee fertilizes the flower it robs

d) When it is dark enough, you can see the stars

Ο Αλφόνσος της Αλμπουκέρκης σίγουρα δεν είχε υπ’ όψιν του το πρώτο, αλλά και λίγο το δεύτερο μάθημα της Ιστορίας, σύμφωνα πάντοτε με τις προσωπικές εκτιμήσεις του Charles Beard και έτσι το τέλος  του, ομολογουμένως, μάλλον δεν ήταν αυτό που του άξιζε και του ταίριαζε μετά από την τόση προσφορά του στην εξωτερική πολιτική, στην πολύ πετυχημένη ναυτική ιστορία και στην ανάδειξη του  διεθνούς κύρους της χώρας του, της Πορτογαλίας, στον τότε γνωστό κόσμο!  Ίσως όμως, αν θέλουμε να είμαστε θεωρητικά και λίγο δίκαιοι μαζί του, να δικαιολογείται μερικώς και να έχει λίγα ελαφρυντικά, γιατί γεννήθηκε, μορφώθηκε, έζησε και έδρασε στρατιωτικά και πολιτικά, μερικούς αιώνες πριν γεννηθεί ο Αμερικανός Charles Beard!  Το γεγονός όμως αυτό δεν θα πρέπει να αναιρεί την άλλη επίσης μεγάλη αλήθεια, ότι δηλαδή, στην πραγματικότητα, ήταν μια μεγάλη στρατιωτική προσωπικότητα για τα δεδομένα της εποχής του, η οποία προσέφερε τα μέγιστα τουλάχιστον στην πατρίδα του, αλλά όχι μόνο φυσικά!

Τα ποταμόπλοια στο Νείλο, όπως και οι πάσης φύσεως και μεγέθους φελούκες,  πάνε κι’ έρχονται, προς τα πάνω και προς τα κάτω, μέρα νύχτα, εδώ και πολλά χρόνια, μεταφέροντας ότι τύχει, ή ορθότερα όποια είναι η θέληση του Αλλάχ! Τα μεγάλα ιστιοφόρα (νταχαμπίγια) ή τα ατμόπλοια ανεβοκατέβαιναν το Νείλο σε ρυθμούς αποχαυνωτικούς παρασύροντας έτσι συντονίζοντας και τους επιβάτες τους σ’ αυτόν τον ρυθμό. Στο ‘Memphis’, στη μέση του Νείλου,  συνωστισμός εκείνο το βράδυ και στα δυο καταστρώματα. Είχε την τιμητική της μια Αιγύπτια καλλονή χορού της κοιλιάς, όπως ισχυρίζονταν οι Αιγύπτιοι, και έτσι δικαιολογούνταν αυτή η συνάθροιση ντόπιων και τουριστών. Τα γκαρσόνια καταϊδρωμένα, να μην προλαβαίνουν στην κυριολεξία  να φανούν αντάξια για τις στοιχειώδεις υποχρεώσεις τους. Σαράντα με πενήντα ευρώ το άτομο, και επιπλέον τις μπύρες ή το κρασί με τις πολύ ανεβασμένες τιμές, μάλλον δεν είναι και λίγα γι’ αυτό το σώου! Δεν προσέφερε κάτι καινούργιο η αιγύπτια χορεύτρια στα ήδη γνωστά, αν το συγκρίνω με παρόμοια χορευτικά σώου σε άλλες αραβικές χώρες της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής. Τις αντικαθιστούν σιγά-σιγά οι ξενόφερτες κι’ αυτές εδώ τις λίγες ακόμα δικές μας που απόμειναν, μου είπε ένας Ελληνοαιγύπτιος!

Οι δερβίσηδες που συμπληρώνουν μερικές φορές το θέαμα, είναι ένα μυστικιστικό παρακλάδι του Ισλάμ που ισχυρίζεται ότι μπορεί να πετύχει την ένωση με το θείο, τον Αλλάχ δηλαδή, περιστρέφοντας το σώμα του συνεχόμενα, σ’ έναν τελετουργικό κυκλικό χορό. Λίγο το κρασί, λίγο η βραδιά, ο χορός της κοιλιάς της ευτραφούς καλλονής, η μουσική από τη μια μεριά, τα στριφογυρίσματα των δερβίσηδων με τα άκρως φανταχτερά ρούχα και τα κουνήματα του ποταμόπλοιου από την άλλη, μας επηρέασαν για μια άνετη  και πολλά υποσχόμενη νύχτα. Δεν ξέρω όμως, αν οι δερβίσηδες  με την κίνησή τους, τις περιστροφές και τη μουσική από τα δυνατά κρουστά ενώθηκαν προηγουμένως ή αργότερα με το …θείο πραγματικά!

Ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης γεννήθηκε στα Τρίκαλα της Θεσσαλίας στις 22 Μαΐου 1953, και αποφοίτησε από το Β’ Εξατάξιο Γυμνάσιο Αρρένων της πόλης τον Ιούνιο του 1970. Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών από την οποία αποφοίτησε τον Ιούνιο του 1976. Υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία, το χρονικό διάστημα 1976-1979. Ειδικεύτηκε στη Χειρουργική στη Β’ Χειρουργική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Αρεταίειο Νοσοκομείο και το έτος 1986 του απονεμήθηκε ο τίτλος του χειρουργού. Το 1989 ανακηρύχτηκε διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών μετά από εκπόνηση διδακτορικής διατριβής με θέμα: ‘’Αυτομεταμόσχευση επινεφριδιακού ιστού σε πειραματόζωα’’. Μετεκπαιδεύτηκε σε διάφορα νοσοκομεία της Ευρώπης και των ΗΠΑ, κυρίως Westminster Hospital του Λονδίνου, και Mount Zion Hospital του San Francisco.

Από το 1990 εργάζεται στην κλινική Χειρουργικής Ογκολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου, τα τελευταία χρόνια ως Διευθυντής Χειρουργικής. Είναι μέλος πολλών ιατρικών Εταιρειών, ελληνικών και ξένων, ενώ πολλές εργασίες του έχουν δημοσιευθεί σε ιατρικά περιοδικά. Παράλληλα εδώ και δεκαετίες ασχολείται με την ιστορία της ιατρικής, τον πολιτισμό και τη λαογραφία άλλων λαών και ταξιδεύει αρκετά σε διάφορα μέρη του κόσμου.

Τον τελευταίο καιρό αρθρογραφεί τόσο στον έντυπο όσο και τον ηλεκτρονικό τύπο. Τα αντικείμενα που δημοσιεύει καλύπτουν τον τομέα της βιβλιοπαρουσίασης και βιβλιοκριτικής, γιατρών κατά κύριο λόγο λογοτεχνών, την ιστορία της ιατρικής και τα παραλειπόμενά της και ακόμα παρουσιάζει κάποια ταξιδιωτικά κείμενα από χώρες του εξωτερικού.

Κείμενά του έχουν δημοσιευθεί κατά καιρούς στα παρακάτω έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα: Εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ του Ηρακλείου, Διμηνιαία περιοδική Έκδοση Fresh Magazine, Πνευματικοί Σταλακτίτες, Ιατρικός Τύπος της Αθήνας, Σύγχρονη Ουρολογία, www.medicaltime.gr, www.madeincreta.gr και www.iatrikostypos.com.

Είναι μέλος του Συλλόγου Φίλων Μουσείου Ελληνικής Ιατρικής και του Φιλολογικού, Ιστορικού και Λογοτεχνικού Συνδέσμου (Φ.Ι.ΛΟ.Σ.) Τρικάλων.