Ο χώρος τέχνης ArteVisione παρουσιάζει την τέταρτη ατομική έκθεση ζωγραφικής του Νίκου Χιωτίνη με τίτλο «Fragmenti»

Εγκαίνια:  Δευτέρα  8/5/2023, 6-10 μμ

Διάρκεια:  5/5-26/5/2023

Τα επιδέξια θραύσματα μιας συναισθητικής μνήμης

We live in the mind, in ideas, in fragments. We no longer drink in the wild outer music of the streets - we remember only.                                                                                                

Henry Miller

«Κάθε έκφανση τέχνης είναι στην πραγματικότητα μια μνήμη εικόνων, πραγμάτων και καταστάσεων που εξέρχονται από τα βάθη του χρόνου, πραγμάτων των οποίων τα θραύσματα εξακολουθούν να επιζούν στην ενδοχώρα του καλλιτέχνη», απαντούσε ο Paul Klee, στο πλαίσιο μιας εκδοθείσας συνομιλίας του με τον Will Grohman το 1954, στο Λονδίνο.

Σύμφωνα πάλι με τη θεώρηση του σπουδαίου αυτού καλλιτέχνη, η δημιουργία ενός έργου τέχνης οφείλει να συνοδεύεται από την παραμόρφωση της φυσικής φόρμας. Γιατί μόνον έτσι μπορεί η φύση να ξαναγεννηθεί. Η τέχνη δεν επαναλαμβάνει το ορατό, αλλά, αντίθετα, καθιστά «ορατή» μια βαθύτερη, κρυμμένη πραγματικότητα, που είναι γνωστή, ενδεχομένως ασυνείδητα, μοναχά στην καρδιά και την ψυχή των ανθρώπων. Η «βαθύτερη» ετούτη πραγματικότητα, παραμένει ένα μυστηριώδες και αρχέγονο βασίλειο, ένα μαγικό τοπίο γεμάτο διφορούμενα σύμβολα, εικονιστικές μεταφορές και αρχέτυπα που θυμίζουν από ορισμένες απόψεις το πεδίο του «συλλογικού ασυνείδητου» που φαντάστηκε και υποστήριξε ο σύγχρονος και συμπατριώτης του Ελβετός ψυχαναλυτής Carl Gustav Jung, ερμηνεύοντας τη διαδικασία της δημιουργίας ως ένα ψυχολογικό ταξίδι.

Ακολουθώντας τις σκέψεις αυτές και εκλαμβάνοντας τη δημιουργία ενός έργου τέχνης ως το αποτέλεσμα μιας διαλογιστικής και σχεδόν μυστικιστικής πρακτικής κατά την οποία η εσωτερική συναισθητική μνήμη ανασκάπτει τις ίδιες της τις αποσκευές έως ότου αυτό που παράγεται από τη διαδικασία αυτής της ανάκλησης να τρέπεται επάλληλα και ταυτόχρονα σε εικόνα, όνειρο, ιδέα και φαντασία, ορισμένα περίεργα ή ασύνδετα φαινομενικά πράγματα γίνονται μια νέα πραγματικότητα: «η πραγματικότητα της τέχνης, που διευρύνει τις συμβατικές συντεταγμένες της ζωής περισσότερο από όσο αυτό φαίνεται δυνατό, παρακάμπτοντας αυτό που βλέπουμε με τις αισθήσεις μας, κάνοντας ορατά τα πράγματα που παρακολουθούμε στα κρυφά» (βλ. και Hans Jaffe, Paul Klee, Λονδίνο, 1971).

Η νέα ενότητα έργων του Νίκου Χιωτίνη με τον εύγλωττο τίτλο "Fragmenti", αποτελώντας μια ειλικρινή κατάθεση ενός προσωπικού χωροχρόνου με επινοημένη προοπτική και ξεχασμένα αλλά επανασυνδεδεμένα μεταξύ τους ετερόκλητα επεισόδια ζωής, ακολουθεί τις προηγούμενες ζωγραφικές αστικές και νησιωτικές περιπλανήσεις του ζωγράφου, συνθέτοντας τη φορά αυτή μια θραυσματική ενδοχώρα συναισθημάτων και μνήμης, προσώπων και όψεων ενός νέου, υπο-πραγματικού τοπίου με αναγνωρίσιμες οπτικές ετερότητες που ανα-συνθέτουν μια τελική ομόκεντρη εικόνα με ενδογενή ποιητική.

«Θέλω να ζωγραφίσω κάτι που ποτέ δεν έχω ξαναδεί. Δεν θέλω να φτιάξω αυτό που βλέπω. Θέλω τα θραύσματα», έλεγε ο Ellsworth Kelly. «Τόσο μεγάλο μέρος της ζωής είναι αόρατο, ανεξιχνίαστο: στρώματα σκέψεων, συναισθημάτων, εξωτερικών γεγονότων περιπλέκονται με μυστικά, ασάφειες, αμφιθυμίες, σκοτεινιές, σκοτάδια έντονα παρόντα ακόμα και σε αυτόν που το έζησε - ίσως ειδικά σε αυτόν που το έζησε. Δεν έψαξα να τη βρω, περιπλανήθηκα μέσα και ανάμεσα στα κομμάτια της...», έγραφε η αμερικανίδα ποιήτρια Laurie Sheck στο βιβλίο της «A Monster's Notes».

Διατηρώντας τη γνώριμη γραφή με τον ζωηρό χρωστήρα, τις γραμμικές αρτηρίες, τις εξπρεσιονιστικές αντιθέσεις και τις πρωτογενείς δυναμικές φόρμες με τα αδρά περιγράμματα και τα διάσπαρτα ναΐφ πλαστικά στοιχεία,ο Νίκος Χιωτίνης, εργαζόμενος με τον τρόπο ενός ψηφοθέτη και καταθέτοντας θραυσματικά αυτοβιογραφικά στιγμιότυπα, πετυχαίνει να διατυπώσει ένα ημερολογιακό χρονολόγιο που είναι μα και δεν είναι πραγματικό.

Ίσως ο ακριβέστερος προσδιορισμός των τοπιογραφικών Fragmenti του Νίκου Χιωτίνη να είναι ότι στην πραγματικότητα, τα φαινομενικά ακίνητα τοπία αυτής της ενότητας, κατοικούνται από στιγμές, στιγμές που ορίζονται από το βλέμμα του ζωγράφου: αλλού μια μοναχική αλέα με ψηλές λεύκες το σούρουπο ή ένα σιωπηλό χιονισμένο τοπίο, αλλού το λευκό μέτωπο του σπιτιού στην άκρη της νησιωτικής προκυμαίας ή μια βάρκα χορτασμένη ταξίδια, κοιμισμένη στην παραλία κι άλλοτε η ειδυλλιακή θέα ενός μεσαιωνικού αλπικού χωριού από ψηλά, μια ονειρική κυκλαδίτικη χώρα, η βραδινή οικειότητα ενός δείπνου φίλων σε περίκλειστη ιταλική πλατεία, η συνοπτική αύρα ενός έρημου γαλλικού καφέ παραδομένου στο κίτρινο της νύχτας ή μια σκοτεινή δεξαμενή με νούφαρα κόντρα σε ένα εντατικό κόκκινο δάπεδο.

Πρόκειται για αποτυπώσεις με έξεργη ζωγραφική δεξιότητα που αν σε πρώτη ανάγνωση δημιουργούν την εντύπωση μιας καρτποσταλικής παραθετικής πρόθεσης, αποτελούν εντέλει αποσπασματικά μα ομόκεντρα επεισόδια του βίου. Την κατάθεση μιας προσωπικής περιπλάνησης, την καταγραφή αγαπημένων στιγμών που συνθέτουν την ευτυχισμένη μνήμη ενός πολίτη του κόσμου αλλά υποδεικνύουν ταυτόχρονα την ενδογενή αισθητική και το ίδιο το συναισθητικό ηχόχρωμα του ζωγράφου.  

Τα   Θραύσματα   της   ζωγραφικής του Νίκου Χιωτίνη,   επικαλούμενα, ανασκάπτοντας, επαναφέροντας και ανασυστήνοντας τον βιωμένο τόπο, τον τετελεσμένο   χρόνο   και, κυρίως, αποτυπώνοντας το υποσυνείδητο της εμπειρίας,   αρθρώνουν   την   πολύτιμη   σκευή   της   μνήμης   εξαρχής   και εγκαλούν σε αρμονική σύγκλιση τα φαινομενικά ετερόκλητα περιστατικά του βίου. Πλέοντα εικονογραφικά μα και ψυχογραφικά στοιχεία, εικόνες μέσα σε εικόνες, λέξεις και σκέψεις, μουσικές και βήματα, συναντήσεις, φιλιά και δάκρυα, βουνά και θάλασσες, μουσεία και καφενεία, λυκαυγή και εκστατικά   δειλινά,   τρέπονται   στη   μοιρασμένη   εξομολογητική   χαρά   ενός ταξιδιού προς την κατάφαση της ζωής και την απόπειρα της αυτογνωσίας που με βλέμμα ανοιχτό   και ταλέντο πληθωρικό, εξακολουθητικά συνεχίζεται.                                                                         

Ίριs Κρητικού