Αθηνά, σε καλωσορίζω και σε ευχαριστώ που δέχτηκες να μοιραστείς μαζί μας τις σκέψεις και την έμπνευσή σου. Η ποίησή σου αγγίζει ένα τόσο ευαίσθητο και βαθιά ανθρώπινο θέμα και είμαι πραγματικά ενθουσιασμένη που έχουμε την ευκαιρία να μιλήσουμε για τη δημιουργική σου πορεία, τις εμπειρίες που σε διαμόρφωσαν και τα θέματα που σε εμπνέουν.

Ας ξεκινήσουμε από τον τίτλο της ποιητικής σου συλλογής, “Το ταξίδι μας ανάμεσα στη μέρα και τη νύχτα”. Πώς προέκυψε η επιλογή του; Τι συμβολίζει για εσένα και πώς συνδέεται με τα ζητήματα που εξερευνάς μέσα από τα ποιήματά σου;

Ο τίτλος της ποιητικής μου συλλογής είναι εμπνευσμένος από το έργο του Ευγένιου Ο'Νηλ "Το ταξίδι μεγάλης μέρας μέσα στη νύχτα", όπου οι ήρωες προσπαθούν να προσεγγίσουν τα τραύματά τους και την αλήθεια τους, προκειμένου να κλείσουν τις πληγές τους και να συμφιλιωθούν με τις ανεπάρκειές τους. Τα συγκεκριμένα ποιήματα γράφτηκαν από εμένα σε μια περίοδο που, προσωπικά, οι νύχτες ήταν πολύ μεγάλες και δύσκολες. Ο τίτλος του βιβλίου μου συμβολίζει το πέρασμά μας ως ανθρώπινες υπάρξεις σε αυτή τη ζωή, από τη μέρα στη νύχτα. Και αυτά τα ζητήματα ακριβώς πραγματεύεται η ποιητική μου συλλογή. Τη συνάντησή μας με τη ζωή, με τους άλλους, τον έρωτα, το μαζί, τη χαρά, την απόλαυση, την απώλεια, τον πόνο, τη θλίψη, τον φόβο, τον θυμό, τον αποχωρισμό, τον θάνατο.

Ως αναγνώστρια, υπάρχουν συγκεκριμένα έργα ή συγγραφείς που σε ενέπνευσαν να ακολουθήσεις τη δική σου ποιητική διαδρομή;

Από μικρή ηλικία, είμαι φανατική αναγνώστρια και αγαπώ το έργο πολλών ποιητών και συγγραφέων. Δεν μπορώ να πω ότι συνειδητά κάποιοι από αυτούς ήταν οι "εμπνευστές" μου. Ωστόσο, όσα βιώνουμε οι άνθρωποι, ακόμη και μέσα από το διάβασμα, είναι μέσα μας και με κάποιον τρόπο μάς επηρεάζουν. Σαίξπηρ, Μπόρχες, Κίπλινγκ, Καβάφης, Ελύτης, Σεφέρης και πολλοί άλλοι με έχουν συντροφεύσει πολλά χρόνια τώρα στα ποιητικά αναγνώσματά μου.

Στην ποιητική σου συλλογή, οι λέξεις έχουν θεραπευτικές ιδιότητες. Πιστεύεις ότι η ποίηση βοηθά τους ανθρώπους να επεξεργαστούν συναισθήματα απώλειας και αποχωρισμού; Πώς τη χρησιμοποιείς η ίδια ως μέσο διαχείρισης δύσκολων συναισθημάτων;

Θεωρώ πως ό,τι μάς ωθεί να καταλάβουμε τα συναισθήματά μας είναι βοηθητικό. Και στη δουλειά μου ως ψυχοθεραπεύτρια τις λέξεις χρησιμοποιώ για να μπορέσω να είμαι βοηθητική για τους ανθρώπους. Φυσικά, ένα ωραίο ποίημα μπορεί να μας κάνει να νιώσουμε, να ταυτιστούμε, να μας δώσει λέξεις για κάτι που συμβαίνει ψυχικά μέσα μας, όπως έναν έρωτα ή μία απώλεια, και έτσι να μας ανακουφίσει κάπως. Προσωπικά όλα τα ποιήματα του βιβλίου μου είναι οι δικές μου λέξεις, που έδωσαν έκφραση σε μία δική μου μεγάλη απώλεια. 

Πιστεύεις ότι οι σπουδές και η επαγγελματική σου εμπειρία σού έδωσαν διαφορετική προσέγγιση στο να κατανοήσεις και να εκφράσεις δύσκολα συναισθήματα; Υπάρχουν στοιχεία της ψυχολογίας που θεωρείς ότι αποτυπώνονται άμεσα στους στίχους σου;

Όπως ανέφερα και πριν, είμαστε όλα αυτά που είμαστε και βιώσαμε. Τα ποιήματα τα έγραψε η Αθηνά, που είναι ψυχολόγος- ψυχοθεραπεύτρια και μάλιστα της αρέσει να μελετά πολύ ψυχαναλυτικά κείμενα. Αν έκανα κάποια άλλη δουλειά, ενδεχομένως οι λέξεις θα ήταν διαφορετικές, άρα και τα ποιήματα. Ναι, νομίζω πως κάποιος μπορεί να διακρίνει λέξεις και έννοιες της ψυχολογίας, όπως τα συναισθήματα που βιώνονται σε μια απώλεια, καθώς και λέξεις που, στην ψυχανάλυση, έχουν ένα νόημα, όπως το εμπεριέχειν, το να γινόμαστε, ο οικείος, ο καθρέφτης, ο άλλος κλπ.

Στο ποίημα "Οι πρώτες φορές", γίνεται αναφορά στις "πρώτες" εμπειρίες που δεν είναι πια δυνατό να μοιραστούν. Πώς, κατά τη γνώμη σου, μπορεί κάποιος να αντιμετωπίσει τη συνεχή υπενθύμιση μιας απουσίας και την αποδοχή της νέας πραγματικότητας;

Το συγκεκριμένο ποίημα ξεκινάει και μιλάει για τον ενθουσιασμό, τη λαχτάρα και τη φαντασίωση των πρώτων φορών της συνάντησης-επαφής δύο ανθρώπων, για να περάσει γρήγορα στην άλλη όψη των πρώτων φορών, αυτών που ακολουθεί μία απώλεια και είναι επίπονες. Ωστόσο, και οι δύο όψεις των πρώτων συναντήσεων υπάρχουν στη ζωή, όσο και αν οι άνθρωποι ίσως επιθυμούν-φαντασιώνονται μόνο τις πρώτες. Καλό είναι κάποιος να αφήνεται να βιώσει όλα τα συναισθήματα των πρώτων φορών, που ακολουθούν αναπόφευκτα μία απώλεια. Και των πρώτων και των δεύτερων και όσων χρειάζεται, προκειμένου να αφομοιώσει και να επεξεργαστεί την απώλεια, και κάπως να μπορέσει να συνεχίσει, όσο καλύτερα γίνεται τη ζωή του με τα νέα δεδομένα.

Στο ποίημα "Ονειρεμένα όνειρα" περιγράφονται οι "συναντήσεις" στα όνειρα με ένα αγαπημένο πρόσωπο που έχει χαθεί. Πώς πιστεύεις ότι αυτές οι εμπειρίες επηρεάζουν τη διαδικασία της θλίψης και της μνήμης για κάποιον που τις βιώνει;

Τα όνειρα είναι μία απτή απόδειξη ότι μπορεί οι άνθρωποι να πεθαίνουν, αλλά η σχέση και το μαζί όχι, συνεχίζουν να υπάρχουν. Συνεχίζουν οι αγαπημένοι να ζουν μέσα μας και να μας συντροφεύουν. Και οι συναντήσεις αυτές στα όνειρά μας φέρνουν σε επαφή με αυτή τη σύνδεση, κάτι που το έχουμε ανάγκη, προκειμένου να συνεχίζουμε να ζούμε καθώς πενθούμε, αλλά και αργότερα.

Στο τελευταίο ποίημα της συλλογής, με τίτλο "Αποδοχή", ολοκληρώνεται μια πορεία προς τη συμφιλίωση με την απώλεια. Ποια είναι η σημασία της συγγραφής ή της τέχνης, γενικότερα, στη διαδικασία της συμφιλίωσης με δύσκολα συναισθήματα;

Η συγγραφή ή η τέχνη αποτελεί ένα μέσο που σε φέρνει αντιμέτωπο με συναισθήματα, εικόνες, σκέψεις, βιώματα, αισθήσεις κλπ. Είτε ως δημιουργό σού δίνει τη δυνατότητα να εκφραστείς και να «μιλήσεις», να απελευθερωθείς ίσως λίγο, είτε ως αναγνώστη-θεατή να ταυτιστείς και  να νιώσεις, να σκεφτείς, να επεξεργαστείς και ίσως να ανακουφιστείς κάπως. Όμως η αποδοχή είναι μία διαδικασία που χρειάζεται χρόνο και προσπάθεια. Αν επιτευχθεί, μπορεί να λειτουργήσει ανακουφιστικά ή/και απελευθερωτικά. Αλλά δεν είναι κάτι on/off, συμβαίνει ή δε συμβαίνει. Κατακτάται σταδιακά και λίγο λίγο. Και σε βοηθάει τότε να εκτιμήσεις περισσότερο τον εαυτό σου, τους άλλους, το πολύτιμο δώρο, που λέγεται ζωή. 

Έχεις παρατηρήσει, μέσα από την εμπειρία σου ως επαγγελματίας, πώς το πένθος μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο κάποιος προσεγγίζει τον πόνο των άλλων; Υπάρχουν διαφορές στην ενσυναίσθηση ή στη συμπόνια που παρατηρείς στον εαυτό σου μετά από μια τέτοια εμπειρία;

Το πένθος είναι η ψυχική διεργασία, που ακολουθεί μία απώλεια, η οποία δεν αφορά μόνο στο θάνατο, καθώς οι άνθρωποι βιώνουν διάφορες απώλειες όσο προχωρούν στη ζωή,  π.χ. χωρισμός, αναπηρία κλπ. Δεν είναι δεδομένο όμως ότι ξέρουν να πενθούν. Χρειάζεται να το μάθουν, ειδικά αν δεν μπόρεσε κάποιος να τους το μάθει όταν ήταν παιδιά. Για παράδειγμα, μπορούν οι άνθρωποι να μάθουν να πενθούν με καλό τρόπο στο πλαίσιο της ψυχοθεραπείας τους. Πάντοτε το να μπορέσουμε να αφεθούμε και να βιώσουμε, όσο δύσκολο και να είναι, αυτό που μας συμβαίνει και έτσι να καταφέρουμε να επεξεργαστούμε και να αφομοιώσουμε σιγά σιγά και με σεβασμό όλη τη δύσκολη εμπειρία, μεγαλώνει την κατανόηση, την ενσυναίσθηση και τη συμπόνια τόσο προς τον εαυτό όσο και προς τους άλλους. Το ίδιο συνέβη και σε εμένα.

Τι θα ήθελες να αποκομίσουν οι αναγνώστες από την ανάγνωση της συλλογής σου; Υπάρχει κάποιο συναίσθημα, μήνυμα ή σκέψη που θα ήλπιζες να τους συνοδεύει μετά την τελευταία σελίδα;

Το βιβλίο αυτό, από την αρχή μέχρι και τώρα, είναι ένα πολύ όμορφο ταξίδι, που τόλμησα σε μία δύσκολη για εμένα περίοδο, και μου έχει φέρει πολλά όμορφα δώρα μέχρι σήμερα. Πολλοί άνθρωποι, που το διάβασαν, μου είπαν ή μου έγραψαν πως βίωσαν συγκίνηση. Για εμένα αυτό είναι το καλύτερο που θα μπορούσα να ακούσω, καθώς η συγκίνηση είναι ψυχικά η κίνηση συναισθημάτων. Και τι καλύτερο για έναν δημιουργό να ακούσει ότι κατάφερε να ανακινήσει συναισθήματα και αισθήσεις στους ανθρώπους. Επίσης, εύχομαι κάποιος να μπόρεσε να βρει κάποιες λέξεις μέσα στα ποίηματά μου, οι οποίες θα μπορούσαν να γίνουν και δικές του και έτσι να βιώσει μία κάποια ανακούφιση στο δικό του ταξίδι. Μην ξεχνάμε να βιώνουμε το ταξίδι της ζωής, το πολύτιμο αυτό δώρο, όσο καλύτερα γίνεται, παρόλο τις δυσκολίες.

Σκεπτόμενη το μέλλον, πώς θα ήθελες να εξελιχθείς συγγραφικά; Υπάρχουν συγκεκριμένα θέματα ή είδη που θα ήθελες να εξερευνήσεις σε επόμενα έργα σου;

Θα μου άρεσε να βρω ακόμη περισσότερες λέξεις για να εκφράσω πράγματα, που έχω μέσα μου και με απασχολούν, και να τα μοιραστώ ξανά. Αγαπώ πολύ την ποίηση και πάντοτε με αφορά, είτε ως αναγνώστρια είτε ως δημιουργό. Αλλά ταυτόχρονα είμαι ανοιχτή στο να εξερευνήσω και άλλα είδη, αν αυτό προκύψει ως ανάγκη ή ως επιθυμία μου. Η ζωή θα δείξει!

Αθηνά, σε ευχαριστώ θερμά για τον χρόνο σου και για το ότι μοιράστηκες τόσο ανοιχτά τις σκέψεις, τις εμπειρίες και την έμπνευσή σου. Ανυπομονούμε να δούμε πώς θα εξελιχθεί η δημιουργική σου πορεία. Σου εύχομαι κάθε επιτυχία στα επόμενα βήματά σου!

Σοφία Καραγιαννίδου

Πτυχιούχος Δημοσιογραφίας, Πολυμέσων και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας  

Πανεπιστημίου Newcastle (U.K.)