Συνέντευξη της Δέσποινας Στυλιανοπούλου στο

«Αποστακτήριo του λόγου και της Τέχνης»

Ιούνιος 2012

Του Αλέξανδρου Ακριτίδη
Συγγραφέα  - Απόφοιτου Ανθρωπιστικών Σπουδών

Η Δέσποινα Στυλιανοπούλου είναι ένας γλυκύτατος και υπέροχος άνθρωπος. Κάθε φορά που μιλούσαμε στο τηλέφωνο μου μετέδιδε μια απίστευτα θετική αύρα και με έκανε να νιώθω απεριόριστη οικειότητα, σα να γνωριζόμασταν χρόνια… Μακάρι να μπορούσα να σας μεταδώσω, μέσω του γραπτού λόγου, αυτήν την αίσθηση, αλλά αυτό είναι αδύνατον. Μου μίλησε για πολλά πράγματα που έζησε και όπως μου δήλωσε, κάποια από αυτά τα εξωτερικεύει για πρώτη φορά!... Γέλασα πολύ όταν μου είπε πως το 1967 που γύρισε 12 ταινίες μέσα σε ένα χρόνο μπέρδευε τους ρόλους και τα στούντιο!.. Αποφασίσαμε να προβούμε σ’ αυτή τη συνέντευξη με αφορμή την κυκλοφορία της αυτοβιογραφίας της με τίτλο: Δέσποινα Στυλιανοπούλου "Ηθοποιός Αμέσου Δράσεως", που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Τετράγωνο. Απλά απολαύστε την….

 

Α.Α. Το Αποστακτήριο εγκαινιάζει σήμερα ένα νέο μενού, που θα περιλαμβάνει συνεντεύξεις ανθρώπων, που έδωσαν με την παρουσία τους ένα ξεχωριστό στίγμα στην ελληνική πολιτισμική κουλτούρα. Και είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι που αποφασίσαμε να αρχίσουμε με εσάς, κυρία Στυλιανοπούλου, αυτή τη διαδικασία, εφόσον είστε από τα πιο αγαπημένα πρόσωπα του ελληνικού κινηματογράφου. Αλήθεια, πώς εκλαμβάνετε αυτήν την αγάπη;

Δ.Σ. Η αγάπη του κόσμου είναι πολύ σημαντική. Η αγάπη αυτή μου έχει δώσει ζωή και ενέργεια όλα αυτά τα χρόνια και με την ευκαιρία, θέλω να  ευχαριστήσω όλον τον κόσμο που με στήριξε, τον κόσμο που ταξίδευσα με τις ταινίες μου και τα έργα στο θέατρο και με ταξίδευσαν και εκείνοι με τα συναισθήματα αγάπης τους.

Α.Α. Ειλικρινά μας χαροποίησε πολύ το γεγονός ότι είδαμε σε κυκλοφορία ένα δικό σας βιογραφικό βιβλίο με τον έξυπνο τίτλο "Ηθοποιός Αμέσου Δράσεως". Πώς λάβατε αυτή την απόφαση και πώς προέκυψε η συνεργασία με τις εκδόσεις Τετράγωνο;

Δ.Σ. Η έμπνευση νομίζω πως έρχεται όταν ο άνθρωπος είναι από την φύση του ανήσυχος και κάτι που τον απασχολούσε χρόνια, ξαφνικά εμφανίζεται μπροστά του και  του λέει «τώρα ήρθε η ώρα να πραγματοποιήσεις και αυτό το όνειρό σου!» Όταν έχεις περάσει άπειρα χρόνια στο σανίδι και τα κινηματογραφικά πλατό ξαφνικά δεν είσαι απασχολημένος 24 ώρες το 24ωρο, μήπως το μυαλό  αναζητά κάτι καινούργιο για να ξεφύγει από την τελμάτωση της αδράνειας; Και τελικά αυτό το καινούργιο, που μπορεί να φάνει και σαν χόμπι αρχικά, να γίνει 2^η καριέρα;

Μια νύχτα λοιπόν με βροχή που ήμουν μονή μου και  θυμόμουν στιγμές από το  παρελθόν μου, σε ένα κενό φαντασίας μου ήρθε ένα φλας, η ιδέα να γράψω για τη ζωή μου. Σαν μια σταγόνα βροχής για να μου χαρίσει δροσιά σε σκέψεις καυτές. Και όπως ένοιωθα τη βροχή να κυλά και να μου χαρίζει δροσιά, έτσι κύλησαν και οι σκέψεις μέσα στο μυαλό μου, αναπολώντας όλα αυτά που γράφω σε αυτό το βιβλίο, που για εμένα είναι ένας τελείως διαφορετικός σταθμός στη ζωή μου.

Η έμπνευση για να ξεκινήσω το βιβλίο μου και να ξεκινήσω να γράφω ήρθε μια στιγμή βλέποντας στην τηλεόραση ένα ντοκιμαντέρ για την καταστροφή της Σμύρνης. Το μυαλό μου πήγε πίσω στη δική μας καταστροφή, με τον 2^ο Παγκόσμιο Πόλεμο και τις δύσκολες μέρες στη Μεσσηνία και την οικογένειά μου…

Έτσι ξεκίνησαν όλα.

------------------------------------------------------------------------------------------------------

Η συνεργασία πρόεκυψε με το Νίκο Μουρατίδη από μια τυχαία συνάντηση και γνωριμία που είχαμε ένα βραδύ στο x factor. Όταν άρχισα να γράφω το βιβλίο και να σχηματοποιείται στο μυαλό μου η μορφή του  σκεφτόμουνα με ποιον θα συνεργαστώ για την έκδοση του και μου ήρθε στο μυαλό ο Νίκος. Ξέροντας την προσωπικότητά του και γνωρίζοντας το ταλέντο του ως μοναδικός μάνατζερ -  γιατί έχει την ικανότητα να ανακαλύπτει κάθε λογής ταλέντο – έτσι αναγνώρισε το ταλέντο της γραφής μου και μου είπε να προχωρήσω… Μου είπε «Δέσποινα, το βιβλίο αυτό θα το βγάλουμε μαζί». Ευχαριστώ το Νίκο που μου έδειξε εμπιστοσύνη σε αυτό το "νέο" βήμα μου!

Α.Α. Σήμερα στο Πανεπιστήμιο διδάσκεται, για τον κινηματογράφο της δεκαετίας 1960-70, πως τα γνωστά «μελοδράματα» και οι λεγόμενες «φαρσοκωμωδίες» χαρακτηρίζονταν από έλλειψη ποιότητας και αυστηρή τυποποίηση σεναρίων. Εντούτοις όχι μόνο έκοψαν χιλιάδες εισιτήρια τότε, αλλά υπάρχει μια διαχρονικότητά που πολλοί δεν μπορούν να εξηγήσουν. Γιατί πιστεύετε πως συμβαίνει αυτό; Ποια είναι η μυστική «δύναμη» εκείνων των ταινιών;

Δ.Σ. Η εποχή εκείνη ήταν μοναδική. Όπως ήταν και όλοι οι εμπλεκόμενοι… Ηθοποιοί, σεναριογράφοι, σκηνοθέτες, συγγραφείς. Υπήρχε ένα ήθος και ένας σεβασμός στο κοινό. Δεν χρειαζόντουσαν βωμολοχίες και προκλητικές συμπεριφορές για να κάνουν μια επιτυχία. Τα σενάρια δεν ήταν πρόχειρα. Ήταν σενάρια που έβγαιναν μέσα από την πραγματική ζωή και ο πόνος ή η χαρά που έδιναν στον κόσμο ήταν απόλυτα ταυτισμένα με το κοινό. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι μέχρι σήμερα παίζονται με τρομερή επιτυχία οι ταινίες αυτές και μεγαλώνει και η σημερινή γενιά μαζί τους. Το ξέρετε ότι απέκτησα χιλιάδες νέους θαυμαστές τα τελευταία 20 χρόνια με την ιδιωτική τηλεόραση από γενιές που δεν με είχαν δει στο θέατρο, αλλά βλέπουν πλέον φανατικά τις ταινίες μου;

Α.Α. Ο κόσμος έχει γενικά την εντύπωση ότι πάντοτε ήσασταν ένα άτομο λιτό, χωρίς τάσεις για έπαρση ή για καιροσκοπική άνοδο. Αν και υπήρξατε πρωταγωνίστρια σε πολλές ταινίες, για τις καρδιές του κόσμου έχετε περισσότερο ταυτιστεί με κάποιους «δευτερεύοντες», αλλά εξίσου αγαπητούς ρόλους. Αυτό αποτέλεσε δική σας στάση ζωής ή μήπως ήταν έτσι φτιαγμένο το star system της εποχής, που προωθούσε συγκεκριμένα πρόσωπα;

Δ.Σ. Πάντα ήμουν ταπεινή και λιτή, αλλά η αλήθεια είναι ότι έχω ζήσει δεκαετίες μεγάλων επιτυχιών, λάμψης και δόξας. Μονό που εκείνη την εποχή όλοι μα όλοι οι ηθοποιοί ήμασταν μετριόφρονες και δεν είχαμε εξάρσεις και μεγαλομανία.

Θέλω να σας ζητήσω να διαβάσετε το κεφάλαιο «πρωταγωνίστρια σε μια νύχτα» (σελ.109), για να καταλάβετε πώς ξεκίνησε το "κίνημα" Στυλιανοπούλου.

Παρόλο το ότι δεν το έχω επιδείξει είμαι γεμάτη, χορτασμένη από δόξα και  λάμψη και νομίζω ότι οι δεκαετίες εκείνες και η αγάπη και οι fun της εποχής είναι πράγματα και καταστάσεις, που η σημερινή γενιά δεν έχει ζήσει και δεν θα ζήσει. Γιατί απλά η αγάπη του κόσμου τότε ήταν αγνή.

Α.Α. Πώς βλέπετε την τηλεόραση ή τον κινηματογράφο στην Ελλάδα στις μέρες μας; Μπορεί σήμερα η ηθοποιία να αποτελεί βιοποριστικό επάγγελμα για έναν νέο ηθοποιό;

Δ.Σ. Τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα σήμερα. Ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος, όλο και περισσότερα νέα παιδιά θέλουν να μπουν στο επάγγελμα νομίζοντας ότι θα πάρουν δόξα και χρήματα γρήγορα. Όμως δεν είναι έτσι. Η  επιτυχία θέλει σκληρή δουλειά, θυσίες και υπομονή. Όποιος έχει αυτά τα προσόντα θα πετύχει. Ως αναφορά στους νέους ηθοποιούς παρακαλώ διαβάστε το κεφάλαιο στο βιβλίο μου « η νέα γενιά ηθοποιών» (σελ.226).

Α.Α. Όπως σε κάθε επάγγελμα ή λειτούργημα, έτσι και στο δικό σας δημιουργούνται έντονες φιλίες ή και έχθρες. Έχετε συναδέλφους από το παρελθόν που να μπορείτε να στηριχθείτε πάνω τους σε μια δύσκολη στιγμή;

Δ.Σ. Εγώ δεν είχα ποτέ εχθρούς μέσα στον χώρο. Έκανα μόνο φίλους και  γι’ αυτό θα δείτε ότι γράφω στο βιβλίο για ολους και πιστεύω πως γράφω για τα χαρίσματα του καθενός. Αυτό που εισέπραξα από όλους ήταν η αλήθεια της ερμηνείας τους σε κάθε ρόλο τους, διδάχτηκα από τους μεγάλους και δημιούργησα με τους νέους συναδέλφους μου. Ο καθένας από τους συναδέλφους μου είχε τον τρόπο του να σε καθηλώνει. Αυτό για εμένα αποκαλείται ταλέντο. Και γι’ αυτό μέχρι σήμερα όλους αυτούς τους έχουμε σαν τρόπαιο και τους αποκαλούμε ανεπανάληπτους και χαρισματικούς. Από αυτούς πήρα οτι μπόρεσα για να γίνει και δικό μου στίγμα.

Οι αγαπημένοι μου σίγουρα ήταν η Αλίκη, η Ρένα Βλαχοπούλου και η Σμαρώ Στεφανίδου.

Α.Α. Αν θα γύριζε ο χρόνος πίσω θα αλλάζατε κάτι από την καριέρα σας; Έχετε κάποιο απωθημένο για κάτι που δεν κάνατε;

Δ.Σ. Δεν θα μπορούσα να αλλάξω τίποτα από την εποχή εκείνη. Απωθημένο δεν είχα ποτέ στο διάβα της καριέρας μου. Μερικές φόρες σκεφτόμουνα ότι, είναι άδικο να σε κρίνουν και να σε κατατάσσουν σε μια κατηγορία ηθοποιού, με τη λέξη «μανιέρα» ή τυποποίηση.

Πριν προχωρήσω να απαντήσω στην ερώτησή σας θέλω να σας υπογραμμίσω λίγες λέξεις από μια κριτική της ταινίας «Θεοί και δαίμονες» στην οποία αναφέρεται ο Γιώργος Λαζαρίδης στην εισαγωγή του βιβλίου μου.

{ εκείνο που συχνά το χρησιμοποιούμε για να επιβεβαιώσουμε τα νεανικά μας παραστρατήματα λέγοντας «που είσαι νιότη που λεγες πως θα γινόσουνα άλλος;»…., έχει και την θηλυκή του περίπτωση που θα μπορούσε να πάει γάντι στην ιδιαίτερα αγαπητή μου Δέσποινα Στυλιανοπούλου, αν θυμηθούμε ότι η καλλιτεχνική της σταδιοδρομία ξεκίνησε με μια εξόχως δραματική ταινία με σημαντικές μάλιστα ποιοτικές απαιτήσεις.

Ήταν το 1960 όταν η σπουδαγμένη και στην Σορβόννη νέα σκηνοθέτης Έλλη Νεζερίτη γύρισε την πρώτη της ταινία τον «Ξένο της νύχτας» με τον Μιχάλη Νικολινάκο και τον Λυκούργο Καλλέργη και με πρωταγωνίστρια την πρωτοεμφανιζόμενη τότε Δέσποινα, για την οποία οι κριτικές της είχαν επιφυλάξει μια πάρα πολύ αισιόδοξη υποδοχή τονίζοντας τα "κινηματογραφικά της προσόντα" βέβαιοι ότι οι  "κινηματογραφικά γνωρίζοντες" δεν θα αργούσαν να αναγνωρίσουν το καινούργιο αστέρι που δεν θα αργούσε να φτάσει και σε ένα όσκαρ εγχώριας δραματικότητας }

Την εποχή εκείνη όλοι οι ηθοποιοί είχαν το στίγμα τους… Πώς εγώ να μην τυποποιηθώ, όπως λένε μέχρι σήμερα, στο ρολό της καμαριέρας (υπηρέτριας), που βλέποντάς με σε αυτόν τον ρολό την επομένη όλοι οι σεναριογράφοι μου έστελναν στο σπίτι σενάρια με τον ρολό της Μαρίας, Μαριγούλας, Ασημίνας κλπ;…

Δεν αισθάνομαι καθόλου άσχημα για την εποχή εκείνη και την τυποποίηση, που μέχρι σήμερα μου λένε ότι ήμουν ανεπανάληπτη στους ρόλους αυτούς.

Αυτό που έχω μετανιώσει είναι ότι δεν μπόρεσα ποτέ να αξιοποιήσω την γκάμα μου ως δραματική  ηθοποιός παίζοντας 2 ρόλους σημαντικούς για εμένα. Ο πρώτος είναι η Λυσιστράτη, αυτή η ταλαιπωρημένη και χιλιοταξιδευμένη…. Όχι με αυτές τις μεταφράσεις που παίζουν σήμερα… Αλλά με την πρωτότυπη μετάφραση του Ρώτα, που έπαιξε η μοναδική Μαίρη Αρώνη… Χωρίς τις τυποποιημένες καθημερινές λέξεις…

Ο δεύτερος ρόλος ήταν αυτός στους «Βρικόλακες του Ίψεν»… Όταν ήμουν μικρή είχα ένα παράπονο ότι ίσως θα μπορούσα να έπαιζα κάποιον δραματικό ρολό λέγοντας πολλές φόρες στον δάσκαλο μου τον Δημήτρη Ροντήρη… « γιατί μου δίνετε πάντα κωμικούς ρόλους, ενώ μπορώ να γίνω δραματική ηθοποιός;;»

Όμως εκείνος τον  ρολό τον άφηνε σαν έκπληξη τελειώνοντας τη δραματική σχολή… Ακούγοντας τον δάσκαλο να λέει «Δέσποινα, θα παίξεις  στους "Βρικόλακες του Ίψεν"»…  κάνοντας εκείνη την κα Άλβινγκ… Ίσως αυτός ο ρόλος έγραψε κάποιες στιγμές για μένα, παίρνοντας κάποιο βραβείο ερμηνείας… Λυπάμαι που δεν το ξανάκανα αργότερα στην καριέρα μου.

Α.Α. Ποια απώλεια μεγάλου ηθοποιού θεωρείτε πως σας στοίχησε ιδιαίτερα και γιατί;

Δ.Σ. Δεν μπορώ να ξεχωρίσω, γιατί όλοι μου λείπουν πολύ. Από το Αλικάκι μου, που έφυγε πρώτη, τόσο νωρίς, τόσο νέα και άφησε τεράστιο κενό όχι μόνο στο θέατρο αλλά και στη ζωή μου και την κάρδια μου, αλλά μέχρι και με τον πρόσφατο θάνατο της αγαπημένης μου Σμαρώς Στεφανίδου.

Α.Α. Λέγεται πως το 1967 ονομάστηκε "σκωπτικά" ως «έτος Στυλιανοπούλου», διότι συμμετείχατε συνολικά σε 12 ταινίες! Μα πώς το καταφέρατε αυτό μέσα σε έναν μόλις χρόνο;

Δ.Σ. Όταν αγαπάς κάτι και το υποστηρίζεις τα καταφέρνεις. Ήταν μια συγκλονιστική χρονιά! Ήμουν απόλυτα ευτυχισμένη, μόνο που πολλές φόρες μπέρδευα τους ρόλους και τους έλεγα σε διαφορετικά πλατό. Ε, δεν ήταν και εύκολο να θυμάσαι 12 σενάρια!

Θέλω όμως να σταθώ  στην ταινία μου «Η ταξιτζού» με τον γίγα μου Νίκο Ρίζο !

Γιατί αυτή ήταν μια ταινία σταθμός και για εμένα και για την εικόνα της γυναίκας εκείνη την εποχή…

Έπαιζα τον ρόλο μιας γυναίκας δυναμικής, που τόλμησε να συναγωνιστεί ένα αντρικό σκληρό επάγγελμα, μπαίνοντας δυναμικά, όχι μόνο μέσα στους άντρες  αλλά και στην καρδιά του Ρίζου. Όπως σήμερα οι γυναίκες είναι σκληρά εργαζόμενες, έτσι τότε πρωτοπόρος εγώ στην ταινία, μπήκα στην πιάτσα των ταξί  να δουλέψω σκληρά, ακόμα και τη νύχτα για να ζήσω τα αδέλφια μου.

Αυτή η ταινία με ανέβασε στο βάθρο της πιο επιτυχημένης γυναίκας στη σκληρή και δύσκολη αυτή δουλειά.

Α.Α. Ξέρουμε επίσης ότι κατάγεστε από την όμορφη Μεσσηνία. Διατηρήσατε σχέσεις με την ιδιαίτερη πατρίδα σας όλα αυτά τα χρόνια που λείπατε;

Δ.Σ. Εννοείται! Κατεβαίνω κάθε χρόνο, έχω συγγενείς, φίλους αγαπημένους. Πάντα το μυαλό μου ήταν εκεί γι’ αυτό και η αρχή του βιβλίου μου ξεκινά από εκεί, από τα παιδικά μου χρόνια. Η Μεσσηνία είναι τα πάντα για εμένα. Την Μεσσήνη την πατρίδα μου την αγαπώ. Άλλωστε είναι μοναδική μιας και η Αρχαία Μεσσήνη συνέβαλε κι αυτή αρκετά στον πολιτισμό μας.

Α.Α. Πως προέκυψε αυτό με τα «μαργαριτάρια» στο λόγο σας; Γεννήθηκε από τυχαίο περιστατικό;

Δ.Σ. Ναι ήταν τυχαίο, αλλά μετά όλοι οι σεναριογράφοι και συγγραφείς με άφηναν και άλλαζα τις λέξεις και προτάσεις και έκανα τις "κοτσάνες μου", που άφησαν εποχή! Τα γράφω όλα στο βιβλίο. Διαβάστε τα και είμαι σίγουρη ότι θα διασκεδάσετε πολύ!

Α.Α. Το να είσαι θιασάρχης δεν είναι και το ευκολότερο πράγμα, διότι έχεις ουσιαστικά να κάνεις με δύσκολα οικονομικά θέματα, συνεννοήσεις με θεατρικούς επιχειρηματίες κτλ. Πώς ανταποκριθήκατε σε όλο αυτό;

Δ.Σ. Το επιχειρηματικό κομμάτι στο θέατρο δεν είναι οι στιγμές οι δημιουργικές για κάθε ηθοποιό. Αναγκαστικά το έκανα για να μπορώ να ελέγξω τις παραγωγές μου, την ποιότητα των έργων, που ανέβαζα και τους συνεργάτες μου. Δεν ήταν εύκολο, αλλά έπρεπε να γίνει.

Εκείνες τις στιγμές, μερικές φόρες νοσταλγούσα τις παλιές παραστάσεις με τους αξέχαστους παλιούς διαχρονικούς ηθοποιούς, που με διδάξανε να παίζω σωστή κωμωδία.

Την εποχή που ήμουν θιασάρχης έπρεπε να διατηρώ και ισορροπία με την προσωπική μου ζωή και πιστεύω πως η δουλειά  μου δεν με εμπόδισε στην προσωπική μου ζωή. Εάν αγαπάς κάτι αυτό σου δίνει δύναμη να πραγματοποιήσεις και τα πιο δύσκολα όνειρά σου. Η ζωή έχει χαρές αλλά και πίκρες.

Δυστυχώς τα ωραία πράγματα μαραίνονται σαν τα άνθη, γι’ αυτό λέω κάπου «όταν ένα δυστύχημα  είναι αγιάτρευτο, σοφία είναι να το ξεχάσεις»...

Α.Α. Είστε άτομο με θετική ενέργεια και θεωρώ πως η κρίση της χώρας μας δεν θα σας πτοήσει. Με δυο λόγια τι θα κερδίσει ο αναγνώστης διαβάζοντας την αυτοβιογραφία σας, εκτός από τις άγνωστες πτυχές της ζωής σας;

Δ.Σ. Καταρχάς οι αναγνώστες θα ταξιδεύσουν σε μια εποχή που η ζωή ήταν πιο γλυκιά και αθώα. Θα διαβάσουν τη ζωή αγαπημένων τους ηθοποιών, θα γελάσουν και θα ξεχαστούν από το άσχημο σκηνικό του σήμερα.

Η Ελλάδα είναι μια πολύ δυνατή χώρα και οι Έλληνες ακόμα πιο δυνατοί. Όλα τα προβλήματα θα ξεπεραστούν. Άλλωστε η ιστορία μας το έχει αποδείξει περίτρανα!

Α.Α. Σας ευχαριστούμε πολύ για την ένθερμη συνεργασία σας και σας ευχόμαστε από καρδιάς κάθε επιτυχία σ’ αυτή τη νέα δημιουργική σας πορεία.

Δ.Σ. Θέλω να σας ευχαριστήσω και εγώ με τη σειρά μου όλους σας, που με αυτό το βιβλίο μου δίνετε την ευκαιρία να εξωτερικεύσω πολλά συναισθήματα, όχι μόνο για αυτούς που συνεργάστηκα, αλλά και να σας δείξω ποια πραγματικά είναι η Δέσποινα Στυλιανοπούλου. Χωρίς την αγάπη του κόσμου  δεν θα υπήρχα σήμερα.

Σας ευχαριστώ  όλους.

 

 

 

 

Πληροφορίες για το βιβλίο στον παρακάτω σύνδεσμο:

http://www.ekdoseistetragono.gr/books.php?id=83