“Γιατί δε γελούν πια οι Καρυάτιδες” 
Αναστασία Χριστοπούλου
Εκδόσεις “Πάπυρος” 

Κυρία Χριστοπούλου, με βάση το βιογραφικό σας, είναι χαρακτηριστική η αγάπη σας  για τη γνώση.  Εμφανής είναι επίσης η αγάπη σας για τα παιδιά και αυτό φαίνεται αφενός από την εθελοντική σας προσφορά και αφετέρου  από το θέμα που επιλέξατε στο πρώτο σας βιβλίο με τίτλο “Γιατί δε γελούν πια οι Καρυάτιδες” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις “Πάπυρος”. Προφανώς σκοπός σας είναι  όχι μόνο να μεταφέρετε την γνώση μέσα από ένα ιστορικό γεγονός, αλλά παράλληλα να αφυπνίσετε, να ενημερώσετε και να εισάγετε τα παιδιά στον υπέροχο κόσμο της ελληνικής μυθολογίας. 

Πώς προέκυψε αυτή η ανάγκη για γραφή; Τι είδους αποτέλεσμα ήταν; 

Η ανάγκη για γραφή είναι ένα εσωτερικό ξέσπασμα, ένας τρόπος έκφρασης και επικοινωνίας. Η επαφή και η αλληλεπίδραση με τα παιδιά έκανε την επιθυμία μου να επικοινωνήσω μέσω της γραφής μαζί τους ακόμη πιο έντονη. Μέσω του βιβλίου μπορείς να πεις πολλά, να διαπαιδαγωγήσεις, να διδάξεις, αλλά το κυριότερο να αφυπνίσεις. Το συγκεκριμένο παραμύθι, βέβαια, γεννήθηκε μέσα μου πολλά χρόνια πριν, όταν ακόμη ήμουν κι εγώ παιδί και έμαθα την ιστορία της αρπαγής. Ο θυμός και η αδικία που ένιωσα τότε έκαναν το παιδικό μου μυαλουδάκι να πλάθει ιστορίες… 

Τι είναι ο «συγγραφέας», στοίβες βιβλία, καφές, μοναξιά ή κάτι άλλο; Με τι θα παρομοιάζατε τη συγγραφή; Τι ικανότητες χρειάζονται ώστε να φορέσει κάποιος το «κοστούμι» του συγγραφέα;

 Ο συγγραφέας χαρακτηρίζεται από έμπνευση. Συνεπώς δεν ξέρεις πότε και πού θα σου έρθει! Έχει τύχει να γράψω κάτι, ενώ κάθομαι στο τραπέζι με τον άντρα μου και μιλάμε, έχει τύχει να πετάγομαι μέσα στη νύχτα και να κρατώ σημειώσεις, έχει τύχει να αφήνω την παρέα μου και να επιστρέφω σπίτι, γιατί κάτι σκέφτηκα…Άλλες φορές κλείνομαι σκόπιμα κάπου μόνη μου και βυθίζομαι σε κόσμους φανταστικούς…Πάντως, όταν θέλεις να βυθιστείς στον κόσμο που πλάθεις, ακόμη και αν υπάρχουν άλλοι στον χώρο, κατεβάζεις ρολά και ταξιδεύεις….Έτσι, η συγγραφή για μένα είναι ένα μυστικό κρησφύγετο, ένα φανταστικό μέρος, για να κρύβομαι και να ξεφεύγω. Για να μπορέσει κανείς να φορέσει το κοστούμι του συγγραφέα και να μη τον «στενεύει», πρέπει να γράψει από καρδιάς, χωρίς φραγμούς και να αναδείξει αυτό που θέλει, ικανοποιώντας τον αναγνώστη και κάνοντάς τον μέχρι τελευταία στιγμή να αγωνιεί για τη συνέχεια. 

Για ποιους λόγους -εκτός ίσως των παραπάνω που ανέφερα ήδη- επιλέξατε το θέμα της αρχαιοκαπηλίας; 

Ο βασικός λόγος ήταν αυτός που προανέφερα, η ανάγκη ενός μικρού παιδιού, δηλαδή, να ζωντανέψει τις Καρυάτιδες και να δει τον Έλγιν να τιμωρείται. Από εκεί και πέρα, θεωρώ πως τα παιδιά πρέπει από νωρίς να έρχονται σε επαφή με βαριές έννοιες και προβλήματα, όπως η αρχαιοκαπηλία, καθώς έτσι τίθενται τα θεμέλια, για να δημιουργηθούν ενήμεροι και ενεργοί πολίτες. 

Το φαινόμενο της αρχαιοκαπηλίας έχει ίσως ένα φάρμακο, τη γνώση.  Για ποιους λόγους  δεν την έχουμε; Πως είναι δυνατόν να έρχονται άνθρωποι από την άλλη άκρη του κόσμου να θαυμάσουν τον πλούτο αυτής της χώρας και εμείς να μη γνωρίζουμε καν την ύπαρξη του; Τι δεν πάει καλά και σε ποιο τομέα κατά τη γνώμη σας; 

Αρχικά, είναι σημαντικό να τονίσουμε πως η αρχαιοκαπηλία μάς αφορά όλους, μικρούς και μεγάλους. Αν από τη νεαρή ηλικία των μαθητών επιλέξουμε να τους φέρουμε σε επαφή με αυτό το φαινόμενο, αν τους δείξουμε τις συνέπειες των λεηλασιών και της παράνομης διακίνησης αρχαιοτήτων, τότε τα πράγματα θα αλλάξουν πολύ. Οι ξένοι δείχνουν να εκτιμούν περισσότερο από εμάς την παρακαταθήκη που μας άφησαν οι πρόγονοί μας και αυτό γιατί κανείς δεν τους ανάγκασε ούτε να τη γνωρίσουν ούτε να αποστηθίσουν ένα ολόκληρο βιβλίο ιστορίας για αυτή. Κατά τη γνώμη μου, λοιπόν, αν αλλάξει ο τρόπος προσέγγισης, τα παιδιά θα αγαπήσουν αναμφισβήτητα τον πολιτισμό μας και ως ενήλικες αύριο μεθαύριο θα τον σέβονται, θα τον υποστηρίζουν και θα τον προστατεύουν. Έτσι, ίσως μια μέρα τα γλυπτά μας επαναπατριστούν… 

Υπάρχουν σήμερα άνθρωποι ικανοί να παλέψουν ώστε όλα αυτά τα κλεμμένα ουσιαστικά, να επιστρέψουν στη γενέτειρα τους; Θεωρείτε πως θα γίνει ποτέ αυτό; Χρειάζεται ίσως περισσότερη ευαισθητοποίηση του κοινού; Κάτι επιπλέον κατά τη γνώμη σας; 

Θέλω να πιστεύω πως αυτή η μέρα θα έρθει. Εξάλλου, αυτή μου η πεποίθηση με έκανε να γράψω για την αρπαγή αυτή. Δεν μπορώ να δεχτώ καμία άλλη εξέλιξη. Το κοινό πρέπει διαρκώς να ευαισθητοποιείται και με κάθε τρόπο. Είμαι σίγουρη πως πολλοί Έλληνες προσδοκούν τον επαναπατρισμό των ελληνικών αρχαιοτήτων ανά την υφήλιο, αλλά, όπως γνωρίζετε, αυτό είναι και ένα βαθιά πολιτικό θέμα. Η επιστροφή των ελληνικών γλυπτών φαντάζει δύσκολη, γιατί, εάν γίνει κάτι τέτοιο, θα ανοίξει ο ασκός του Αιόλου για όλα τα μουσεία και τότε θα δούμε εκατοντάδες αίθουσες να αδειάζουν...Αλλά, όπως είπα, ένας ασκός είναι! Ελπίζω να καταφέρουμε να τον ανοίξουμε... 

Θεωρείτε πως η ελληνική μυθολογία είναι ένα πεδίο που έχει να προσφέρει πολλά στα παιδιά; Θα προτείνατε στους γονείς να επιλέγουν βιβλία με μυθολογικά θέματα; 

Η ελληνική μυθολογία περιέχει τα πάντα. Διαχρονικές ιστορίες μεγάλης ηλικίας ταξιδεύουν τους μικρούς αναγνώστες σε συναρπαστικούς κόσμους. Ο ανθρωπομορφισμός των θεών δείχνει πως όλοι μπορεί να κάνουμε λάθη και να παρασυρθούμε από τα συναισθήματά μας, η πάλη των ηρώων με φανταστικά τέρατα αποδεικνύει πως ο άνθρωπος μπορεί να τα καταφέρει όλα και να νικήσει κάθε του φοβία, οι περιπλανήσεις των ηρώων αποδεικνύουν πως η ζωή είναι ένα μεγάλο ταξίδι. Η ελληνική μυθολογία αποτελεί ένα από τα βασικά κληροδοτήματα των προγόνων μας, το οποίο μελετάται, τιμάται και προτιμάται παγκοσμίως…Είναι δυνατόν να αμφισβητήσει κανείς την αξία της; 

Πιστεύω πως το βιβλίο σας αξίζει της προσοχής όχι μόνο από γονείς και εκπαιδευτικούς αλλά και από την πολιτεία.  Βρήκατε την ανταπόκριση που πιστεύω πως θα περιμένατε; Αγκαλιάστηκε το βιβλίο; 

Το βιβλίο πράγματι αγκαλιάστηκε από τον κόσμο, παρ’ όλο που κυκλοφόρησε σε μια δύσκολη περίοδο για όλους. Λαμβάνω πολλά μηνύματα και φωτογραφίες από γονείς, οι οποίοι είναι χαρούμενοι, γιατί τα παιδιά τους ζωγράφισαν κάτι σχετικό, έγραψαν πως όταν μεγαλώσουν θα φέρουν πίσω την Καρυάτιδα ή ζήτησαν να επισκεφθούν την Ακρόπολη, για να γνωρίσουν τις αδερφές. Θα γίνουν αρκετές δράσεις και με σχολεία και με δήμους. Έχουμε πραγματικά πολύ δρόμο μπροστά μας, καθώς το βιβλίο θίγει ένα διαχρονικό θέμα που ταλανίζει τις ψυχές μικρών και μεγάλων πολλά χρόνια τώρα. Πιστεύω πως θα φτάσουμε στο τέλος της διαδρομής, όπου στόχος μου είναι η αφύπνιση και η γνώση. 

Πόσο εύκολο είναι το παιδικό αναγνωστικό κοινό; Είναι απαιτητικό; Έχει άποψη; Προφανώς έχετε αφηγηθεί παραμύθια, ποια είναι τα προσόντα ενός καλού αφηγητή; 

Το παιδικό αναγνωστικό κοινό είναι – και πρέπει να είναι – απαιτητικό! Όταν τα παιδιά βομβαρδίζονται με βιντεοπαιχνίδια και έχουν συνηθίσει στη διαρκή εναλλαγή έντονων εικόνων και ήχων, πρέπει να καταβάλεις μεγάλη προσπάθεια, για να κερδίσεις την προσοχή τους. Τα παιδιά θα σχολιάσουν, θα αξιολογήσουν ένα βιβλίο και αυτό είναι μεγάλη επιτυχία για εμένα. Ο αφηγητής οφείλει να αγαπά αυτό που κάνει, να αγαπά το παραμύθι που μοιράζεται με τα παιδιά και να το κάνει με την καρδιά του, να το ζει! Η ζωντάνια, οι αυξομειώσεις της φωνής, το συναίσθημα και οι κατάλληλες παύσεις μπορούν να πλάσουν έναν ολόκληρο κόσμο! Το πιο όμορφο σε αυτό είναι τα ερωτήματα των παιδιών, αφού η απλότητα σε συνδυασμό με την αθωότητα που τα χαρακτηρίζει καταφέρνει να αφοπλίσει και τον πιο συγκρατημένο ενήλικα, γιατί τα παιδιά σκέφτονται πάντα με το συναίσθημα και έχουν καθαρή συνείδηση. 

Είναι εύκολο, δύσκολο, επιβάλλεται, να μιλάμε στα παιδιά για δύσκολα θέματα; Τα παιδιά κατανοούν, ενδιαφέρονται, έχουν άποψη και εάν ναι, ποια είναι αυτή -εάν έχετε υπόψιν σας για το συγκεκριμένο θέμα. 

Επιβάλλεται να μιλάμε στα παιδιά για όλα τα θέματα. Φυσικά και έχουν γνώμη και μάλιστα για όλα! Η γνώμη τους διαμορφώνεται με βάση τις γνώσεις τους, τις εμπειρίες τους…Η ανιψιά μου – ούτε τεσσάρων χρόνων ακόμα – όταν της αφηγήθηκα την ιστορία της αρπαγής μού είπε «Εγώ, θεία, θα πάω στο Λονδίνο να τιμωρήσω τον κακό Έλγιν και θα φέρω πίσω την Καρυάτιδα, να γελάσουν ξανά οι αδερφές!». Η μεγαλύτερη ανιψιά μου, μαθήτρια του δημοτικού, με ρώτησε αν είναι αλήθεια όλα αυτά και γιατί κανείς δεν αντιδρά και δεν κάνει κάτι για αυτό…Οπότε τα παιδιά και κατανοούν και ενδιαφέρονται και κρίνουν… 

Ως αναγνώστρια ποιες είναι οι επιλογές σας; 

Ως αναγνώστρια επιλέγω κυρίως ρομαντικά μυθιστορήματα. Με ταξιδεύουν και με βοηθούν να αδειάζω το μυαλό μου. Θλίβομαι για τις χαμένες αγάπες και νιώθω ευγνωμοσύνη που έχω τον σύζυγό μου… 

Τι ετοιμάζετε για το μέλλον; 

Έχω αρκετό υλικό ολοκληρωμένο, ενώ οι ιδέες δε σταματούν ποτέ…Το μόνο σίγουρο είναι πως έχω πολλά παραμύθια να πω ακόμα! 

Βιογραφικό 

Η Αναστασία Χριστοπούλου γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Έχει σπουδάσει Φιλοσοφία, Παιδαγωγικά και Ψυχολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στη Διδακτική της Γλώσσας και της Λογοτεχνίας από το Πανεπιστήμιο της Λευκωσίας. Έχει επιμορφωθεί σε θέματα ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης, διευρύνοντας τα παιδαγωγικά της ενδιαφέροντα και την αγάπη της για τη διδασκαλία, ενώ έχει επικεντρωθεί στον όμορφο κόσμο της δημιουργικής γραφής, συμμετέχοντας, μεταξύ άλλων, στο εργαστήριο δημιουργικής γραφής του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Harvard. Τα τελευταία χρόνια διδάσκει και απασχολεί δημιουργικά παιδιά και εφήβους στο πλαίσιο εθελοντικών δράσεων.