O «Κόκκινος ποταμός» δεν είναι τυχαίο παραμύθι. Είναι μια σπουδαία προσπάθεια από την Παρθένα Τσοκτουρίδου, να υπενθυμίσει στους μεγάλους και να διδάξει στους μικρούς την αλήθεια γύρω από μια ασθένεια που ταλαιπωρεί χιλιάδες συνανθρώπους μας, τον Σακχαρώδη Διαβήτη. Αλλά πριν αναφερθούμε πιο διεξοδικά στο ίδιο το βιβλίο ας παραθέσουμε κάποια χρήσιμα στοιχεία για το παραμύθι ως λογοτεχνικό είδος.

Από τα πρώτα παραμύθια που συνέλεξαν αρχικά οι αδερφοί Grimm, για τα οποία παραμένει αδιευκρίνιστη η χρονική τους παραγωγή, ως και αυτά που γράφονταν στα μισά του 19ου αιώνα, τα παραμύθια αποτελούσαν ουσιαστικά φανταστικές διηγήσεις με κυρίως ψυχαγωγικό χαρακτήρα. Τότε ακριβώς ήταν που η εξέλιξη της κοινωνίας ώθησε το παραμύθι σε έναν νέο πιο ουσιαστικό ρόλο. Με τη γέννηση του έντεχνου παραμυθιού στην Γερμανία από τους Brentano και von Arnim δόθηκε προτεραιότητα κυρίως στο παιδικό κοινό. Το παραμύθι της υπαίθρου και του απλού λαού, έγινε αντικείμενο της νέας βιομηχανικής αστικής ζωής και προσαρμόστηκε στις νέες ανάγκες της κοινωνίας. Άρχισε πλέον να διαπαιδαγωγεί, να ενημερώνει, να προειδοποιεί, να προστατεύει, ενώ άλλαξε και η οπτική γωνία της συγγραφής. Αντιπροσωπεύει πλέον, όχι τις συλλογικές ανησυχίες μιας κοινότητας, αλλά προβληματισμούς του ίδιου του συγγραφέα που αφορούν σειρά από σύγχρονα κοινωνικά ζητήματα.

Ερχόμενοι λοιπόν στον «Κόκκινο ποταμό» βλέπουμε πως έχουμε να κάνουμε με ένα τέτοιου είδους έντεχνο παραμύθι, που απευθύνεται σε παιδιά, τα οποία έχουν την ωριμότητα να το κατανοήσουν. Ωστόσο η Παρθένα διατηρεί ακέραια τα κύρια χαρακτηριστικά ενός παραμυθιού, που είναι η αοριστία του χρόνου δράσης και του τόπου δράσης, η ανωνυμία των προσώπων, καθώς δίνεται βαρύτητα κυρίως στην ιδιότητά τους (Διαβητικοί-Γιατροί-Ινσουλίνη), η γρήγορη αλληλουχία των σκηνών, η αφαιρετικότητα καθώς και η κατάλυση του χώρου και του χρόνου με εκφράσεις όπως «Ώσπου μια μέρα…, στα μετέπειτα χρόνια…» ή όταν γράφει πως οι γιατροί, άγνωστο πότε «σκέφτηκαν από δω, πειραματίστηκαν από κει…κτλ».

Τα καλογραμμένα κείμενα δένονται με όμορφα τραγουδάκια, τα οποία έρχονται να δώσουν ένα νέο αισιόδοξο αέρα στον αγώνα για την αντιμετώπιση της ασθένειας. Εύχομαι πραγματικά το χρήσιμο αυτό παραμύθι της Παρθένας να εκπληρώσει τους στόχους του. 

Αλέξανδρος Ακριτίδης