«Κύματα στη στεριά»
Χάρης Βαφόπουλος
Εκδόσεις Κέδρος

Τα τελευταία χρόνια συναντάμε πολύ συχνά, μυθιστορήματα, που ρίχνουν το βάρος τους στην ψυχολογία και τις συμπεριφορές των ηρώων τους και όχι σε πολύπλοκες υποθέσεις γεμάτες περιπέτεια, ίντριγκες και καταιγιστική δράση. Τα «Κύματα στη στεριά» του Χάρη Βαφόπουλου, είναι λοιπόν ένα τέτοιου είδους βιβλίο, το οποίο εστιάζει κυρίως στον παράγοντα “άνθρωπος” και στις ψυχολογικές διακυμάνσεις που μπορεί αυτός να βιώνει, ανάλογα με τις οικονομικές, οικογενειακές και επαγγελματικές συνθήκες που αντιμετωπίζει. 

Το μυθιστόρημα αναφέρεται σε έναν υπεύθυνο και υπάκουο καπετάνιο, που γίνεται αρνητικό γρανάζι στον παραλογισμό και στο συμφέρον των αφεντικών του, που χρίζεται συνένοχος σε ένα περίεργο ναυάγιο, που βλέπει ένα μέλος του πληρώματός του να γίνεται θύμα αυτών των παράλογων αποφάσεων. Ένας θάνατος ωστόσο, που ο αναγνώστης ως το τέλος δεν μπορεί να είναι βέβαιος, εάν πρόκειται για πνιγμό ή αυτοχειρία. Και κάπως έτσι, με αφορμή αυτήν την ανθρώπινη απώλεια, αρχίζει το λυπητερό ταξίδι αυτογνωσίας του καλόκαρδου καπετάνιου, Κωστή. 

Κάθε ναυτικός μεταφέρει στις πλάτες του τη δική του ξεχωριστή ιστορία και τα δικά του προβλήματα. Άλλος αδημονεί να επιστρέψει στους ανθρώπους που τον αγαπάνε κι άλλος εθελοτυφλεί αποφεύγοντας να αντιμετωπίσει τους ανθρώπους που γελούν πίσω από την πλάτη του. 

Είναι αλήθεια ότι ο καθένας στον τομέα του θέλει να κλείνει την καριέρα του με αξιοπρέπεια ή και με επιτυχία, αν το θέλει η μοίρα. Όμως να τερματίζεις μια επιτυχημένη επαγγελματική πορεία με έναν θάνατο στις πλάτες σου, μπορεί να σε καταρρακώσει. Ο αναγνώστης σε αυτό το κομβικό σημείο γνωρίζει τι συνέβαινε στο εσωτερικό του σπιτιού του θύματος, ωστόσο ο ίδιος ο καπετάνιος, μαριονέτα στα χέρια του συγγραφέα, τυφλώνεται από την θλίψη και επιδιώκει να εξαφανιστεί από προσώπου γης. Στο ταξίδι του αυτό, ο καπετάνιος, συναντά έναν αγνό και τίμιο βοσκό, ο οποίος με την “βουκολική” του αγνή ψυχή, με την ήρεμη στάση ζωής και με την δική του ξεχωριστή φιλοσοφία, θα τον βοηθήσει να δει προς στιγμήν με μεγαλύτερη αισιοδοξία την όλη κατάσταση. Θα ξεφύγει λοιπόν ο ήρωας του βιβλίου από τους εσωτερικούς του δαίμονες; Θα μάθει ποτέ την αλήθεια για τα γεγονότα; Θα αποτινάξει από πάνω του τη σκιά της κατάθλιψης; Θα αντέξει η σύζυγος Ξένια, ως άλλη μοναχική Πηνελόπη, να συγκρατήσει τις σωματικές ευθυμίες που σχεδόν μια ζωή έμαθε να τιθασεύει;  

Ο συγγραφέας, με λόγο προσεγμένο και γλαφυρό, καταφέρνει να πραγματοποιήσει ιδανικές προσωπογραφίες για τους ήρωές του. Χωρίς να τους βαραίνει με αφύσικες αντιδράσεις, χωρίς να σχηματίζει ακραίες συμπεριφορές, περιγράφει καταστάσεις και ανθρώπινες σχέσεις όπως ακριβώς τις βιώνουμε στην πραγματικότητα. Με απόλυτο, θα έλεγα, ρεαλισμό. Γιατί είναι αλήθεια ότι την διαφθορά των μεγάλων συμφερόντων, την μοιχεία ως πράξη, την εκμετάλλευση των ανθρώπινων αδυναμιών, τα συναντάμε συχνά στην καθημερινότητά μας. Από την άλλη όμως το βιβλίο αναδύει και μια ηθική διάσταση στην ψυχή των ανθρώπων που και αυτή είναι υπαρκτή. Οι ερινύες, το αίσθημα ευθύνης, η φιλοξενία, η τιμιότητα, η αλληλοβοήθεια, η αλήθεια στα μάτια… 

Συμπερασματικά, μέσα από αυτό το μυθιστόρημα, που χρησιμοποιώντας τον τίτλο, η φύση – θάλασσα, με δυνατά κύματα χτυπάει την στεριά, τον τόπο δηλαδή της ανθρώπινης δραστηριότητας, μπορούμε να έρθουμε αντιμέτωποι με χαρακτηριστικά και της δικής μας ύπαρξης. Μπορούμε να δοκιμάσουμε τις αντοχές και τις ανοχές μας, τις αντιδράσεις μας, τα πιστεύω μας, τον δικό μας εξαγνισμό απέναντι στην αμαρτία. Έτσι κι ο Καπετάν Κωστής, πραγματοποίησε ένα ύστατο οδοιπορικό, προκειμένου να επιφέρει την κάθαρση στη συνείδησή του, ασχέτως αν τα κατάφερε ή όχι. Το ταξίδι και μόνο φανέρωσε έναν μεγάλο και θλιβερό εσωτερικό αγώνα. 

Εύχομαι στον συγγραφέα, να τιθασεύει πάντα τα δικά του δαιμόνια, που άλλωστε είναι υπαρκτά στον καθένα μας, και να ατενίζει τη ζωή με χαρά και αισιοδοξία.

Αλέξανδρος Ακριτίδης, συγγραφέας

Σελίδα του βιβλίου: https://www.kedros.gr/product/8837/kymata-steria.html