Ποίηση - Εκδόσεις Μανδραγόρας

Δυναμικά κάνει την πρώτη της εκδοτική εμφάνιση η ποιήτρια Λίλιαν Μπουράνη, που έχει γεννηθεί στον Βόλο και κατοικεί στην Αθήνα, με την ποιητική συλλογή που φέρει τον αινιγματικό τίτλο «Ερώματα». Ίσως να  παράγεται από τη μείξη των λέξεων έρως + αρώματα, αλλά αυτό το αφήνουμε στην ίδια να μας το εξηγήσει…

Εκείνο που χαρακτηρίζει τη γραφή της είναι οπωσδήποτε η πρωτοτυπία στην επιλογή των θεμάτων που πραγματεύεται, γεγονός που σπάει τη μονοτονία και κεντρίζει το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Με γλώσσα πλούσια και επιτηδευμένη, έξυπνη αλληλουχία σκηνών και εικόνων, φράσεις που αφήνουν υπονοούμενα, δείχνει μια προτίμηση προς τον υπερρεαλισμό και τη φαντασία.

Ποίηση σε ελεύθερο στίχο και κάπου κάπου αφαιρετική, που εμφανίζεται σχεδόν με δυο διαφορετικά πρόσωπα. Άλλοτε γίνεται περίπλοκη και μυστηριακή κι άλλοτε παρουσιάζεται λιτή και περισσότερο οικεία. Είναι συχνή η χρήση αρχαιοελληνικών στοιχείων, που εντέχνως παντρεύονται με σύγχρονες καταστάσεις. Στοιχεία παρμένα από τη μυθολογία και  συστατικά, που συνδέονται με ιερές τελετουργίες και σύμβολα γονιμότητας.

Θεματικά την απασχολεί ο έρωτας, το ανθρώπινο συναίσθημα, ο εγκλεισμός, η μοναχικότητα, η ποιητική τέχνη, οι παιδικές μνήμες. Σημείο σύνδεσης με τις δικές της παιδικές μνήμες και τον τόπο καταγωγής της ίσως αποτελεί το ποίημα «Ακτήμων λύπη», που μπορεί να μιλάει για την ανιδιοτελή προσφορά του ανθρώπου, μεταφέρει ωστόσο εικόνες από την αγροτική ζωή των κολίγων του απέραντου θεσσαλικού κάμπου μιας άλλης εποχής. Η ποιήτρια δεν μετράει τα λόγια της. Όπου χρειαστεί να γίνει τολμηρή, συμπλέκει με άνεση την αγνότητα με τον σεξουαλισμό. Όπου χρειαστεί να γίνει επικριτική με θάρρος παραθέτει τη γνώμη της. Για τον εκφυλισμένο έρωτα, που αναζητά μάταια την σπίθα του παρελθόντος, γράφει στους πρώτους στίχους: 

Ρίξε με στην αγκαλιά σου

μόνο αν είναι να κινδυνεύσω 

και τελειώνει… 

ταξίδι που το χόρτασες

χίλιες φορές ματαιωμένο. 

Μου άρεσε πολύ το υπέροχο ποίημα η «θέα των εραστών» καθώς ξεκαθαρίζει πως ο καθένας ζει στον δικό του διαφορετικό μικρόκοσμο, με την διαφορετική του αισθητική και την διαφορετική ποιότητα ζωής. Κατά προέκταση το ποίημα θα μπορούσε κάλλιστα, εκτός από την αισθηματική του πλευρά, να υπονοεί ακόμα και την κοινωνική διαστρωμάτωση. 

Το παράθυρό μου
δε βλέπει
την πλατεία φωταγωγημένη
τα γέλια του κόσμου
κρεμασμένα στον πευκώνα
τις πατημασιές της παρέας
να στερεώνουν το σπίτι
από την αυλόπορτα
ως την δημοσιά.
Το δικό μου παράθυρο
βλέπει
ένα φουγάρο παλιό
που καπνίζει
σαπίζοντας της νύχτας
το άρρωστο πλεμόνι.
Τη λάμπα του δρόμου
με το θρυμματισμένο μάτι.
Την πλάτη των περαστικών
που αργοπόρησαν.
Όταν βραδιάζει
καθένας μας
καληνυχτίζει
τα δικά του τοπία. 

Εξαιρετικό επίσης το «Ζεϊμπέκικο», με το οποίο περιγράφει τον επίμαχο αντρικό χορό από την οπτική γωνία μιας γυναίκας. Η ποιήτρια διεισδύει επακριβώς στην τελετουργία αυτού του ιδιαίτερου ελληνικού χορού των 9/8, ο οποίος προέρχεται από τον Πόντο και τις Κυκλάδες. Παρομοίως ο Μάνος Χατζηδάκις είχε γράψει πως ένας έμπειρος χορευτής μπορεί να εκμεταλλευτεί στο έπακρο κάθε μουσική νότα του Ζεϊμπέκικου και να την ακολουθεί πιστά ανάλογα με τον ρυθμό του παιξίματός της από τον οργανοπαίχτη. Με αυτό το ποίημα θα κλείσω τον σχολιασμό μου γι’ αυτό το πετυχημένο εγχείρημα ευχόμενος στην Λίλιαν Μπουράνη να μας ταξιδέψει σύντομα και σ’ άλλους πρωτότυπους στοχασμούς. 

Την ώρα που ενδύεσαι

το ιερό σου σχήμα

κι αριστερόστροφα

κυκλώνεις το βωμό

ζυγίζοντας τα χέρια

πότε σε αιώρηση αετός

και πότε εσταυρωμένος

σ’ αναγνωρίζω, άντρα.

Δρεπανωτά το σώμα σου

την ήττα όταν θερίζει

σε πίνω απ’ τον ιδρώτα

κι απ’ του γονάτου, σ’ αγαπώ,

το σπάσιμο,

μετρώντας

εννιά φορές το μπόι σου

κι εννιά φορές την πτώση.

Απ’ όλα μου τα ονόματα

χόρεψε

το Ευδοκία. 

Αλέξανδρος Ακριτίδης