Ποίηση - Εκδόσεις Άπαρσις

Ο Κύπριος στην καταγωγή Ανδρέας Πολυκάρπου, υπογράφει την πρώτη του ποιητική συλλογή, που τιτλοφορείται «απρόσωπα φαγιούμ». Με τον τίτλο αυτό επιχειρεί μια άμεση σύνδεση με την τελευταία πράξη της ανθρώπινης ζωής, που είναι ο θάνατος, καθώς τα πορτραίτα φαγιούμ ήταν ταφικές προσωπογραφίες της ρωμαϊκής περιόδου, που βρέθηκαν στην Αίγυπτο.

Φθάνοντας ο αναγνώστης στο τέλος του βιβλίου αντιλαμβάνεται ότι ήρθε αντιμέτωπος με δύο εντελώς διαφορετικές προσωπικότητες, μέσα σ’ αυτά τα ποιήματα. Η μια είναι σκοτεινή, παράξενη, καταθλιπτική, ενώ η άλλη πιο ευχάριστη, οικεία και φωτεινή. Η μόνη εξήγηση που θα μπορούσα να δώσω είναι ότι ίσως κάποια ποιήματα να έχουν γραφτεί σε διαφορετικές περιόδους, αλλά να τοποθετήθηκαν στην ίδια συλλογή.  

Πρόκειται για ποίηση βαθιά υπαρξιακή, κοινωνική αλλά και αρκετά βιωματική. Αλλού οι στίχοι είναι υπερβολικά επεξεργασμένοι, διακόπτοντας την φυσικότητα και αλλού γίνονται πιο ελεύθεροι και απλοί. Ενδεικτικό των «δυο προσώπων» της συλλογής είναι ότι, ενώ υπάρχουν περιπτώσεις που ο ποιητής προσπαθεί να «σοκάρει» τον αναγνώστη με εικόνες φρίκης και ολέθρου, σε άλλες τόσες τον διακρίνει μια αξιοσέβαστη ποιητική ωριμότητα.

Η θεματική ποικιλία του Ανδρέα Πολυκάρπου διαφαίνεται από τα πρώτα κιόλας ποιήματα. Χρησιμοποιεί την Ελληνική μυθολογία και τη Βίβλο, για να «περάσει» τα μηνύματά του, χωρίς όμως να γίνονται απόλυτα κατανοητοί οι στόχοι του και οι ερμηνείες του. Ασκεί κριτική στην κοινωνία και στον άνθρωπο του σήμερα, δημιουργεί ερωτηματικά που αφορούν τη θρησκεία, θέτει τους προβληματισμούς του για τα γεγονότα και τις συνέπειες της Τουρκικής εισβολής στην πατρίδα του την Κύπρο. Δείχνει ευαισθησία προς τους λαθρομετανάστες, συμπαράσταση προς τους αφανείς ήρωες αλλά και πόνο για τους αγνοούμενους στη Μεγαλόνησο.

Αυτό που χαρακτηρίζει όμως περισσότερο τα «απρόσωπα φαγιούμ» είναι ο συσχετισμός του βιβλίου με την έννοια «θάνατος». Ποιήματα που μοιάζουν με ασκήσεις εξοικείωσης μαζί του, σκοτεινές -  μυστηριακές μορφές, απόκοσμοι τόποι, σκληρός σουρεαλισμός και πολλά κρυφά νοήματα. Σκηνές τελετουργικές, σχεδόν παγανιστικές, γεμάτες παραισθήσεις και «μαυρισμένες» ψυχές. Εντύπωση προκαλούν σχετικά κάποιοι διάσπαρτοι στίχοι, που μιλούν για αγάπη και ηδονική σχέση με τον θάνατο. Για ηθελημένη απόρριψη της ευτυχίας αλλά και για παρέμβαση στα ανθρώπινα πράγματα του Εωσφόρου…. Έμεινα συγκλονισμένος όταν διάβασα από έναν νέο να δηλώνει σχεδόν με λύπη ότι γεννήθηκε για να φέρει το φως και τελικά προσφέρει σκοτάδι στο λόγο του! Ή αλλού να ομολογεί πως οι στίχοι του, «δυσνόητοι, ανόητοι, νεκροί, μεταλαμπαδεύουν το σκοτάδι στα φωτισμένα μάτια σας….»

Λοιπόν εγώ θα αδράξω τα καλά που συνάντησα μέσα σε αυτό το βιβλίο και θα απορρίψω όλα εκείνα που κόντεψαν να μαυρίσουν και τη δική μου ψυχή. Τους καλοκαιρινούς έρωτες, τις σχολικές νοσταλγικές εικόνες, τις όμορφες γυναικείες μορφές. Τα ποιήματα του φωτός και της αγάπης, που σαν οάσεις ξεπρόβαλαν σε κάποιες γωνιές του βιβλίου… 

Δείγμα γραφής:
 

ΤΑ ΧΕΛΙΔΟΝΙΑ

Αυτήν την άνοιξη

τα χάσαμε τα χελιδόνια. 


Πέταξαν μακριά μας

αλλού να χτίσουνε φωλιές. 


Τα βάσανα μας

αλλοίωναν τα όνειρα τους. 


Θεατρίνοι της ευλογίας

για πιο ζεστά φύγατε μέρη. 


Αυτά τα χελιδόνια

δεν έφεραν την άνοιξη.


Με τα φτερά τους

σε τόπους άλλους την πήρανε.


Οι άψυχοι μας νόμοι

σκόρπισαν τη σπορά. 


Κανένα αγιόκλημα δεν

θέλησε να σκύψει το κεφάλι στη νύχτα.


Σκέπασαν τα νέφη

προτού η βροχή να πέσει. 


Τα σύννεφα του ουρανού

τον τόπο μας απομονώνουν. 


Αυτήν την άνοιξη

δεν ήρθαν τα χελιδόνια. 


Στο κρύο μας μάρμαρο

πού καιρός για ν’ ανθίσει το φως. 

 

Αλέξανδρος Ακριτίδης

Συγγραφέας - Πτυχιούχος Ανθρωπιστικών Σπουδών