Ποίηση - Εκδόσεις Ars Poetica

Οι «Δρόμοι με ματωμένα γόνατα» του Νίκου Κυριακίδη είναι μια ποιητική συλλογή αφιερωμένη κυρίως σε μια άλλη εποχή. Σε μια άλλη Αθήνα πολύ διαφορετική σε σχέση με το σήμερα. Αγνές γειτονιές, παρακμιακά μέρη, προσφυγιά, διαφορετικές συνήθειες. Άνθρωποι της διπλανής πόρτας, του μόχθου και του μεροκάματου. Ο ποιητής ανασκάπτει από τη μνήμη του στοιχεία και περιστατικά, που έμειναν ως ανεξίτηλες εικόνες στη σκέψη του. Ένας αποτρόπαιος φόνος, ένας χαμένος έρωτας, μια κουβέντα με έναν φίλο, η ηχώ της jazz… 

Η γλώσσα που επιλέγει ο Νίκος Κυριακίδης για τα ποιήματά του έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Σουρεαλισμός, κουβέντες της πιάτσας, ασύνδετες φράσεις, αφαιρετικότητα. Γλώσσα ωμή και μεταφορική, που συχνά λαμβάνει πολιτική χροιά, αλλά με έναν τρόπο, που να μην χαρίζεται σε κανέναν και να μην κρύβεται πίσω από προσχήματα. Και όλα συντελούνται κάτω από ένα χρώμα παλιό, νοσταλγικό, ώριμο… 

Στον ποιητή αρέσουν τα έντονα κοντράστ. Η αυλή των εύπορων οικογενειών με την αυλή των φτωχών. Το αθώο κορίτσι θύμα των περιστάσεων με το τολμηρό κορίτσι του δρόμου και του πουλημένου έρωτα. Το ανθρώπινο όνειρο της ευτυχίας που γρήγορα αποκαθηλώνεται. Οι ανθρώπινες σχέσεις του τότε με την αποξένωση του σήμερα. Είναι πολλά τα μηνύματα που απομύζησα, με αρκετή δυσκολία θα έλεγα, μέσα από τους στίχους αυτού του βιβλίου. Μεταξύ αυτών είναι η άνιση μάχη που δίνει ο άνθρωπος με το χρόνο, το γεγονός ότι ο φασισμός βρίσκει πρόσφορο έδαφος στη γενική αποχαύνωση των πληθυσμών, η μάλλον «ουτοπική» επιθυμία των πολύ φτωχών να ανακάμψουν και να βγουν από το τέλμα. Δίνεται επίσης μεγάλη βαρύτητα στον χαρακτήρα του ανθρώπου γενικά, καθώς εύκολα ρέπει προς την εκμετάλλευση και την αδικία αλλά και όσο μεγαλώνει μεταβάλλει τα πιστεύω του. Ο ποιητής σκιαγραφεί με επιτυχία τα προφίλ διαφορετικών ατόμων που, ενδεχομένως, συνάντησε στην πορεία της ζωής του. Ένας αποφυλακισμένος, μια εκδιδόμενη γυναίκα, ένας πρόσφυγας, ένας τρελός, ένας ταπεινός πωλητής, ένας ομοφυλόφιλος. Σκηνές καθημερινές, ζωντανές αλλά και τόσο αληθινές. «Ματωμένα γόνατα» που διασχίζουν την τραχιά καθημερινότητα εκείνης της περιόδου. 

Αν και σε γενικά πλαίσια η συλλογή κρύβει την απαισιοδοξία εκείνης της γενιάς για όσα συμβαίνουν τώρα αλλά και για όση πικρία δοκίμασε, στην πόρτα αφήνεται μια χαραμάδα για να εισέλθει το φως της ελπίδας. Η υπόσχεση – προειδοποίηση του ποιητή δεν μένει απαρατήρητη για όσους μακέλεψαν τα μωρά και στράγγιξαν τα υγρά της κοινωνίας… Γιατί εκείνοι… 

Δεν ξέραν πως τα μωρά ξανάρχονται… 

….. 

Με τα ίδια ρούχα 

Φτωχικά 

Ίδιο νούμερο 

Νικηφόρα 

Δεν είμαι βέβαιος αν θα μπορούσα να σχολιάσω με αντικειμενικότητα την ποίηση του Νίκου Κυριακίδη καθώς συχνά η κατανόηση ορισμένων ποιημάτων έμοιαζε με γόρδιο δεσμό. Ίσως έτσι να γράφτηκε αυτό το βιβλίο ώστε να μην επιδέχεται βαθιές ανασκαφές από τρίτα μάτια. Ίσως να γράφτηκε για να καλύψει περισσότερο μια ειλικρινή εσωτερική ανάγκη. Ωστόσο αυτό που αδιαμφισβήτητα μένει στη σκέψη του αναγνώστη είναι «το στίγμα του παλιού». Αυτή η σκονισμένη αύρα ενός δύσκολου κόσμου, που εμείς οι νεώτεροι ίσως δεν κατανοήσουμε ποτέ… 

Δείγμα Γραφής:

ΔΥΣΚΟΛΑ ΠΡΩΙΝΑ 

Το μπακάλικο είχε πάντα ρυθμό. 

Ανάμιξη ετερόκλητων 

μα πάντα πολύχρωμων πραγμάτων: 

Εφημερίδες και γκοφρέτες 

οδοντόπαστες κι αλλαντικά 

κονσέρβες και κάτι λίγα φρούτα.

Έμοιαζε του έρωτα- 

του ένοχου έρωτα που είναι έγχρωμος, 

που αντιφάσκει συνέχεια, 

που πωλείται πάντα.

Κάπου κάπου στις εκπτώσεις, 

πότε-πότε σε προσφορές.

Ο ρυθμός που λείπει από το πρόσωπό μου 

υπάρχει σ’ αυτό το μπακάλικο.

Οι ποικίλες μυρωδιές του 

με του τυριού, να κυριαρχεί, 

δεν υπάρχουν στην καθημερινότητά μου.

Μπαίνω 

Βγαίνω 

Κοιτάζω 

πολύ συχνά, καθημερινά σχεδόν.

Φοβάμαι πως κάποιος θα το εκλάβει για εμμονή.

Κι όμως είναι μια αμήχανη, αθώα βόλτα 

Μια βύθιση στο «ένα» των πολλών.

Πιθανότατα ασυνείδητη.

Τα καταστήματα φαρδαίνουν 

οι άγνωστοι δεν αναμειγνύονται πια 

τα κορίτσια ξανά συστέλλονται 

τα αγόρια κοιτούν σκοτεινά.

Το μπακάλικο που ήταν και θα παραμείνει μπακάλικο 

θα με κοιτάζει στον κάτω δρόμο, κάθε πρωί 

κι ας έχει κρυφτεί προσωρινά 

απ’ τα δεκαπέντε μου χρόνια. 

Αλέξανδρος Ακριτίδης

Συγγραφέας - Πτυχιούχος Ανθρωπιστικών Σπουδών