Εκδόσεις Γαβριηλίδης

Μετά την πολύ αξιόλογη ιστορική μελέτη που πραγματεύεται την Προσφορά της Κύπρου στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Νίκος Μπατσικανής επιστρέφει για να χαρίσει στους αναγνώστες του μια νέα ποιητική συλλογή. «Όνειρο» ονομάζεται και έρχεται για να επαληθέψει τον κανόνα. Πως η ποίηση δε χρειάζεται να είναι περίπλοκη και δυσνόητη για να είναι ποιοτική. Δεν απαιτούνται ακραίες εκφραστικές εξάρσεις ούτε ανούσια πλουμιστά λόγια. Αρκεί η αγάπη, η ευγένεια, η αγνότητα, η λιτότητα, η σωστή έκφραση. Στοιχεία που έτσι κι αλλιώς χαρακτηρίζουν όλη την πορεία του Νίκου Μπατσικανή στη Λογοτεχνία αλλά και στην ίδια τη ζωή.

Ο ποιητής χρησιμοποιεί τα όνειρα ανάλογα με την περίσταση. Άλλα σου βασανίζουν τη σκέψη, άλλα σου θυμίζουν πρόσωπα, άλλα σε φέρνουν αντιμέτωπο με το είναι σου και άλλα πασχίζουν να σου αποπροσανατολίσουν το μυαλό... Ο κύριος προορισμός αυτών των ονείρων είναι συνήθως κάποιο πρόσωπο, μια αγάπη που δεν τελεσφόρησε, μια ανάμνηση που μάτωσε την καρδιά. Το κοντράστ συναισθημάτων δουλεμένο έντεχνα. Από τη μια αντικατοπτρίζει τον πόνο του αφηγητή που δε διστάζει να τον εξωτερικεύσει εν μέσω συναισθηματικών εξάρσεων, ενώ απ’ την άλλη το δεύτερο πρωταγωνιστικό άτομο παραμένει βουβό, παγωμένο, αχνό, νεκρικό, διάφανο, ανέκφραστο…

Τα ποιήματα δε φέρουν κανένα τίτλο ίσως γιατί θα μπορούσαν κάλλιστα να αποτελούν μια ενιαία ιστορία. Αν και οξύμωρο να γράφεις για όνειρα, ενώ είσαι απόλυτα ξυπνητός και σε εγρήγορση, εντούτοις γίνεται εμφανές ότι οι στόχοι του ποιητή είναι βαθύτεροι. Αν ο Φρόιντ έσμιξε όνειρα κι επιστήμη για να ερμηνεύσει την ανθρώπινη ψυχή, ο Νίκος Μπατσικανής σμίγει τα όνειρα με την ποίηση για να ερμηνεύσει τον ανθρώπινο πόνο. Τον πόνο της μοναξιάς, της απώλειας, της χαμένης ευκαιρίας…

Λεπίδα μαχαιριού το νιο φεγγάρι
μπηγμένη στο στήθος τ' ουρανού
στης νύχτας το κουφάρι.

Αιθάλη παντού
ζαρώνω σε μια γωνιά

τυλιγμένος της μοναξιάς μου τα κουρέλια.

Στον γκρεμό που ανοίγεται μπρος μου
οι ανεκπλήρωτοι πόθοι
μαβιά κυκλάμινα.

Κοιμάται η μοίρα μου απόψε
κι εγώ να φτερουγίζω στο κενό
γεράκι που ελλοχεύει τη μορφή σου.

Στου νου το παραλήρημα
εδώθε κλαίω από χαρά
εκείθε από πόνο.

Ο Νίκος Μπατσικανής καταφέρνει με ακριβή χτυπήματα να μας υπενθυμίσει για μια ακόμη φορά την ποιητική του ικανότητα. Πώς γίνεται αυτό; Εκεί που πιστεύεις πως υπάρχει βιωματική ταύτιση ποιητή – αντικειμένου, έρχεται να σου αποδείξει πως μπορεί τελικά να έχει το ρόλο ενός τρίτου ουδέτερου προσώπου, που απλά αναλύει όλα όσα προκαλεί μια ονειρική κατάσταση. Για του λόγου το αληθές παραθέτει μια ολόκληρη σειρά ποιημάτων όπου περιγράφει τι είναι ή τι δεν είναι τελικά το όνειρο.

…Όνειρο

φίδι στον κόρφο σου
αγρίμι λεύτερο
τρένο δίχως σταθμό
αφετηρία και προορισμό.
Μεθυσμένο καράβι
αλάνι και γόης της νύχτας.
Κίβδηλο νόμισμα
στοχασμού δεκανίκι
νου πηδάλιο
νύχτας παράσιτο
νόθο γέννημα
αποπαίδι του ύπνου.

Αλλού το όνειρο όμως αποτελεί ελπίδα, λυρική παρένθεση, ουτοπικό σύμπαν. Αδιαφορεί αν κατά τους επιστήμονες τα όνειρα είναι μόνο ασπρόμαυρα. Ο έρωτας και η ζωή χρειάζονται χρώμα, πορφυρό αίμα, ζωντανές εικόνες, λουλούδια και γαλάζια χιονισμένα δέντρα, πράσινους κύκνους, μπλάβα ποτάμια….

…Μια γυναίκα

μ' ένα κόκκινο σάλι που σέρνεται πίσω

και πιάνεται στα ξερά χόρτα

και στ' αγκάθια του ονείρου

δίχως να νοιάζεται που τα έλκει μαζί της.

Ομφάλιος λώρος της μάνας

ματωμένος υμένας κόρης που πλάγιασε

στο παρθενικό της σμίξιμο.

Είναι γεγονός πως κανείς δεν γνωρίζει την αλήθεια γύρω από τα όνειρα. Γιατί τα βλέπουμε, πότε τα βλέπουμε, πόσο διαρκούν, τι σημαίνουν. Άγνωστος και ανεξερεύνητος ο ανθρώπινος νους πλάθει μυστηριακά ταξίδια. Όπως σωστά υπενθυμίζει ο ποιητής μοιάζουν σκηνές από ταινίες φαντασίας, με άγνωστο σκηνοθέτη και χωρίς κανένα μοντάζ…

Όνειρο

- τρελέ σκηνοθέτη

- νου παρανάλωμα
φτιάξε

κι απόψε

το έργο

στα μέτρα σου.

Εσύ διαλέγεις ήρωες

τοπία, σκηνικά

κι εγώ

ούτε καν

κομπάρσους.

Σύρε το βαγονέτο σου

στις ράγες του μυαλού

αδιάκοπα.

Το ξέρω

πάλι

θα παραδώσεις την κόπια έτσι

χωρίς μοντάζ

ακατέργαστη.

Μάταια παρακάλια

ικεσίες κι απειλές.

Τελικά καλύτερα στο όνειρο ή στη ζωντανή πραγματικότητα; Είναι στιγμές που τα όνειρα γίνονται εφιάλτες και σε τυραννούν ολονυχτίς αλλά και κάποιες άλλες που παρακαλάς να μην ξυπνήσεις από την αίσθηση ευφορίας. Γιατί έτσι ακριβώς είναι και η ζωή μας. Άλλοτε μας ικανοποιεί κι άλλοτε θα θέλαμε λίγα περισσότερα από αυτήν…

Ξυπνώ

λουσμένος στον ιδρώτα και στα κλάματα.

Τέλειωσε

πάει πια

θα πάρω την τύχη στα χέρια μου.
Εγώ θα κουμαντάρω την υπόθεση μέσα στα όνειρα.

Κι έμεινα εκεί

να περιμένω

καθώς δεν ήξερα

η Αγάπη πως θ' αργήσει…

 

 

Αλέξανδρος Ακριτίδης