Η τρίτη ποιητική συλλογή που φθάνει στο Αποστακτήριο από τον κύριο Χαράλαμπο Βασιλάκη τιτλοφορείται «Σαν ψηλαφούν τα ακροδάκτυλα». Έχει ήδη επισημανθεί η ωριμότητα που διακρίνει τον λόγο του κύριου Βασιλάκη καθώς και η ικανότητα να μην πλατειάζει αλλά και να μην παρεκτρέπεται από την πορεία του. Αυτό που θέλει να σου πει, στο δηλώνει ευθέως χωρίς φιοριτούρες ή περιστροφές. Η ποίησή του είναι κυρίως μετρική και κάπου κάπου γίνεται ομοιοκατάληκτη, αλλά σε ποικιλία μορφών. Η γλώσσα του είναι ρεαλιστική και σκληρή, με πολλούς αρχαϊσμούς, που για εμάς τους νεώτερους γίνεται συχνά δυσπρόσιτη. Αυτό το «χρονικό» ωστόσο χάσμα είναι αυτονόητο όταν έχεις διδαχτεί έναν συγκεκριμένο τρόπο γραφής κι ανάγνωσης. Το ίδιο συμβαίνει και με κάποιες λέξεις που «δυστυχώς» έχουν χαθεί από το πλούσιό μας ελληνικό λεξιλόγιο… Ακόμα όμως και ιστορικά να βλέπαμε το ζήτημα, ειδικά στην ποίηση, η ανάλογη χρήση της γλώσσας από τους Ρομαντικούς ποιητές, όπως τον Παράσχο, τον Σούτσο, τον Ραγκαβή και άλλους, κρίθηκε τελικά ως ακατάλληλη για την ποίηση και τώρα πια ξεπερασμένη. Βέβαια αναφέρομαι μόνο στους αρχαϊσμούς και όχι στο ύφος ή την θεματολογία του κύριου Βασιλάκη, που ουδεμία σχέση έχουν με τον στομφώδη και βαριά συναισθηματικό Ρομαντισμό. Χρήσιμη θα ήταν μια περαιτέρω εξέταση του θέματος από τη ματιά του κορυφαίου στο αντικείμενο ακαδημαϊκού Λίνου Πολίτη.

Η θεματολογία του Χαράλαμπου Βασιλάκη σε σχέση με την πρώτη του ποιητική συλλογή,  «Η ζωή μου ένα ταξίδι», έχει εν μέρει αλλάξει. Κι αν εκείνη η συλλογή εστίαζε την προσοχή της στα κοινωνικά φαινόμενα ή σε μια συνολική αποτίμηση της ζωής, αυτά τα νέα ποιητικά δημιουργήματα κινούνται ως επί το πλείστον σε τρεις διαφορετικούς θεματικούς άξονες. Φιλοσοφικά, θρησκευτικά και αυτοαναφορικά, χωρίς ωστόσο να λείπουν και κάποιες άλλες διάσπαρτες θεματικές, που ακολουθούν διαφορετικούς προσανατολισμούς.

Η φιλοσοφική διάσταση της συλλογής έχει να κάνει με τον παράγοντα άνθρωπο. Ο ποιητής επιχειρεί μια διείσδυση στον ψυχικό κόσμο του ατόμου και σε τυχόν ηθικά ζητήματα που ανακύπτουν μέσα στην πορεία του στη ζωή. Πνευματικά διλλήματα, ροπή προς την αμαρτία, τάση για φυγή, διαχείριση συναισθημάτων, διαπροσωπικές σχέσεις. Είναι πολλά τα ποιήματα σ’ αυτή τη συλλογή που ρίχνουν το βάρος τους σε ηθικούς προβληματισμούς και θέτουν σε δοκιμασία αξίες όπως η φιλία, η αρετή, η τιμιότητα, η αυτοεκτίμηση, η φερεγγυότητα. Κρυψίνοια, Έπεα πτερόεντα, Παρεκτροπές, Ευτυχία, Ού τα χρήματα φίλοι αλλ’ ο φίλος χρήματα, Αρρυθμίες, Διαιτησία, Συνηγορία, είναι μερικά από τα ποιήματα αυτής της κατηγορίας.

Η δεύτερη βασική θεματική, που επίσης συνάντησα σε αρκετά ποιήματα, στρέφεται γύρω από θέματα θρησκείας και πίστεως. Ο ποιητής νιώθει την ανάγκη να θέσει τη θρησκεία κάτω από δύσκολα διλλήματα. Τον βασανίζουν θεωρητικά ζητήματα της σύγχρονης επιστήμης, όπως η δημιουργία του κόσμου αλλά και νιώθει πως συχνά η ανθρώπινη πίστη καταρρέει υπό την επιρροή κίβδηλων επιρροών. Θεωρεί πως μόνο η στροφή στην πίστη θα μπορέσει τελικά να σώσει τον σύγχρονο άνθρωπο από τον λάθος δρόμο και κατακρίνει κάθε παρά φύσιν πράξη, που υπονομεύει τη θεϊκή αρμονία της φύσης. Σχετικά ποιήματα οι Νεολογισμοί, οι Κατακόμβες, Βακτηρία, Προσδοκίες, Αφορισμός, Χριστούγεννα, Η θυσία του Αβραάμ.

Η τρίτη μεγάλη κατηγορία που εντόπισα είναι τα λεγόμενα αυτοαναφορικά ποιήματα. Και επειδή ο όρος χρησιμοποιείται συχνά από τον γράφοντα, οφείλω να εξηγήσω και τη σημασία του. Τα αυτοαναφορικά, είναι ποιήματα, που μιλούν για την ποίηση. Ποιήματα που διαβάζοντάς τα σου εξηγούν τον λόγο ή την διαδικασία για την οποία έχουν γραφτεί, ενώ ένας από τους κύριους εκπροσώπους του είδους είναι ο Κωνσταντίνος Καβάφης. Αυτά ωστόσο που εντοπίστηκαν στη νέα ποιητική συλλογή του κύριου Βασιλάκη είναι πραγματικά αρκετά και ίσως αυτό να αποτελεί τη μόνη μου ένσταση στο βιβλίο. Απόφθεγμα, Τοίχοι, Παρηγορία, Μια προσωπογραφία, Ανακούφιση, Poetas, Φωταψίες, Έπαρση.

Σαφώς και όπως προελέχθη σε 87 ποιήματα θίγονται και πολλά άλλα πράγματα, όπως η αναμέτρηση με το ένδοξο αρχαίο παρελθόν, γνωστά ιστορικά θέματα, η φυγή του χρόνου, ο απολογισμός της ζωής, η πολιτική κατάσταση, η πορεία του πολιτισμού, ο έρωτας. Θα κλείσω με τρία ποιήματα αντιπροσωπευτικά της ποιητική γραφίδας του Χαράλαμπου Βασιλάκη, που επιλέχτηκαν λόγω της διαφορετικότητάς τους…..

Ελπίδες

Πιασμένες οι ελπίδες χέρι – χέρι

στήνουν χορό με τον ξανθό Απρίλη.

Η άδολη νεότης επιχαίρει·

ο Φοίβος έχει μόλις ανατείλει.

Στην συντροφιά προστίθεται ο Έρως·

ευοίωνο διαγράφεται το θέρος.

Με τον καιρό ο ζήλος ξεθυμαίνει.

Φυλλοροούν σταδιακά οι σχέσεις·

τα νέφη στον ορίζοντα πυκνώνουν.

Την προσμονή διαδέχονται διαψεύσεις·

τα άγουρα χαμόγελα παγώνουν!

Κλυδωνισμοί

Στην πλήρη ωριμότητα προσάραξε η Ήβη.

Στα έγκατα του σκάφους η αντλία,

άνιση μάχη δίνει με τον χρόνο

Βάσει σχεδίου η εκκένωση του πλοίου·

τηρούνται αποστάσεις ασφαλείας.

Οι λέμβοι μόνον είδος εν ανεπαρκεία!

Αντιφάσεις

Θνητού πέφυκα πατρός·

μητρός εγγείου γόνος.

Ζυμώθηκα μ’ αναστολές,

συσσωρευμένες ενοχές

και κρίματα αιώνων.

Αισθάνομαι ως μέτοικος

στην χώρα των προγόνων!

Αλέξανδρος Ακριτίδης