Κυρία Κολλέρη διαβάζατε λογοτεχνία στο σχολείο; 

Ναι, αγαπάω τα παραμύθια από πολύ μικρή. Η γιαγιά μου, η Ξενιά, ήταν η μεγαλύτερη «παραμυθού» στον κόσμο. Όλα τα βράδια του χειμώνα καθόμασταν μπροστά στο τζάκι, ενώ έξω ο αέρας μούγκριζε σαν τον λύκο και η βροχή χτυπούσε δυνατά το τζάμι και μου έλεγε για βασιλιάδες και πρίγκιπες, βασίλισσες και βασιλοπούλες, μάγισσες και νεράιδες. Και τα μεσημέρια του καλοκαιριού με νανούριζε στην ανεμόκουνα κάτω από την καρυδιά, ενώ ο τζίτζικας τραγουδούσε ασταμάτητα, λέγοντάς μου για τους θησαυρούς της ζωής. Επίσης, ένας υπέροχος δάσκαλος στο μονοθέσιο σχολείο του χωριού μας, ο κ. Νίκος, έφτιαξε δανειστική βιβλιοθήκη, με τη φροντίδα ενός συγχωριανού που ζούσε στην Αμερική. Έτσι, είχαμε βιβλιοθήκη στο μικρό χωριό μας, των 180 ανθρώπων, το 1979 και μπορούσαμε να διαβάζουμε παραμύθια και παιδικά βιβλία. Τα παραμύθια της γιαγιάς μου με έκαναν να αγαπώ το διάβασμα. 

Πότε αρχίσατε να γράφετε; 

Στα έντεκα. Θυμάμαι ακριβώς εκείνο το χειμωνιάτικο σούρουπο. Το ηλεκτρικό ρεύμα είχε διακοπεί από το πολύ χιόνι και η γιαγιά μου δεν έβλεπε να γνέσει με τη ρόκα. Την έβαλα, λοιπόν, στη μασχάλη, πήρα και το αδράχτι και έκανα πως γνέθω. Τότε άρχισα να της λέω και ένα παραμύθι, όπως έκανε εκείνη. Ήταν «Το μαγικό αδράχτι» σε μια πρώτη μορφή. Την άλλη μέρα άρχισα να το γράφω στο τετράδιο με το μολύβι μου. Έγραφα καθημερινά, αφού λόγω του χιονιού δεν είχαμε σχολείο και το τελείωσα σε πέντε ημέρες. Όταν το διάβασα στη γιαγιά μου, έβαλε τα κλάματα. «Τα παραμύθια μερεύουνε τους ανθρώπους. Να τα γράφεις, παιδί μου. Και να τα λες.» μου είπε συγκινημένη. Αυτές τις πέντε σελίδες και το μολύβι τα έχω ακόμα και θα τα έχω πάντα. 

Πώς σας προκύπτουν οι ιδέες για τα βιβλία σας; 

Όλα είναι φαντασία. Από τα πάντα έρχονται οι ιδέες. Τα παιδιά, τους ανθρώπους, τα ζώα, τα λουλούδια, τα δέντρα, τη θάλασσα, τα αστέρια, το φεγγάρι. Σκέψου για να γράψω το παιδικό μυθιστόρημα «Η εντεκάδα των πρωταθλητών» πήγαινα καθημερινά σε μια ακαδημία ποδοσφαίρου, δίπλα σε ένα κτήμα με πορτοκαλιές, αφού εκεί συμβαίνει το έργο. Μια μεγάλη πορτοκαλιά, λοιπόν, την έβλεπα με πολύχρωμες μπάλες, αντί για πορτοκάλια. Με πολύχρωμες μπάλες… Καθόμουν από κάτω και τις έβλεπα… τις έπιανα… Αυτή η πορτοκαλιά έγινε το δέντρο της ζωής στο μυθιστόρημα. 

Γιατί αποφασίσατε να γράψετε και μάλιστα για παιδιά; 

Η καρδιά και το μυαλό μου είναι γεμάτα παραμύθια. Είμαι ένα παιδί… 

Πώς γίνεται κανείς συγγραφέας; 

Όλοι είμαστε εν δυνάμει συγγραφείς. Εξαρτάται από την αυθεντικότητα των βιωμάτων, την αποκαλυπτικότητα των εμπειριών και την έκφραση των συναισθημάτων μας. 

Πώς θα ορίζατε τον όρο «παραμύθι»; 

Τα παραμύθια είναι όνειρα παντός καιρού. 

Τι σας γοητεύει στα παραμύθια; 

Η σοφία, η αθωότητα και η ανυποταξία τους. 

Τα παιδιά έχουν ανάγκη από ήρωες; Ταυτίζονται με τα παραμύθια σας; 

Τα παιδιά δεν έχουν ανάγκη από ήρωες. Ταυτίζονται με τους χαρακτήρες των παραμυθιών, αναγνωρίζοντας τα δικά τους μοναδικά χαρακτηριστικά. Τα παιδιά με τα παραμύθια καταφέρνουν κάτι ξεχωριστό έως υπερβατικό. Την έκφραση των αδιανόητων ανθρώπινων συστατικών, της αγάπης, της καλοσύνης, της αλήθειας, της συγχώρεσης, της εμπιστοσύνης και άλλων. 

Θα χαρακτήριζα το παραμύθι σας «Το μαγικό αδράχτι»,  "αλλιώτικο",  από αυτά που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε σήμερα. Έχει στοιχεία από την κλασική δομή ενός παραμυθιού, όπως τα ξέραμε από παλιά (φανταστικά στοιχεία, κυριαρχεί ο αριθμός 3, η επανάληψη, κατάλυση χωροχρόνου κτλ). Πώς επιλέξατε αυτό τον τρόπο για να γράψετε; 

Λατρεύω τα κλασικά παραμύθια από τη γιαγιά μου. Η μαγεία σε αυτά τα παραμύθια συμβαίνει. Η φαντασία σε αυτά τα παραμύθια γίνεται. Η συγκίνηση σε αυτά τα παραμύθια είναι. Η υπέρβαση σε αυτά τα παραμύθια υπάρχει. 

Δεν θεωρείτε ρίσκο το να μην προσαρμόσετε το έργο σας στα σημερινά δεδομένα και στις απαιτήσεις των αναγνωστών σας, σε μια εποχή που την χαρακτηρίζει η πρόοδος και η εξέλιξη; 

Καθόλου. Οι σύγχρονοι αναγνώστες όταν γνωρίζουν την κλασική γραφή την λατρεύουν. Το ρίσκο είναι να προσαρμόζουν αυτά που τους μαγεύουν σε αυτά που τους προσφέρονται. Και αυτός είναι ένας λόγος που τα παιδιά δεν διαβάζουν βιβλία, αφού δεν έχουν μαγευτεί από τα παραμύθια που έχουν διαβάσει ή τους έχουν διαβάσει στη μικρή ηλικία. 

Δεν συνάντησα διδακτισμό, αληθοφάνεια, λογική ακολουθία, χωροχρόνο.. στοιχεία που χαρακτηρίζουν πλέον την παιδική λογοτεχνία. Αυτός ο τρόπος θα ακολουθεί γενικά τα έργα σας και στο μέλλον; 

Ναι, προσπαθώ να είναι έτσι. Τα κλασικά παραμύθια είναι μαγικά, αδιανόητα, υπερβατικά. Και ο διδακτισμός δεν μου αρέσει ούτε ως λέξη. Η μαγεία των παραμυθιών βιώνεται, εκφράζεται και μοιράζεται. 

Πόσο δύσκολο ή απλό ήταν για σας να εισέλθετε στον χώρο της συγγραφής και της προώθησης του έργου σας; 

Το καλωσόρισμα για να γίνει χρειάζεται ανοιχτόκαρδους ανθρώπους. Όμως, έχουμε κλείσει τις καρδιές μας πολύ. Θα έχουμε τους λόγους μας… Είναι δύσκολη η προσπάθεια. Και ταυτόχρονα υπέροχη. 

Βρίσκεται κάτι σε εξέλιξη αυτή την περίοδο; Κάποια καινούρια δημιουργία; 

Υπάρχουν έτοιμα πολλά παραμύθια, μεμονωμένα και συλλογές και τέσσερα παιδικά μυθιστορήματα. 

Τι θα συμβουλεύατε σε κάποιον που τώρα εισέρχεται στον χώρο της συγγραφής; 

Τη συμβουλή της γιαγιάς μου: «Η υπομονή είναι η βασίλισσα των αρετών». 

Με ποια σειρά θα ταξινομούσατε τις εξής λέξεις: δημιουργία, επιτυχία, όνειρο, έκδοση, χρήματα, αναγνώριση… 

Όνειρο, δημιουργία, έκδοση, αναγνώριση, επιτυχία, χρήματα. 

Το παραμύθι σας συνοδεύεται από μουσικό CD. Πείτε μου για αυτή σας την επιλογή και που στοχεύει;

Οι τρεις δοκιμασίες του παραμυθιού γίνονται πιο μαγικές με τους στίχους που έχω γράψει για κάθε μια. Και επειδή ακριβώς υπάρχει πολλή μαγεία, μόνο ένας μαγικός μουσικός και τραγουδιστής θα μπορούσε να την μεταφέρει, ο Θανάσης Βούτσας. Επίσης, η μουσική και τα τραγούδια κάνουν ένα κλασικό παραμύθι σύγχρονο και θελκτικό. 

Πώς θα σχολιάζατε τους ανθρώπους που βρέθηκαν δίπλα σας, πρακτικά και ηθικά, προκειμένου το έργο σας να πάρει σάρκα και οστά; 

«Το μαγικό αδράχτι» είναι ένα ακριβό παραμύθι με κάθε σημασία. Και υπάρχει χάρη στην πρακτική και ηθική συμπαράσταση του γιου μου, του Νίκου και του συζύγου μου, του Δημήτρη. «Το μαγικό αδράχτι» είναι από τα καλύτερα ελληνικά κλασικά παραμύθια. 

Ευχαριστώ για τον χρόνο σας και την όμορφη κουβέντα μας! Εύχομαι μια όμορφη πορεία, σε κάθε σας επιχείρημα κι ένα «μαγικό» ταξίδι για το παραμύθι σας. 

Οι άνθρωποι που πιστεύουν στα παραμύθια είναι ανοιχτόκαρδοι και υποστηρικτικοί. Κι εσύ πιστεύεις πολύ. Σ’ ευχαριστώ. 

Μουλαρτζή Θ. Χρυσούλα, Πτυχιούχος Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, τμήμα Ψυχολογίας 

Η Παναγιώτα Κολλέρη είναι μαμά, θεολόγος και μεταπτυχιακή φοιτήτρια στην Ορθόδοξη Θεολογία. Κατάγεται από το Κυπαρίσσι Ψαχνών Εύβοιας, μένει στη Χαλκίδα και αγαπά την παιδική λογοτεχνία και κυρίως τα παραμύθια. «Το μαγικό αδράχτι» είναι ένα καταπληκτικό κλασικό παραμύθι και είναι το πρώτο της που μαγεύει τα παιδιά, μικρά και μεγάλα.