«Ελλήνων Μυθοχώρα»
Μαρία Μαυρίδου – Καλούδη
Εκδόσεις Κυριακίδη

«Ελλήνων Μυθοχώρα» ονομάζεται το νέο συγγραφικό έργο της Μαρίας Μαυρίδου – Καλούδη, που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Κυριακίδη, ενώ το εξώφυλλο κοσμεί ένας έξοχος πίνακας της Σοφίας Αμπερίδου. Πριν ωστόσο αρχίζουμε να ξετυλίγουμε το κουβάρι αυτού του τόσο σημαντικού έργου, πρέπει να προσδιορίσουμε, κατά το δυνατόν, τα όρια αυτής της Μυθοχώρας. 

Η Ελλήνων Μυθοχώρα λοιπόν περιλαμβάνει όλο τον ζωτικό χώρο των ελληνικών φυλών της αρχαιότητας μαζί με τις αποικίες, τον Εύξεινο Πόντο αλλά και σημαντικούς τόπους της μυθολογίας μας, όπως οι Ηράκλειες Στήλες. Η έννοια “Μυθοχώρα” ωστόσο, δεν περιορίζεται μόνο σε γεωγραφικά κριτήρια, αλλά εκτείνεται και σε όλα εκείνα τα στοιχεία που συναποτελούν την Ελληνική Μυθολογία. Θεοί, ημίθεοι, θνητοί, αρχέγονα μυθολογικά πλάσματα που κατοικούν σε κάθε σημείο της Μυθοχώρας και διαδραματίζουν τον δικό τους ρόλο στα πράγματα. 

Οι θεοί του Ολύμπου αναθέτουν μια πολύ σημαντική αποστολή σε έναν θνητό, τον Κλεόβουλο. Να παραδώσει τα δώρα τους σε ανθρώπους που έχουν πραγματική ανάγκη. Δώρα που μπορούν να επιφέρουν την ευτυχία, την ευμάρεια και την απόλυτη σωτηρία. Οι άνθρωποι όμως που θα τα λάβουν πρέπει να διακρίνονται για το ήθος τους, την υστεροβουλία τους, την αγάπη και την ταπεινότητα απέναντι στους θεούς. Αυτή η αποστολή, που έχει αναλάβει ο Κλεόβουλος με τον γαϊδαράκο του, Μενδαίο, εμπεριέχει εμπόδια και αρκετά προβλήματα. Οι θεοί όμως του παρέχουν και διάφορα “βοηθήματα” ώστε να ξεπερνάει με μεταφυσικό τρόπο, τους εκάστοτε σκοπέλους. Η υπόθεση όμως περιλαμβάνει για τον ήρωα και μια κορυφαία δοκιμασία, καθώς καλείται να διαχειριστεί τον άδικο χαμό της αγαπημένης του συντρόφου, Δανάης… 

Η συγγραφέας παίρνει στα χέρια της όλα τα υλικά που μας άφησε ο Ησίοδος και άλλοι Έλληνες συγγραφείς και πλάθει έναν νέο δικό της κόσμο, με μια καινούργια πρωτοποριακή υπόθεση, που είναι γεμάτη συμβολισμούς και νοήματα. Χαρακτηριστική περίπτωση ευφυούς διακειμενικότητας, όπως συνηθίζεται να το ονομάζουμε στις μέρες μας. Η γραφή της Μαρίας Μαυρίδου – Καλούδη είναι γλαφυρή και παραστατική, σε ένα παιχνίδι που η λογοτεχνία μπλέκεται άρρηκτα με την μυθολογία. Τόποι λατρείας, μυθολογικά τοπία, αρχέγονα δρώμενα, εκλεκτά συμπόσια. Περιγραφή άγνωστων εθίμων και στοιχείων της κοινωνικής ζωής των αρχαίων προγόνων μας. Οι ποιητικές παρεμβολές σε κάποια καίρια σημεία του ποιητή Γιάννη Αρκέτου προσδίδουν στο κείμενο ζωντάνια και ομορφιά. Γιατί είναι πράγματι μια υπέροχη εικόνα ο “άγνωστος” 13^ος θεός - ποιητής να απαγγέλλει στίχους με τη συνοδεία οίνου, στις ακτές της Πιερίας. Ίσως το εξυπνότερο σημείο του βιβλίου, είναι η μεταφορά των ηρώων στο σήμερα και τα διάφορα τραγελαφικά περιστατικά που διαδραματίζονται. Στα αξιοσημείωτα, η συνάντησή τους με μια ομάδα Ποντίων, που εκτελούν το αρχαίο δρώμενο των Μωμόγερων. Αν μη τι άλλο, αυτό το τέχνασμα της συγγραφέως τονίζει τη διαχρονικότητα των εθίμων αλλά και την ομοιότητα της Ποντιακής διαλέκτου με την Δωρική διάλεκτο της Αρχαίας Μακεδονίας. 

Ποιοι ήταν όμως οι λόγοι που οδήγησαν την συγγραφέα να γράψει αυτό το έργο; Σε τι ήθελε να δώσει έμφαση, εκτός από τον μεγάλο πλούτο της Ελληνικής Γραμματείας, τον οποίο δυστυχώς οι περισσότεροι αγνοούμε; Κάποιοι θα εντοπίσουν σαφέστατους παραλληλισμούς ανάμεσα στη συμπεριφορά των θεών κι αυτήν των σημερινών πολιτικών, απέναντι στους “κοινούς” θνητούς. Κάποιοι θα βρουν ομοιότητες ανάμεσα στους εχθρικούς θεούς του Βορρά με σημερινούς “δήθεν” συμμάχους μας, οι οποίοι επιβουλεύονται τα κάλλη της χώρας μας. Στα μηνύματα επίσης που επιδιώκει να περάσει η συγγραφέας, συγκαταλέγονται, η ανασύσταση της ιστορίας που επιχειρείται από διάφορους κύκλους, η κατακρήμνιση του πολιτιστικού μας επιπέδου, η επιβράβευση της αδικίας, ο Ανθρωπομορφισμός, η προσπάθεια δηλαδή του ανθρώπου να αποδώσει στους θεούς προτερήματα και μειονεκτήματα των θνητών, δικαιολογώντας έτσι και την δική του στάση, όταν αυτή παρεκτρέπεται. Η συγγραφέας επίσης προαναγγέλλει μέσα από το κείμενό της και την εμφάνιση του Μονοθεϊσμού. Μάλιστα μεταφέροντας τον προβληματισμό της στους αναγνώστες, αναζητά και η ίδια τους πραγματικούς λόγους που οδήγησαν στην εγκατάλειψη της Δωδεκαθεϊστικής θρησκείας από τους Έλληνες. Δεν είναι τυχαίο ότι ο κύριος εχθρός των θεών εμφανίζεται να είναι ο Διαγόρας, παραπέμποντας πιθανόν στον αρχαίο σοφιστή και ποιητή Διαγόρα τον Μήλιο, τον επονομαζόμενο και “άθεο” (5ος αι. π.Χ.). Τον άνθρωπο που με θάρρος αμφισβήτησε την ύπαρξη των θεών, την οποία και απέδωσε σε ανθρώπινη επινόηση. 

Συνοψίζοντας, σύμφωνα με την συγγραφέα, όταν οι Έλληνες Θεοί κινδύνευσαν να χάσουν την Μυθοχώρα τους, κατά κάποιο τρόπο αντιλήφθηκαν τα χρόνια λάθη που είχαν κάνει. Κατανόησαν την αλαζονεία τους και τα τόσα ελαττώματά τους και προσπάθησαν να έρθουν πιο κοντά στον άνθρωπο. Θεσπίστηκαν νόμοι και έγιναν ριζικές αλλαγές… Αντιθέτως, οι άνθρωποι που κυβερνούν τα τελευταία χρόνια τα “απομεινάρια” της Μυθοχώρας μας, εν μέσω της σκληρής και ανελέητης οικονομικής και πολιτισμικής κρίσης, θα αντιληφθούν ποτέ τα δικά τους ατοπήματα απέναντι στον λαό και την πατρίδα τους; Θα δείξουν σημάδια μεταμέλειας προσπαθώντας να έρθουν κοντά στον απλό πολίτη; Αυτή είναι λοιπόν η δύναμη ενός καλογραμμένου έργου. Να προκαλεί στον αναγνώστη συνειρμούς, να τον προβληματίζει και να τον κάνει να ερευνά σε βάθος κάθε πληροφορία, απ’ όπου κι αν προέρχεται. Με αυτό της το έργο η Μαρία Μαυρίδου - Καλούδη αφήνει στα Ελληνικά γράμματα μια ουσιαστική και ποιοτική παρακαταθήκη.

Αλέξανδρος Ακριτίδης, Συγγραφέας

Σελίδα του βιβλίου: http://kyriakidiseditions.gr/el/λογοτεχνία/376-ελλήνων-μυθοχώρα.html