"Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΚΡΥΜΜΕΝΟ ΠΡΟΣΩΠΟ"
- ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΤΟΥ 1917 ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ -
Άννα Τσιλιγκίρογλου – Φαχαντίδου 
Εκδόσεις Ωκεανίδα 

«Η γυναίκα με το κρυμμένο πρόσωπο» είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα που δίνει χρήσιμες και σπάνιες πληροφορίες στον αναγνώστη για την πονεμένη πορεία της Θεσσαλονίκης μέσα στο χρόνο. 

Μια νέα κοπέλα, η Έλενα, βιώνοντας με τον αγαπημένο της Ανδρέα την απόλυτη ευτυχία, πέφτει θύμα της καταστροφικής πυρκαγιάς του 1917. Τα πάντα αλλάζουν και η μοίρα έχει άλλα σχέδια για τους πρωταγωνιστές. Άλλα πρόσωπα χάνονται και άλλα εμφανίζονται δυναμικά στο προσκήνιο. Τα ίδια τα γεγονότα, γίνονται διαρκώς τα βασικά γρανάζια στη ζωή των ανθρώπων της Θεσσαλονίκης. Μιας πόλης που βρίσκεται σε σημαντική γεωγραφική θέση, που φιλοξενεί στα σπλάχνα της διαφορετικές πολιτισμικές κουλτούρες, που πληρώνει ακριβά την κάθε πολεμική σύρραξη. Η νοητή ανάπλαση των χώρων, των ενδυμάτων, της γλώσσας, της παλιάς μαγείας, που αναδύει εκείνη η εποχή, είναι πραγματικά αξιέπαινη εκ μέρους της συγγραφέως. 

Σε πολλά σημεία του βιβλίου, η συγγραφέας επιλέγει να δώσει μεγαλύτερη βαρύτητα στα ιστορικά συμβάντα, απ’ ότι στην ίδια την υπόθεση, που ως δευτερεύουσας βαρύτητας στοιχείο, ακολουθεί τον ρου της ιστορίας της πόλης. Και πώς να γινόταν αλλιώς, όταν μέσα σε λίγα μόλις χρόνια η Θεσσαλονίκη σημαδεύεται βαθιά από μια καταστροφική πυρκαγιά, από δυο Παγκόσμιους Πολέμους και από έναν εμφύλιο. Ενώ, λόγω της γεωγραφικής της θέσης, γίνεται κυριολεκτικά η “μάνα” που θα δεχτεί στα φτωχά σπάργανά της χιλιάδες πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη, την Μικρά Ασία και τον Πόντο. Η συγγραφέας τονίζει ωστόσο και την Μουσουλμανική και Εβραϊκή κληρονομιά της πόλης. Μουσουλμάνοι που ανταλλάχτηκαν με Έλληνες πρόσφυγες και Εβραίοι που εξολοθρεύτηκαν μαζικά από τους Γερμανούς κατακτητές. Η Εβραϊκή κληρονομιά της πόλης ήταν τεράστια και πολυδιάστατη. Και για να προεκτείνω την έρευνα της Άννας Τσιλιγκίρογλου – Φαχαντίδου, μερικές από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του κόσμου κατάγονταν από εβραϊκές οικογένειες της Θεσσαλονίκης που επέζησαν του ολοκαυτώματος. Επιγραμματικά, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τον τέως Πρόεδρο της Γαλλίας, Νικολά Σαρκοζί, την βασίλισσα των γαλακτοκομικών, οικογένεια Danone, τον διάσημο κομμωτή Βιντάλ Σασούν και την οικογένεια Ντασό, ιδιοκτήτρια της γνωστής αεροναυπηγικής εταιρείας και της εφημερίδας Φιγκαρό. 

Ιδιαίτερα σημαντικά είναι τα στοιχεία που αφορούν την πολεοδομική ανασυγκρότηση της Θεσσαλονίκης, υπό το άγρυπνο βλέμμα του Γάλλου αρχιτέκτονα, αρχαιολόγου και πολεοδόμου Ερνέστ Εμπράρ (Ernest Hébrard 1875 – 1933). Η έρευνα της συγγραφέως ωστόσο επεκτείνεται και σε λεπτομέρειες που αφορούν συγκεκριμένες ιστορικές οικίες, δημόσια κτίρια αλλά και μέρη της πόλης που αναδύουν μυστικισμό και παράξενη αύρα… 

Συνοψίζοντας, αυτό που μας μένει από αυτήν την αναγνωστική εμπειρία, είναι αφενός μεν μια πίκρα για τα δεινά των τόσων ανθρώπων που χάθηκαν βίαια, που εκδιώχθηκαν, που έχασαν τα πάντα. Αφετέρου δε μας μένει μια γλυκιά νοσταλγία, για μια ζωή που οι άνθρωποι έδιναν μεγάλη βαρύτητα στο ήθος, τις αξίες, την προσωπική επικοινωνία. Σε μια πόλη που η ομίχλη του Θερμαϊκού μπλεκόταν με τα αρώματα και τις ρομαντικές μελωδίες. Μια εικόνα της Θεσσαλονίκης που δεν θα γνωρίσουμε ποτέ… 

Αλέξανδρος Ακριτίδης, Συγγραφέας  

Η Άννα Τσιλιγκίρογλου – Φαχαντίδου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή Θεσσαλονίκης. Έχει δύο ειδικότητες: α) Παιδιατρική και β) Κοινωνική Ιατρική. Πήρε επίσης την υποειδικότητα της αναπτυξιακής παιδιατρικής στο Grate Ormond Street του Πανεπιστημίου Λονδίνου. Αναγορεύτηκε διδάκτορας της Ιατρικής του Α.Π.Θ. με «άριστα» το 1982. Είναι FSRH δηλαδή μέλος της «Βασιλικής Ακαδημίας για την Κοινωνία και την Υγεία» της Μ. Βρετανίας. Έγραψε 5 διδακτικά βιβλία: «Ανατομία», «Υγιεινή», «Διατροφή για την Υγεία, Άσκηση και Αθλητισμό», «Η επίδοση στο σχολείο και η αντιμετώπιση των δυσκολιών μάθησης», καθώς και το «Παιδική Ανάπτυξη και Υγεία». Υπηρέτησε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης ως Πρωτοβάθμια Καθηγήτρια στο Τ.Ε.Φ.Α.Α. Τώρα έχει τον τίτλο της Ομότιμης Καθηγήτριας του Α.Π.Θ. Είναι επίτιμη Πρόεδρος της «Παιδιατρικής Εταιρείας της Κοινωνικής Παιδιατρικής», μέλος του Δ.Σ. της διαβαλκανικής συνεργασίας γυναικών UNESCO, της Αντικαρκινικής Εταιρείας και της Αμφικτιονίας του Ελληνισμού. Βραβεύθηκε από πολλούς φορείς για το κοινωνικό της κυρίως έργο. Από τον Οικουμενικό Πατριάρχη, στην Κωνσταντινούπολη, τιμήθηκε με τον «Αργυρό Δικέφαλο Αετό» για την κοινωνική προσφορά της. Είναι μέλος του «Συλλόγου Ζωγράφων Θεσσαλονίκης». Έκανε πολλές ομαδικές και δυο ατομικές εκθέσεις ζωγραφικής. Σκίτσα της υπάρχουν σε αρκετές ποιητικές συλλογές, διηγήματα και εξώφυλλα. Ασχολείται με τη Λογοτεχνία. Τρία Διηγήματα της διακρίθηκαν σε ισάριθμους διαγωνισμούς. Συμμετείχε σε 2 Ανθολογίες διηγημάτων και μία ποιητική, έγραψε και εικονογράφησε τρία παραμύθια. Η «Φωτογραφία του ξεριζωμού» είναι το πρώτο της ιστορικό μυθιστόρημα. Διετέλεσε Πρόεδρος της «Ένωσης Λογοτεχνών Βορείου Ελλάδος».