Στεφανία Ι. Σουλή
Ιτς
Από το Λιβιάχοβο στην Ντουσκάρα
Βασισμένο σε αληθινά γεγονότα
ΒΙΒΛΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Άνεμος Εκδοτική 

Ομολογώ ότι με ανυπομονησία περίμενα να διαβάσω το δεύτερο βιβλίο της Στεφανίας Σουλή, «Ιτς - Από το Λιβιάχοβο στην Ντουσκάρα», το οποίο αποτελεί την συνέχεια του εξαιρετικού αφηγήματος «Λιβιάχοβο λένε το μοιρολόγι». Μια μυθιστορηματική βιογραφία που αναφέρεται στην σύλληψη και την δολοφονία του παππού της συγγραφέως από τους αντάρτες, κατά τον εμφύλιο πόλεμο. 

Είναι εμφανές ότι η συγγραφέας “αποδεσμεύεται” και αποφορτίζεται πλέον από τα τραγικά γεγονότα, που τόσο αναλυτικά έθεσε στο πρώτο της βιβλίο, αφιερώνοντας περισσότερο “χώρο” για να ξεδιπλώσει το λογοτεχνικό της ταλέντο. Γραφή απόλυτα γλαφυρή, πλουσιότερη σε ιδιωματισμούς της Ηπείρου, λαογραφικό τεκμήριο μιας γλώσσας που τείνει να χαθεί λόγω της ραγδαίας αστικοποίησης. Άλλες φορές πάλι, κυριαρχεί ένας ιδιαίτερος αφαιρετισμός και μια αινιγματική χροιά, έτσι ώστε ο αναγνώστης να αφήνεται να σχηματίσει μόνος του εικόνες και περιστατικά. 

Ο εμφύλιος έχει τελειώσει και είναι η ώρα των ευθυνών. Ο κόσμος, μουδιασμένος από όσα έχει υποστεί και βιώνοντας, ακόμα, πρωτόγνωρη φτώχεια, πασχίζει να σταθεί στα πόδια του. Μια σκληρή μεταβατική εποχή γεμάτη ανασφάλειες και καχυποψία. Θα βρεθούν άραγε οι ένοχοι του εγκλήματος; Θα τιμωρηθούν; Θα ανοίξουν τα στόματα όσων γνωρίζουν την αλήθεια; 

Οι δύο οικογένειες, που πρωταγωνιστούν στα γεγονότα, έρχονται αντιμέτωπες προκειμένου να καθοριστεί η τύχη του ορφανού Γιάννη. Απ’ την άλλη, η τραγική μάνα, μετά τον χαμό του νεαρού συζύγου της, Στέφου Σουλή, γίνεται έρμαιο στις επιλογές ενός ασυμβίβαστου πατέρα, που την οδηγεί σε άσχημες για εκείνη λύσεις. Ενός πατέρα που ενσαρκώνει το αυστηρό αντρικό μοτίβο της παλιάς πατριαρχικής οικογένειας. Κι αφού λοιπόν το βάρος της χήρας κόρης φύγει κακήν κακώς από τις πλάτες του, ο “Εμφύλιος” ξαναφουντώνει με δύναμη. Τώρα όμως ανάμεσα στους παππούδες και τις γιαγιάδες ενός παιδιού, που πασχίζει να κατανοήσει τι συμβαίνει. 

Η συγγραφική και συνάμα σκηνοθετική ικανότητα της Στεφανίας Σουλή, σε κάποια σημεία με εξέπληξε. Θα μπορούσα να σταθώ σε ένα καταπληκτικό σημείο του βιβλίου, κατά το οποίο η δόλια μητέρα Ρήνα βρίσκεται “ταυτόχρονα” σε δυο διαφορετικούς χώρους, συνομιλώντας μια με την μητέρα της και μια με την πεθερά της, σαν να είναι γρήγορες εναλλασσόμενες σκηνές ενός καλοραμμένου μοντάζ (σελ. 89-90). Σε άλλα πάλι σημεία, η συγγραφέας ανοίγει διάλογο με τους ήρωες σε δεύτερο πρόσωπο, σαν να βρίσκεται κάπου εκεί ανάμεσά τους και να ζει από κοντά τις αγωνίες τους. Στα θετικά θα πρόσθετα και την ενσωμάτωση ενός λαϊκού παραμυθιού, αυθεντική εικόνα της πλούσιας “προφορικής” μας παράδοσης. 

Τα μηνύματα που διαπερνούν όλο το έργο, είναι διάχυτα και έντονα, καθρεφτίζοντας και τις ευαισθησίες της ίδιας της συγγραφέως για την ευρύτερη κοινωνική ζωή της μεταπολεμικής περιόδου. Η θέση της γυναίκας στην οικογένεια, η ενδοοικογενειακή βία, ο κοινωνικός στιγματισμός απέναντι στα ορφανά και τις χήρες, η αμφισβήτηση του ανθρώπου προς τα Θεία, όταν η αδικία του χτυπήσει ανελέητα την πόρτα. 

Ολοκληρώνοντας, θεωρώ πραγματικά τυχερό τον εαυτό μου που ήρθα σε επαφή με ένα τόσο αξιόλογο έργο. Γιατί πράγματι και τα δυο αυτά βιβλία αποτελούν ένα αυθεντικό τεκμήριο του ιστορικού γίγνεσθαι της χώρας μας. Με κάθε ειλικρίνεια, δεν θα ξεχάσω ποτέ την γριά πλέον Ρήνα, την απόλυτα τραγική φιγούρα των γεγονότων, που σαν την γοργόνα του παραμυθιού, ρωτάει τους περαστικούς, αν είδαν τον Στέφο της. Ο Στέφος της λοιπόν πάντα “θα ζει και θα βασιλεύει” μέσα από το ίδιο το αίμα του… Μέσα από τον λόγο της πανάξιας εγγονής του. 

Αλέξανδρος Ακριτίδης, συγγραφέας 

Σελίδα του βιβλίου: http://anemosekdotiki.gr/pezografia/its.html 

Η Στεφανία Ι. Σουλή, με πατρική καταγωγή από το Ραδοβίζι Ιωαννίνων και μητρική από τη Μάνη, γεννήθηκε στο Μόναχο.

Είναι δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω (ΔΣΑ) και διαπιστευμένη διαμεσολαβήτρια (υπουργείο Δικαιοσύνης) στις αστικές και εμπορικές διαφορές (Κέντρο Διαμεσολάβησης Πειραιώς και Toolkit Company) και στην οικογενειακή διαμεσολάβηση (ΚΕΔΙΠ και MiKK e.V.).

Εργάστηκε ως νομικός σύμβουλος στο Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ 2003-2004) και στο συμβουλευτικό κέντρο για θέματα βίας κατά των γυναικών στον Πειραιά (2005-2009) της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων. 

Εργογραφία 

«Αθέατη βία – Η αγάπη δεν πρέπει να πονάει», οδηγός αυτοβοήθειας για κάθε γυναίκα, εκδόσεις Ψυχογιός 2010.
«Λιβιάχοβο λένε το μοιρολόγι», εκδόσεις Πελασγός 2016, εξαντλημένο.
«Λιβιάχοβο λένε το μοιρολόγι», μυθιστόρημα βασισμένο σε αληθινά γεγονότα, Άνεμος εκδοτική 2018.
«Ιτς», μυθιστόρημα βασισμένο σε αληθινά γεγονότα, Άνεμος εκδοτική 2018.