«Ο Ιδομενέας Λυώμ στην Πέμπτη Λεωφόρο»
Γιάννης Μυλωνάς
Εκδόσεις Πηγή

Το νέο μυθιστόρημα του Ναουσαίου καθηγητή, Γιάννη Μυλωνά, έχει τίτλο «Ο Ιδομενέας Λυώμ στην Πέμπτη Λεωφόρο». Ένα μυθιστόρημα που κινείται σε πολλούς παράλληλους δρόμους, κρατώντας τον αναγνώστη πάντα σε εγρήγορση και σε αγωνία. Ένα έργο κοινωνικό, πολιτικό, ιστορικό αλλά και με πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία. 

Θα έλεγα ότι αυτό το μυθιστόρημα χωρίζεται σε δυο μέρη. Στο πρώτο μαθαίνουμε την ιστορία της οικογενείας του Στέφανου Νταλή και του γιου του Ιδομενέα, στην πολύπαθη αλλά και πανέμορφη συνάμα πόλη της Νάουσας. Κατοχή, εθνικός απελευθερωτικός αγώνας και μεταπολεμική περίοδος. Η μεταπολεμική Ελλάδα μαστίζεται από πολιτικές διαμάχες και συγκρούσεις. Άνθρωποι στιγματίζονται και περιθωριοποιούνται. Ο συγγραφέας περιγράφει με μεστότητα τα συστατικά της πολιτικής “ιδεολογίας”, που χρησιμοποιούσε η κάθε παράταξη και το πώς αυτές επιδρούσαν στις ζωές των ανθρώπων. Παράλληλα όμως με τη ζωή των ενήλικων, τη γεμάτη δυσκολίες αγροτική εργασία, τις αντιπαραθέσεις, τις διώξεις και τους έρωτες, περιγράφεται και η ζωή μέσα από τα μάτια των παιδιών. Παιχνίδι, αστεία, σχολείο, ξύπνημα της σεξουαλικότητας, ψέματα κι αλήθειες ανακατωμένα σε ένα δικό τους παράλληλο σύμπαν. Συγκίνηση επίσης μου προκάλεσε η γλαφυρή περιγραφή των σπουδαίων εθίμων της Ηρωικής Νάουσας, τα οποία ως Ημαθιώτης κι εγώ, γνωρίζω και έχω παρακολουθήσει. 

Στο δεύτερο μέρος ο συγγραφέας επικεντρώνεται στις εμπειρίες του ήρωά του, Ιδομενέα, όντας παράνομος μετανάστης στην μεγαλούπολη της Νέας Υόρκης. Ο ήρωας πασχίζει να επιβιώσει, έχοντας στο πίσω μέρος του μυαλού του να επιτύχει το πολυπόθητο American dream. Ο Ιδομενέας θα γίνει αυτό που λέμε λαϊκά ένας «αγράμματος επιστήμονας». Έχοντας μια περίεργη αγάπη για τις τέχνες, θα διδαχτεί γι’ αυτές, θα τις μελετήσει, θα τις αναλύσει σε βάθος. Η σχέση του με τον εκκεντρικό καλλιτέχνη Αστέριο Ματάκο, ο οποίος ήταν υπαρκτό πρόσωπο, θα καθορίσει την άποψή του για τη ζωή και θα του ανοίξει νέους συνειδησιακούς δρόμους για το πώς πρέπει να αντιλαμβάνεται τα πράγματα. Στη Νέα Υόρκη θα γνωρίσει πρόσωπα και καταστάσεις. Θρησκείες, έρωτες, πάθη και αλλόκοτα συμβάντα. Το κοντράστ ανάμεσα στην πολιτικά καταπιεσμένη ζωή στην Ελλάδα και στην φιλελεύθερη Αμερική είναι διαρκές και έντονο. Ο ήρωας δεν μπορεί εύκολα να αποβάλει την πολιτική δολοφονία του πατέρα του, όμως ταυτόχρονα, αναγνωρίζει πως ο Στέφανος Νταλής ίσως υπερέβαλε εαυτόν για χάρη του κόμματος και της ιδεολογίας του, αφήνοντας στο περιθώριο αλλά και στην ορφάνια την οικογένειά του. Αυτές οι εσωτερικές “διαμάχες” τον ωθούν να παραμένει άκαμπτος και απόμακρος συναισθηματικά με τις περισσότερες γυναίκες που συσχετίζεται, κατανοώντας ωστόσο τα λάθη του και το οδυνηρό background της πατρίδας του, που διαρκώς τον επισκιάζει. Κι όταν τελικά αγαπήσει πραγματικά, δυστυχώς η μοίρα θα έχει άλλα σχέδια για εκείνον… 

Οι πληροφορίες για τη ζωή των Ελλήνων της Νέας Υόρκης, με τα επιτεύγματά τους, με τα προβλήματά τους, με τις καθημερινές τους ασχολίες, είναι πραγματικά καταιγιστικές. Η αίσθηση του νόστου είναι διάχυτη για όσους έχουν αφήσει κάτι πίσω τους, ενώ εκείνοι που έχουν απομείνει πλέον χωρίς ρίζες, λατρεύουν την πολύβουη και πολυπολιτισμική πόλη σαν τη νοητή “μητέρα” τους. Μα και η λαμπερή ζωής της Αμερικής θα παραμείνει για πολλούς μια ουτοπική παγίδα καθώς οι δυσκολίες είναι συχνά ανυπέρβλητες. Η καθημερινή πάλη για επιβίωση, οι ανοιχτές πληγές του Βιετνάμ, η μάστιγα του AIDS… Η χώρα των μεγάλων ευκαιριών εύκολα μπορεί να μετατραπεί σε έναν θανάσιμο ιστό. 

Το βιβλίο μεταδίδει διαρκώς στον αναγνώστη πολλά μηνύματα, τα οποία ωστόσο πρέπει να αποκρυπτογραφήσεις μέσα από φράσεις, σκηνές ή καταστάσεις. Ίσως όμως το σημαντικότερο μήνυμα που δίδεται είναι πως, εκτός απρόβλεπτων καταστάσεων, τελικά εμείς καθορίζουμε την μοίρα μας. Το να αντιμετωπίζουμε άπραγοι τα γεγονότα, τις πιέσεις, τις συμπεριφορές και να μην πασχίζουμε για το καλύτερο, για την αυτοβελτίωση, για το σπάσιμο των όποιων “δεσμών” μας, δεν θα μας οδηγήσει πουθενά. Απεναντίας, θα επιφέρει με μαθηματική ακρίβεια την καταστροφή μας. 

Το κείμενο είναι προσεγμένο, με εικόνες δυνατές και γλώσσα αυθεντική. Οι βωμολοχίες των διαλόγων δεν εξωραΐζονται σε καμία περίπτωση, προσδίδοντας αληθοφάνεια στις σκηνές. Ο “λεκτικός κόσμος” των ανδρών παρατίθεται αυτούσιος στον αναγνώστη, όσο σοκαριστικός ή χυδαίος είναι καμιά φορά. Εντύπωση προκαλούν οι πολλές παρενθέσεις κατά την αφήγηση, προκειμένου να παρατεθούν διάφορες πληροφορίες για τα πρόσωπα που συνάντησε στο διάβα του ο Ιδομενέας. Αγωνία, γνώση αλλά και συγκίνηση στο τέλος, για ένα ταξίδι αυτογνωσίας που έφτασε στον τελικό του προορισμό, με όσα εφόδια κατάφερε να αποκομίσει από την έντονη ζωή του ένας άνθρωπος ευφυέστατος αλλά και με πολλά εσωτερικά απωθημένα. Θεωρώ ότι «Ο Ιδομενέας Λυώμ στην Πέμπτη Λεωφόρο» είναι ένα μυθιστόρημα που δύσκολα ξεχνάς… 

Αλέξανδρος Ακριτίδης, συγγραφέας
 

Σελίδα του βιβλίου: https://www.pigi.gr/?product=idomeneas-liom-pempth-leoforo 

Ο Γιάννης A. Μυλωνάς γεννήθηκε στη Νάουσα Ημαθίας, όπου τελείωσε το Γυμνάσιο και το Λύκειο. Κατόπιν σπούδασε μαθηματικά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Επιπρόσθετα, σπούδασε Θεωρητική Φυσική, (Κβαντομηχανική, Θεωρία Σχετικότητας, Πυρηνική Φυσική και Αστροφυσική) στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, όπου παρακολούθησε τα μαθήματα του διάσημου φυσικού Μίτσιο Κάκου. Σπούδασε Εφαρμοσμένα Μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο του Στόνυ Μπρουκ του Λονγκ Άιλαντ. Στο Στόνυ Μπρουκ παρακολούθησε τις παραδόσεις του Τσεν Νινγκ Γιανγκ (βραβείο Νόμπελ Φυσικής) για την Κβαντική Θεωρία Πεδίου, ενώ έδειξε την σχέση της Θεωρίας της Σχετικότητας και της θεωρητικής Πυρηνικής Φυσικής με το Πυθαγόρειο Θεώρημα. Παράλληλα έγραψε πάνω από 400 άρθρα, 4 βιβλία (έχουν εκδοθεί τα δύο) και 8 διηγήματα που δημοσιεύτηκαν σε εφημερίδες και περιοδικά. Επί 30 χρόνια και με βάση τη Θεωρία Σχετικότητας, την Κβαντομηχανική και τη Βιοφυσική, μελέτησε την προέλευση των ασθενειών και στηριζόμενος στην Ορθομοριακή Ιατρική του Λάινους Πώλινγκ, ο οποίος τιμήθηκε με 2 βραβεία Νόμπελ, και πρότεινε ένα συγκεκριμένο πρωτόκολλο για την πρόληψη και αντιμετώπιση του καρκίνου. Επίσης, έχει γράψει μελέτη με τίτλο: «Μυστικά μακροζωίας απ’ όλο τον κόσμο».