"Μεγάλο φινάλε"

Σταμάτης Γκαβέτας

Εκδόσεις Manifesto

Το «Μεγάλο φινάλε» του Σταμάτη Γκαβέτα είναι μια συλλογή μικρών κειμένων - δεν θα τα χαρακτήριζα απαραιτήτως διηγήματα – που τα βαθύτερα νοήματά της δεν αποκρυπτογραφούνται εύκολα.

Με επίκεντρο τη Χαλκίδα αλλά και τη Θεσσαλονίκη, ο συγγραφέας δημιουργεί νέες οπτικές για τον κόσμο που ήδη γνωρίζουμε. Το standard και λογικό για τις ανθρώπινες αισθήσεις, το μεταμορφώνει σε αλλοιωμένο – παράλογο. Η ανθρώπινη μορφή, οι τόποι, οι χαρακτήρες, αποδομούνται και σαρκάζονται. Το θείο επανεξετάζεται, η ονειρική-φαντασιακή αίσθηση παρουσιάζεται ως πραγματική, το υποσυνείδητο παίρνει μορφή και συνδιαλέγεται… Ο άνθρωπος, η  μοναξιά του, η καλλιτεχνική δημιουργία, ο θάνατος, η μοίρα, η απώλεια, η παιδική ηλικία, όλα μπλεγμένα σε ένα σουρεαλιστικό παιχνίδι, που τα πάντα διαμορφώνονται με άναρχους και ασυμβίβαστους κανόνες. Τσίρκο, παλιάτσοι, ακροβάτες και γελωτοποιοί εμφανίζονται σε πολλά σημεία του βιβλίου και αποσαθρώνουν τα θεμέλια ενός “σεμνότυφου” κοινωνικού γίγνεσθαι.  Ξεχώρισα «Το αμάρτημα του πατρός μου» και το «Η κλοπή της φυγής» περισσότερο για το θαυμάσιο, σχεδόν οπτικό ταξίδι που μου πρόσφεραν.

Ο συγγραφέας προσπαθεί εμμέσως να μας πει κάτι για τις πόλεις - πατρίδες και τις έννοιες που τις χαρακτηρίζουν. Μα κι εκεί, όλα ρέοντα και όλα δραματικώς μεταβαλλόμενα στο χρόνο, δεν διαθέτουν σταθερές συνισταμένες. Έχουν αρνητικά και θετικά. Εξιδανικεύονται και απορρίπτονται. Όμως η πατρίδα της καρδιάς μας είναι εκείνη που δεν καθορίζεται με υπολογισμούς και συγκροτημένες σκέψεις. Είναι εκείνη που φωλιάζουν οι μνήμες μας…

Ίσως το βασικότερο ερώτημα που δημιουργείται στον αναγνώστη, είναι το πώς αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα γύρω μας. Με ποιο τρόπο τα μάτια μας και οι αισθήσεις μας τα εκλαμβάνουν. Ο Σταμάτης Γκαβέτας, είναι έκδηλο πως τα βλέπει και τα συλλαμβάνει με ένα δικό του ιδιαίτερο φίλτρο, με μια προσέγγιση που συνδυάζει πίνακα του Νταλί και σκηνοθεσία Αγγελόπουλου. Είμαστε αλήθεια έτοιμοι για τις μεγάλες αλλαγές στη ζωή μας; Μας τρομάζει ο “άγνωστος” εαυτός μας; Θεωρούμε τη ζωή δεδομένη; Μπορεί όσα συμβαίνουν γύρω μας να είναι απλά μια παραίσθηση; Παρεμβαίνουν όντως κάποιες άγνωστες μεταφυσικές δυνάμεις στα γήινα πράγματα;

Προσπάθησα πολύ να κατανοήσω την έννοια του τίτλου.  Μα αντί για «Μεγάλο φινάλε» έβρισκα αρχές. Πολλές αρχές, για νέα πράγματα, για νέες αναζητήσεις, για πρωτοπόρους συγγραφικούς δρόμους. Αυτό το βιβλίο δεν έχει να κάνει, κατά την άποψή μου, με την ίδια την ουσία των αφηγημάτων. Αυτό που το προσδιορίζει και του δίνει ταυτότητα είναι μάλλον η αντισυμβατική του γραφή. Και φαίνεται πως ο συγγραφέας κερδίζει το στοίχημα…

Αλέξανδρος Ακριτίδης

Συγγραφέας - Πτυχιούχος Ανθρωπιστικών Σπουδών

Ο Σταμάτης Γκαβέτας γεννήθηκε στην Αθήνα και μεγάλωσε στη Χαλκίδα. Είναι απόφοιτος του Α.Τ.Ε.Ι. Διοίκηση Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας (Καλαμάτα) και τελειόφοιτος του ίδιου τμήματος σε μεταπτυχιακό επίπεδο στο Ε.Α.Π.. Εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα και μένει στην Αθήνα. Έχει παρακολουθήσει μαθήματα τέχνης ρητορικού λόγου, φωτογραφίας, σκηνοθεσίας και δημοσιεύει διηγήματα που γράφει στο διαδίκτυο και σε έντυπα λογοτεχνικά περιοδικά.