Μένοντας πιστός στην «ίδια συνταγή» ο δημοσιογράφος-συγγραφέας Δημήτρης Λάμπρου ξετυλίγει στο δεύτερο τόμο το κουβάρι των αποσιωπημένων ιστορικών γεγονότων του χειμώνα του 1855-56, διανθισμένων βέβαια με τον απαραίτητο λογοτεχνικό μανδύα. Σε αυτόν τον β’ τόμο του μυθιστορήματος «Ο σύντομος χειμώνας της Ληστοκρατίας» γινόμαστε θεατές αφενός της πορείας και μεταφοράς των ομήρων από την οικία του μεγαλοσχήμονος Νικολού Βουδούρη στους ορεινούς όγκους της Βοιωτίας με την εναγώνια προσμονή λύτρων, αφετέρου του αξιακού κώδικα που καθορίζει τις πράξεις αυτών των κατατρεγμένων ανδρών από το επίσημο κράτος. Σε αυτές τις σελίδες σκιαγραφούνται όχι μόνο ο ανδρείος Νταβέλης, ο αδίστακτος Κακαράπης και ο ατρόμητος Καλαμπαλίκης (διαβόητοι ληστές), αλλά κυρίως σκιαγραφούνται ανθρώπινες προσωπικότητες με κοινά σημεία αναφοράς, με κοινές ιδεολογίες, κοινούς φόβους και ανησυχίες, η διαμόρφωση των οποίων συντελέστηκαν εξαιτίας της απουσίας του κράτους δικαίου και της πληθώρας των πολιτικών πατρόνων.

Αξίζει να επισημανθεί ο παραλληλισμός που μπορεί να γίνει ανάμεσα στο παρελθόν και στο παρόν καθώς επιβεβαιώνεται το ρητό ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται, άλλοτε σαν τραγωδία άλλοτε σαν φάρσα. Τεχνηέντως, φωτίζονται οι δυσλειτουργίες της κρατικής μηχανής σε επίπεδο θεσμικό και απονομής δικαιοσύνης, οι οποίες «έρχονται» και «παρέρχονται». Η διαφθορά των αρχόντων «εμφανίζεται» και «εξαφανίζεται». Η σχέση εξουσίας – εγκλήματος παραμένει ένα ακανθώδες ζήτημα. Όλα αυτά αποτυπώνονται στα λόγια του υπουργού-μέντορα ενός εκ των εκτελεστικών οργάνων της πολύκροτης απαγωγής, του Μανόλη Δέτσικα, ότι δηλαδή η πολιτική δεν διαφέρει τόσο από τη ληστεία παρά μόνο στην ενδυμασία.

Διαβάζοντας κανείς τους δυο τόμους ,ομολογουμένως, κατορθώνει κάτι πολύ σημαντικό. Καταπιάνεται αφενός με επιτυχία με αυτό το διφορούμενο λογοτεχνικό είδος, που καλείται ιστορικό μυθιστόρημα, αφετέρου μαθαίνει Ιστορία. Ένα μάθημα που από τους περισσότερους χαρακτηρίζεται από δυσνόητο, λόγω του αποσπασματικού τρόπου διδασκαλίας, μέχρι και βαρετό. Ωστόσο, ο συγγραφέας καταφέρνει να προσεγγίσει με τέτοιο τρόπο την ιστορική μνήμη ώστε ο αναγνώστης να τίθεται στην θέση των ανθρώπων εκείνων των εποχών, να βλέπει την ιστορία μέσα από τα δικά τους μάτια, να αφουγκράζεται συναισθήματα και να αντιλαμβάνεται τις μύχιες σκέψεις, τα οποία όλα μαζί ερμηνεύουν και δικαιολογούν αιτίες και συνέπειες.

Δίχως κανένα ίχνος υπερβολής «Ο σύντομος χειμώνας της Ληστοκρατίας» αξίζει να διαβαστεί γιατί ο συγγραφέας κατέβαλε αξιέπαινη προσπάθεια όχι μόνο με στόχο να τέρψει τον αναγνώστη αλλά κυρίως να συμβάλει στην παίδευσή του, διευρύνοντας τους ορίζοντές του γύρω από μια εποχή αρκετά σκοτεινή και λιγότερο εκτεθειμένη στα φώτα της επίσημης Ιστορίας. 

Δήμητρα Γούτση, Φιλόλογος