Γιάννης Φιλιππίδης
«Κρατάς μυστικό;»
Άνεμος εκδοτική 

Άραγε πόσες φορές στη ζωή μας δε μας τέθηκε το ερώτημα «Κρατάς μυστικό;». Και πόσες φορές χρειάστηκε να επωμιστούμε αυτό το βάρος από μικρή ακόμα ηλικία; Έτσι λοιπόν τιτλοφορείται και το σύγχρονο κοινωνικό μυθιστόρημα του Γιάννη Φιλιππίδη, που κυκλοφορεί από την Άνεμος Εκδοτική και είχα την τύχη να διαβάσω πρόσφατα. 

Τα μυστικά που καλούνται να  κρατήσουν οι ήρωες του βιβλίου, είναι πολλά. Ο Αντώνης για τις εξωσυζυγικές του σχέσεις, η Άννα για τις παράνομές της δραστηριότητες, ο Μάρκος για να καλύψει τις ατασθαλίες της αγαπημένης του. Και τι να πει η Αλεξάνδρα που συνήθως μαθαίνει τα πάντα τελευταία… 

Όλοι και όλα ένα κουβάρι που σιγά - σιγά ξετυλίγεται μέσα στις σελίδες του μυθιστορήματος.  Ήρωες και ηρωίδες με διαφορετικό χαρακτήρα και στάση ζωής παρελαύνουν μπροστά στα μάτια του αναγνώστη, βγαλμένοι, θαρρείς, από σενάριο για ταινία. Γυναίκες απατημένες, σύζυγοι άπιστοι, σύντροφοι στοργικοί, συγγενείς ή φίλοι που είναι πάντα πρόθυμοι να βοηθήσουν, εγκαταλελειμμένα παιδιά, τα οποία πρέπει να πάρουν αποφάσεις για τη ζωή τους, άνθρωποι που ξέρουν μόνο με τη βία να επιβάλλονται. 

Ο Γιάννης Φιλιππίδης μας δείχνει τις σκληρές ζυμώσεις που συντελούνται στο κοινωνικό σύνολο, μέσα από ανθρώπους που αγωνίζονται με όλες τους τις δυνάμεις για να σταθούν όρθιοι, παρόλο που έμειναν μετέωροι και χωρίς στήριγμα από πουθενά. Δεν εναποθέτουν εύκολα τα όπλα, δεν το βάζουν κάτω στα δύσκολα. Βέβαια, ο αναγνώστης πολλές φορές διερωτάται: Πόσο πόνο μπορεί να βαστάξει η ψυχή ενός ανθρώπου και μέχρι πού μπορούν να φτάσουν τα ψυχικά αποθέματα; 

Η Άννα, η κεντρική ηρωίδα, είναι ένα πολυπρισματικό άτομο, με πολλές ικανότητες και χαρίσματα, που την καθιστούν μοναδική. Απ’ τη μια είναι η ίδια η προσωποποίηση της γενναιότητας και της αυταπάρνησης, διότι το κύριο μέλημά της είναι τα αγαπημένα της πρόσωπα. Φορτώνεται στους παιδικούς της ώμους βάρη και ρόλους που δεν είναι κατάλληλα για την τόσο τρυφερή της ηλικία. Νοιάζεται για τους δικούς της ανθρώπους, ξεχνώντας η ίδια να ζήσει. Απ’ την άλλη, μέσω της ηρωίδας Άννας, ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται πως, κάτω από δύσκολες συνθήκες, ο καθένας από εμάς μπορεί να οδηγηθεί σε ακραίες και, ορισμένες φορές,  παραβατικές συμπεριφορές  και, πιθανόν, να του είναι δύσκολο να ξεφύγει. Γιατί κάποιες φορές η ανάγκη γίνεται συνήθεια και η συνήθεια εθισμός. 

Ο άνθρωπος, ως ματαιόδοξο και πλεονεκτικό ον από τη φύση του, ξεχνάει τη θνησιμότητά του, νομίζοντας ότι είναι αήττητος και δεν απολαμβάνει ούτε επαναπαύεται σε αυτά που έχει. Αυτό μας το επιβεβαιώνει και ο συγγραφέας, μεταδίδοντάς μας υποσυνείδητα το μήνυμα πως, όταν ο άνθρωπος συναντά την ευτυχία, θα πρέπει να την κρατάει με νύχια και με δόντια κι όχι να φλερτάρει με τον κίνδυνο. Και μ’ αυτήν την προτροπή, μένει στο τέλος του βιβλίου στον αναγνώστη μια γλυκόπικρη γεύση… 

Ο Γιάννης Φιλιππίδης έχει την ικανότητα με τα μυθιστορήματά του, να μας εκπλήσσει ευχάριστα, να μας γλυκαίνει και να μας ψυχαγωγεί με το άπλετο χιούμορ του. Ενίοτε όμως καταφέρνει να μας φέρνει προ των ευθυνών μας και να μας προβληματίζει. Κάποιες φορές μάλιστα είναι τόση η αγωνία για την έκβαση των έργων του, που είναι δύσκολο να τ’ αφήσεις από τα χέρια σου.           

Η γλώσσα που χρησιμοποιείται από τον συγγραφέα είναι προσεγμένη, άμεση αλλά και αρκετά ποιητική. Οι έξυπνες και “πικάντικες” στιχομυθίες, ιδιαίτερα μεταξύ της Αλεξάνδρας και της κόρης της, Άννας, καθιστούν το κείμενο πιο ζωντανό και ενδιαφέρον. Υπάρχουν έξυπνες εναλλαγές στη χρήση του προσώπου, ιδιαίτερα όσον αφορά τις ψυχικές διακυμάνσεις της Άννας. Το μεταφυσικό επίσης απαντάται σε πολλά σημεία του κειμένου, με εντονότερη τη συνάντηση της Αλεξάνδρας με τη Λαμπρινή σε ένα δωμάτιο της εντατικής, το οποίο λάτρεψα για τη μοναδικότητα και την πρωτοτυπία που αποδόθηκε από τον συγγραφέα. Είναι εντυπωσιακό ότι σε κάποια σημεία του κειμένου του, ο Γιάννη Φιλιππίδης χρησιμοποιεί διάφορα “κινηματογραφικά” τρικ, τα οποία συναντάμε σε πολλές ταινίες. Τελειώνει για παράδειγμα το ένα κεφάλαιο με την Άννα να φοράει ροζ φόρεμα και αρχίζει το αμέσως επόμενο με την Αλεξάνδρα να φοράει επίσης ένα αντίστοιχο ροζ φόρεμα… 

Αγαπητέ μας Γιάννη, δεν γνωρίζω ποιο εσωτερικό “μυστικό κρατάς” και καταφέρνεις πάντα να μας συγκινείς με τα έργα σου. Καλές μελλοντικές εμπνεύσεις!

Παπακώστα Ελένη, Πτυχιούχος Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Α.Π.Θ.  

Σελίδα του βιβλίου: http://www.anemosekdotiki.gr/pezografia/kratas-mystiko.html