«Έτσι έφυγε»
Κυριακή Πλαϊνάκη
Εκδόσεις Γαβρηιλίδης 

Το μυθιστόρημα «Έτσι έφυγε» αποτελεί το τρίτο κατά σειρά έργο της Κυριακής Πλαϊνάκη και κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Γαβρηιλίδη. Η συγγραφέας, ακολουθώντας πιστά το μονοπάτι που χάραξε με τα προηγούμενά της μυθιστορήματα («Μερόπη η Καππαδόκισσα» και «Το πορτρέτο») μας παραδίδει ένα εξίσου καλογραμμένο και δυνατό κοινωνικό μυθιστόρημα. 

Η ηρωίδα Ελένη είναι μια συνηθισμένη γυναίκα της διπλανής πόρτας: σοβαρή, μετρημένη, σωστή σύζυγος και τρυφερή μητέρα. Κάποια στιγμή, ο διορισμός της ως δασκάλα σε ένα ορεινό χωριό της Στερεάς Ελλάδας θα δημιουργήσει αρκετά θέματα και δυσκολίες τόσο στην καθημερινότητά της όσο και στις διαπροσωπικές της σχέσης με τον σύζυγό της Ορέστη. Οι έως τότε ισορροπίες θα κλονιστούν ακόμη περισσότερο όταν η Ελένη θα υποχρεωθεί να αναλάβει την κηδεμονία της αδερφής της Δώρας που ανήκει στα άτομα που εμπίπτουν στη ΔΑΦ (Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος). Θα μπορέσει ο Ορέστης να σταθεί στο πλευρό της Ελένης και να την στηρίξει στο δύσκολο αυτό αγώνα της; Θα αποδεχτεί τα νέα δεδομένα που προκύπτουν στην οικογένειά τους; 

Η Κυριακή Πλαϊνάκη, μέσω της ηρωίδας της Ελένης, αναφέρεται στο θέμα της αναπηρίας και το πώς αυτή επηρεάζει την καθημερινότητα της οικογένειας και περαιτέρω τον οικογενειακό ή φιλικό περίγυρο. Μέσα από την αφήγηση της ιστορίας τίθενται διαρκώς έμμεσα ερωτήματα που αφορούν την όλη κατάσταση που βιώνουν οι πρωταγωνιστές: Τι θα απογίνει αυτό το παιδί αν οι γονείς του φύγουν από τη ζωή; Μπορούν όλοι να επωμιστούν ένα τέτοιο βάρος; Υπάρχει η κατάλληλη ωριμότητα ή η παιδεία ώστε να αντιμετωπίσουμε με σοβαρότητα και υπευθυνότητα ανάλογες καταστάσεις; Καίρια ερωτήματα που προκύπτουν μέσα από τις ενδόμυχες σκέψεις της Ελένης ή της οικογένειάς της και κατ’ επέκταση της ίδιας της συγγραφέως. 

Η Κυριακή Πλαϊνάκη, ασχολούμενη με ένα τόσο λεπτό ζήτημα, που ίσως θεωρείται από κάποιους ταμπού, δείχνει πως είναι ένα άτομο βαθυστόχαστο και ευαισθητοποιημένο, καθώς δε διαλέγει με την πένα της ούτε να τέρψει, ούτε να διασκεδάσει, αλλά ούτε και να εξιτάρει την φαντασία των αναγνωστών της. Αντιθέτως, επιλέγει να μας προβληματίσει, να μας επηρεάσει συναισθηματικά, να μας φέρει αντιμέτωπους με πραγματικά και ουσιαστικά ζητήματα, που μπορεί να μην μας αφορούν άμεσα, αλλά που, κάλλιστα σε κάποια στιγμή της ζωής μας, είναι πιθανόν να κληθούμε να τα αντιμετωπίσουμε. 

Η περίπτωση της Ελένης και της αδερφής της αγγίζει τις ευαίσθητες χορδές μας και μας κάνει να αναλογιστούμε πόσο δύσκολη είναι η καθημερινότητα των ατόμων με αναπηρίες και των οικείων τους. Βέβαια, υπάρχουν άνθρωποι του οικογενειακού περίγυρου της ηρωίδας που, όχι μόνο δεν αποδέχονται αυτές τις καταστάσεις, αλλά είναι σκληροί, εγωπαθείς, κυριευμένοι από τα δικά τους θέλω. Προσωπικά όμως, ένιωσα θλίψη, θυμό και αγανάκτηση όταν διάβασα για ανθρώπους που εκμεταλλεύονται άτομα με αναπηρία, χωρίς κανέναν απολύτως ενδοιασμό. 

Η γραφή της συγγραφέως, με λιτό και κατανοητό τρόπο, καταφέρνει να μας παρασύρει και να μας κάνει “συμπαραστάτες” της Ελένης, η οποία είναι φανερά εγκλωβισμένη σε ένα λαβύρινθο συναισθημάτων, δύσκολων καταστάσεων και αποφάσεων. Ο αναγνώστης αγωνιά αν θα βρεθεί κάποιος στον δρόμο της που θα της προσφέρει τον «Μίτο της Αριάδνης», ώστε να καταφέρει να βρει την έξοδο. 

Επίσης, την Κυριακή Πλαϊνάκη την απασχολούν και άλλα εξίσου σημαντικά ζητήματα όπως η απώλεια αγαπημένων προσώπων, η ζωή στην επαρχία και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοί της, η ερημοποίηση των μικρών χωριών, καθώς δεν προσφέρουν καμιά προοπτική για τους νέους,  η ανεργία, η μετανάστευση και η κατάθλιψη. 

Συνοψίζοντας, εύχομαι κάποια στιγμή να ακολουθήσουμε τα λόγια της Ελένης: «Τα παιδιά θα μάθουνε από εμένα να έχουν αγάπη και έλεος για ένα πλάσμα που δεν έφταιξε σε τίποτα να είναι έτσι όπως είναι. Θα μάθουν να μην ειρωνεύονται, να μην περνούν αδιάφορα τον πόνο. Θα μάθουν να συνυπάρχουν με αυτόν. Θα μάθουν να είναι άνθρωποι». Να αποκτήσουμε, δηλαδή, ως κοινωνία την ενσυναίσθηση και να αγκαλιάσουμε τα άτομα με αναπηρία, χωρίς να τα περιθωριοποιούμε. Όλοι μας έχουμε ανάγκη στις δύσκολές καταστάσεις από έναν φύλακα-άγγελο, που να απλώσει τις φτερούγες του και να μας προστατέψει. 

Να συγχαρώ την Κυριακή Πλαϊνάκη για το όμορφο και γεμάτο μηνύματα μυθιστόρημά της το οποίο, αφ’ ενός μεν, μας προβληματίζει, αφ’ ετέρου δε, υμνεί τη δύναμη της αγάπης. 

Παπακώστα Ελένη - Πτυχιούχος Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Α.Π.Θ. 

Σελίδα του βιβλίου: https://gavrielidesbooks.gr/books/etsi-efuge/ 

Η Κυριακή Πλαϊνάκη γεννήθηκε το 1950 στον Πειραιά. Σπούδασε Ιστορία και Λογοτεχνία σε ιδιωτικό κέντρο σπουδών στην Αθήνα. Εργάστηκε για πολλά χρόνια στον ιδιωτικό τομέα και παρακολούθησε σεμινάρια σε οικονομικά και τεχνικά θέματα. Είναι παντρεμένη κι έχει δυο παιδιά. Ασχολείται με τη συγγραφή από νεαρή ηλικία. 

Έργα της:

Έτσι έφυγε, Γαβριηλίδης  (2019)

Το πορτρέτο, Γαβριηλίδης (2016)

Μερόπη η Καππαδόκισσα, Γαβριηλίδης (2014)