«Η Υφάντρα της Πόλης» 
Βασιλική Διαμαντή
Εκδόσεις Πηγή

Η εμπειρία να ταξιδεύεις μέσα από τις σελίδες ενός μυθιστορήματος, να σε συνεπαίρνει η πλοκή, να συμπάσχεις με τους ήρωες, να αγωνιάς για τις εξελίξεις και γυρνώντας τις σελίδες προς το τέλος να αισθάνεσαι λύτρωση, είναι πραγματικά μοναδική.

«Η Υφάντρα της Πόλης» της Βασιλικής Διαμαντή από τις Εκδόσεις Πηγή ήταν μια αναγνωστική εμπειρία για μένα, μιας και είμαι λάτρης της Κωνσταντινούπολης, των χρωμάτων, των ήχων, των αρωμάτων της. Η ψυχή μου, λοιπόν, περιπλανήθηκε με τους ήρωες στην επιβλητική γέφυρα του Γαλατά, γοητεύτηκε από το εκκωφαντικό πέταγμα των γλάρων και η περιδιάβασή μου στις κοσμοπολίτικες συνοικίες του Πέραν, εκεί όπου συναναστρέφονταν χίλιοι δυο λαοί, ξεπερνούσε κάποιες φορές τη φαντασία.

Πυρήνας της ιστορίας είναι ο δυνατός έρωτας του Έλληνα Χριστιανού Άγγελου και της Τουρκάλας Μουσουλμάνας Λεϊλά-Λυδίας, σε μια εποχή όπου οι ισορροπίες στην Πόλη μεταξύ των δυο λαών ήταν εύθραυστες, γι’ αυτό οι δυο τους από την αρχή της σχέσης τους πολεμούν με νύχια και με δόντια να την προφυλάξουν. Από τι; Από τους τρίτους και αδιάκριτους που δεν έχουν νιώσει το τσίμπημα του φτερωτού Έρωτα; Από τους φίλους και συγγενείς που προβληματίζονται εξαρχής από την ανίερη - στα μάτια τους - ένωση δυο αλλόθρησκων, δεδομένου του ιστορικού παρελθόντος; Ή μήπως από την Υφάντρα της Πόλης που καραδοκεί απειλητικά και η οποία μνημονεύεται ουκ ολίγες φορές από τους ήρωες κάθε φορά που η ζωή τους μπαίνει σε επικίνδυνα μονοπάτια; Δυστυχώς, δεν μπορώ να αποκαλύψω την ταυτότητα της τελευταίας καθώς η ύπαρξη της δικαιολογεί την αίσθηση μυστηρίου που συνέχει και διακατέχει όλο το μυθιστόρημα.

Οι πρωταγωνιστές κατορθώνουν το ακατόρθωτο. Στέκονται απέναντι σε όσους και όσα τους πολεμούν με ασπίδα τον έρωτά τους. Η ασπίδα αρχικά φαίνεται ικανή να τον προφυλάξει, ωστόσο όταν η μοίρα θέλει, η ανθρώπινη βούληση ηττάται, όταν η μοίρα σχεδιάζει, οι άνθρωποι αποδεικνύονται πιόνια της.

Βέβαια, η ιστορία θα έχανε τη δυναμική της αν το ιστορικό πλαίσιο ήταν κάποιο άλλο. Παρακολουθούμε να διαδραματίζεται αυτός ο έρωτας τη δεκαετία του ΄50, όταν τον Σεπτέμβρη του ΄55 η Πόλη γνώρισε το μεθοδευμένο πογκρόμ εναντίον της πολυπληθούς και ευημερούσας ελληνικής κοινότητας. Η Ιστορία επιβεβαιώνει ότι ο εθνικιστικός αυτός παροξυσμός συνεχίστηκε και αυτό δεν αποσιωπάται από τη συγγραφέα, καθώς οι επόμενες κρίσεις μεταξύ των δυο χωρών (1964, 1987, 1996) καθορίζουν τις σχέσεις των πρωταγωνιστών, λες και εδώ η Ιστορία και η πολιτική να αποτελούν το φίλτρο των διαπροσωπικών σχέσεων και συναισθημάτων.

Όμως, σε αυτόν τον καρμικό έρωτα που οδήγησε σε ένα μεικτό γάμο, γεγονός που από μόνο του αρκούσε να προκαλέσει σκάνδαλο και στις δυο κοινότητες τότε, η γέννηση ενός απογόνου έρχεται να ολοκληρώσει την ευτυχία τους. Δυστυχώς, οι πολιτικές εξελίξεις, ο φανατισμός, η μισαλλοδοξία επηρέασαν και ανέτρεψαν την ισορροπία μέσα στην οικογένεια Κουγιουτζόγλου. Το ερώτημα είναι πώς αυτές οι εξελίξεις, όταν παγιώνονται και γίνονται καθημερινότητα εγγράφονται στην αθώα παιδική συνείδηση, το οποίο από τη μια στιγμή στην άλλη καλείται να αλλάξει χώρα, τρόπο ζωής και οικείο περιβάλλον. Το παιδί μπορεί να ξεχάσει και να συγχωρέσει τους γονείς του για τις επιλογές τους;

Ολοκληρώνοντας, οφείλω να αναγνωρίσω το εξαιρετικό πάντρεμα της επίσημης Ιστορίας, κυρίως μέσα από την εστίαση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, με την μυθοπλαστική αφήγηση, ώστε να παρουσιαστεί μια απλή ιστορία αγάπης ως ένα παράδειγμα κατάρριψης των όποιων στερεοτύπων στις διαπροσωπικές σχέσεις. Θαρρώ πως το “μήνυμα” της συγγραφέως “εστάλη” και όχι μόνο είναι ισχυρό αλλά έχει και πολλούς αποδέκτες…

Δήμητρα Γούτση, φιλόλογος

Σελίδα του βιβλίου: http://www.pigi.gr/?product=ifantra-tis-polis