Λεπτομέρειες

Γράφτηκε από τον/την Super User

Κατηγορία: Σχολιασμοί Βιβλίων

Δημοσιεύθηκε : 01 Ιουλίου 2013

Εμφανίσεις: 3011

Ποίηση - Εκδόσεις Άπαρσις

Ο Κύπριος στην καταγωγή Ανδρέας Πολυκάρπου, υπογράφει την πρώτη του ποιητική συλλογή, που τιτλοφορείται «απρόσωπα φαγιούμ». Με τον τίτλο αυτό επιχειρεί μια άμεση σύνδεση με την τελευταία πράξη της ανθρώπινης ζωής, που είναι ο θάνατος, καθώς τα πορτραίτα φαγιούμ ήταν ταφικές προσωπογραφίες της ρωμαϊκής περιόδου, που βρέθηκαν στην Αίγυπτο.

Φθάνοντας ο αναγνώστης στο τέλος του βιβλίου αντιλαμβάνεται ότι ήρθε αντιμέτωπος με δύο εντελώς διαφορετικές προσωπικότητες, μέσα σ’ αυτά τα ποιήματα. Η μια είναι σκοτεινή, παράξενη, καταθλιπτική, ενώ η άλλη πιο ευχάριστη, οικεία και φωτεινή. Η μόνη εξήγηση που θα μπορούσα να δώσω είναι ότι ίσως κάποια ποιήματα να έχουν γραφτεί σε διαφορετικές περιόδους, αλλά να τοποθετήθηκαν στην ίδια συλλογή.

Πρόκειται για ποίηση βαθιά υπαρξιακή, κοινωνική αλλά και αρκετά βιωματική. Αλλού οι στίχοι είναι υπερβολικά επεξεργασμένοι, διακόπτοντας την φυσικότητα και αλλού γίνονται πιο ελεύθεροι και απλοί. Ενδεικτικό των «δυο προσώπων» της συλλογής είναι ότι, ενώ υπάρχουν περιπτώσεις που ο ποιητής προσπαθεί να «σοκάρει» τον αναγνώστη με εικόνες φρίκης και ολέθρου, σε άλλες τόσες τον διακρίνει μια αξιοσέβαστη ποιητική ωριμότητα.

Η θεματική ποικιλία του Ανδρέα Πολυκάρπου διαφαίνεται από τα πρώτα κιόλας ποιήματα. Χρησιμοποιεί την Ελληνική μυθολογία και τη Βίβλο, για να «περάσει» τα μηνύματά του, χωρίς όμως να γίνονται απόλυτα κατανοητοί οι στόχοι του και οι ερμηνείες του. Ασκεί κριτική στην κοινωνία και στον άνθρωπο του σήμερα, δημιουργεί ερωτηματικά που αφορούν τη θρησκεία, θέτει τους προβληματισμούς του για τα γεγονότα και τις συνέπειες της Τουρκικής εισβολής στην πατρίδα του την Κύπρο. Δείχνει ευαισθησία προς τους λαθρομετανάστες, συμπαράσταση προς τους αφανείς ήρωες αλλά και πόνο για τους αγνοούμενους στη Μεγαλόνησο.

Αυτό που χαρακτηρίζει όμως περισσότερο τα «απρόσωπα φαγιούμ» είναι ο συσχετισμός του βιβλίου με την έννοια «θάνατος». Ποιήματα που μοιάζουν με ασκήσεις εξοικείωσης μαζί του, σκοτεινές -  μυστηριακές μορφές, απόκοσμοι τόποι, σκληρός σουρεαλισμός και πολλά κρυφά νοήματα. Σκηνές τελετουργικές, σχεδόν παγανιστικές, γεμάτες παραισθήσεις και «μαυρισμένες» ψυχές. Εντύπωση προκαλούν σχετικά κάποιοι διάσπαρτοι στίχοι, που μιλούν για αγάπη και ηδονική σχέση με τον θάνατο. Για ηθελημένη απόρριψη της ευτυχίας αλλά και για παρέμβαση στα ανθρώπινα πράγματα του Εωσφόρου…. Έμεινα συγκλονισμένος όταν διάβασα από έναν νέο να δηλώνει σχεδόν με λύπη ότι γεννήθηκε για να φέρει το φως και τελικά προσφέρει σκοτάδι στο λόγο του! Ή αλλού να ομολογεί πως οι στίχοι του, «δυσνόητοι, ανόητοι, νεκροί, μεταλαμπαδεύουν το σκοτάδι στα φωτισμένα μάτια σας….»

Λοιπόν εγώ θα αδράξω τα καλά που συνάντησα μέσα σε αυτό το βιβλίο και θα απορρίψω όλα εκείνα που κόντεψαν να μαυρίσουν και τη δική μου ψυχή. Τους καλοκαιρινούς έρωτες, τις σχολικές νοσταλγικές εικόνες, τις όμορφες γυναικείες μορφές. Τα ποιήματα του φωτός και της αγάπης, που σαν οάσεις ξεπρόβαλαν σε κάποιες γωνιές του βιβλίου….

 

Δείγμα γραφής:

 

ΤΑ ΧΕΛΙΔΟΝΙΑ

Αυτήν την άνοιξη

τα χάσαμε τα χελιδόνια.

Πέταξαν μακριά μας

αλλού να χτίσουνε φωλιές.

Τα βάσανα μας

αλλοίωναν τα όνειρα τους.

Θεατρίνοι της ευλογίας

για πιο ζεστά φύγατε μέρη.

Αυτά τα χελιδόνια

δεν έφεραν την άνοιξη.

Με τα φτερά τους

σε τόπους άλλους την πήρανε.

Οι άψυχοι μας νόμοι

σκόρπισαν τη σπορά.

Κανένα αγιόκλημα δεν

θέλησε να σκύψει το κεφάλι στη νύχτα.

Σκέπασαν τα νέφη

προτού η βροχή να πέσει.

Τα σύννεφα του ουρανού

τον τόπο μας απομονώνουν.

Αυτήν την άνοιξη

δεν ήρθαν τα χελιδόνια.

Στο κρύο μας μάρμαρο

πού καιρός για ν’ ανθίσει το φως.

 

 

 

 

 

Αλέξανδρος Ακριτίδης

Λογοτέχνης - Απόφοιτος Ανθρωπιστικών Σπουδών

Λεπτομέρειες

Γράφτηκε από τον/την Super User

Κατηγορία: Σχολιασμοί Βιβλίων

Δημοσιεύθηκε : 05 Ιουνίου 2013

Εμφανίσεις: 2440

Εκδόσεις Πλανόδιον

 

«Ο Νώε στην πόλη» της Ευφροσύνης Μαντά Λαζάρου δεν προσδιορίζεται εύκολα ως λογοτεχνικό είδος. Πρόκειται ουσιαστικά για πεζογραφήματα γραμμένα με ποιητική χροιά. Το βιβλίο αυτό είναι ένα λυρικό και μελαγχολικό ταξίδι, που συνδέει το παρελθόν με το σήμερα. Αφιερωμένο σε μια πόλη που τη μετάλλαξε ο χρόνος. Παλιές συνοικίες, απολιθώματα μιας άλλης νοσταλγικής εποχής, που πλέον ζούνε σε νέους ρυθμούς, μοντέρνους, παράνομους, ακόλαστους και ξενικούς. Τα παλιά μαγαζάκια που έκλεισαν, ο κόσμος που έφυγε, οι αλλοδαποί που έφτασαν, η νεολαία που αγνοεί το σκληρό παρελθόν της πατρίδας της.

Ήρωες της Ευφροσύνης Μαντά Λαζάρου είναι οι διάφοροι άνθρωποι που παρελαύνουν απ’ το οπτικό της πεδίο. Κουρασμένοι ναυτικοί, γυναίκες του δρόμου, μοναχικά όντα, κρυμμένοι τζογαδόροι, άδολοι οδοκαθαριστές, που καλούνται να ξεβρομίσουν τη μιαρή κατάσταση που διαμορφώνεται καθημερινά. Όλα αλλιώτικα, όλα άγνωστα για μια συγγραφέα που έχει σχέσεις αγάπης μ’ αυτήν την πόλη. Πληγές ανοιχτές σε μια οικουμένη που έχασε τη χαρά και την αθωότητα των προηγούμενων χρόνων. Στρατιώτες φρουροί ενός αιματοβαμμένου πολέμου, που ξεχάστηκαν στα πόστα τους και άνθρωποι, που πέρασαν τη ζωή τους προστατεύοντας το πένθος τους για τα πρόσωπα που έχασαν. Η συγγραφέας θέλει να γίνει ένα με τις όμορφες μνήμες της πόλης της, που τη βλέπει να πλημμυρίζει με πολλές άρρωστες συνήθειες. Συμβολική και η εμφάνιση του Νώε στο τέλος. Και ποιούς επιλέγει να σώσει; Μονάχα τους δυο καλοσυνάτους οδοκαθαριστές. Τους μόνους που μοιάζουν να παρέμειναν αμόλυντοι από το νέφος της εξέλιξης…

 

 

 

Αλέξανδρος Ακριτίδης

Λογοτέχνης - Απόφοιτος Ανθρωπιστικών Σπουδών

Λεπτομέρειες

Γράφτηκε από τον/την Super User

Κατηγορία: Σχολιασμοί Βιβλίων

Δημοσιεύθηκε : 19 Ιουνίου 2013

Εμφανίσεις: 2527

Ποίηση - Εκδόσεις    .poema...

 

Η ποιητική συλλογή με τον τίτλο «Η θλίψη μου είναι μια γυναίκα» είναι το δεύτερο έργο της Έλενας Πολυγένη, η οποία είναι ηθοποιός και μουσικός και κατάγεται από την Πάτρα. Ομολογώ ότι είναι από τις λίγες φορές που διαπίστωσα να υπάρχει τόσο μεγάλη ταύτιση τίτλου με περιεχόμενο, καθώς η πρωταγωνίστρια του βιβλίου είναι μια γυναίκα που την χαρακτηρίζει πλήρως η έννοια «θλίψη».

Πρόκειται για μοντέρνα ποίηση, με αρκετά σκοτεινό περιεχόμενο, με πολλά στοιχεία υπερρεαλισμού αλλά και περιπτώσεις αυτόματης γραφής, που πηγάζουν από το υποσυνείδητο. Συχνά αναδύεται μια μελαγχολία, ένας ενδόμυχος πόνος και ένας «πεσιμισμός» για κάθε τι που συμβαίνει τριγύρω. Είτε αυτό είναι ο έρωτας, είτε η φιλία είτε η ίδια η πορεία της ζωής. Η ηρωίδα των ποιημάτων, νιώθοντας προδομένη από την απρόσωπη κοινωνία αλλά και από το ευρύτερο περιβάλλον της, επιλέγει την απομόνωση και την εσωστρέφεια. Ο έρωτας δεν θεωρείται θέμα άμεσης προτεραιότητας καθώς προέχει η ανάκαμψη από την περίοδο της θλίψης και η καλύτερη γνωριμία με τον εαυτό της. Η κατάθλιψη και τα σύνδρομά της σε κάποια ποιήματα περιγράφονται με αρκετές λεπτομέρειες, προβληματίζοντας σε μεγάλο βαθμό τον αναγνώστη. Η ίδια η ηρωίδα - «θλιμμένη γυναίκα», καλείται να αναμετρηθεί με διάφορα συναισθηματικά πεδία όπως ο φόβος, η μοναξιά, η σωματική και ψυχική αδυναμία, η ρουτίνα, η έλλειψη ανθρώπινης επαφής. Ο προβληματικός χαρακτήρας της πόλης έρχεται να επιδεινώσει μια ήδη δύσκολη κατάσταση καθώς δεν δίνει πολλές ευκαιρίες διαφυγής ή ψυχικής αποκατάστασης. Ενδιαφέρων ο εσωτερικός διάλογος, ο οποίος αφορά πότε ένα υπαρκτό πρόσωπο και πότε κάτι Θείο και υπερβατικό. Ανθρώπινα ερωτηματικά που μένουν αναπάντητα, ίσως και για την ίδια την ποιήτρια, η οποία ενδεχομένως θα ήθελε περισσότερες λύσεις και παρεμβάσεις από τον Μεγάλο Πλάστη του κόσμου μας.

Όπως προαναφέρθηκε, η σύγχρονη κοινωνία αποτελεί επίσης έναν αρνητικό παράγοντα στην εκτόνωση της θλίψης. Άγχος, αδικία, άνθρωποι μηχανές που ουσιαστικά δεν χαίρονται τη χαρά της ζωής αλλά και άνθρωποι υλιστές και ματαιόδοξοι, που είναι εγκλωβισμένοι στο κυνήγι της ομορφιάς, του χρήματος και της εξουσίας. Η ποιήτρια μέσω κάποιων αυτοβιογραφικών στοιχείων τονίζει επίσης τον σημαντικό ρόλο των γονιών στη διαμόρφωση του χαρακτήρα αλλά και στηλιτεύει τις αποτυχημένες ανθρώπινες σχέσεις σε κάθε τους μορφή.

Το βιβλίο αυτό πράγματι προβληματίζει, χωρίς να διαφαίνονται στους στόχους του έστω λίγες νότες αισιοδοξίας. Κάπου στο βάθος υπάρχει μια αποδοχή της «ήττας», ένας προσανατολισμός παραίτησης από τα καλά της ζωής, που είναι εξίσου αρκετά. Είναι ωστόσο δικαίωμα της ποιήτριας να θέτει τα υπέρ και τα κατά στη δική της ζυγαριά και να τα διαχειρίζεται ανάλογα. Πάντως οι αγωνιώδεις σκέψεις της γυναίκας – ποιήτριας για την επόμενη μέρα ήταν απόλυτα ειλικρινείς.

Δείγμα γραφής:

Άνθρωπος για καμιά δουλειά

Δε μπορώ να γράψω ποιήματα

Φταίνε τα χέρια μου που τρέμουν ή φταίει

Το μισοσκόταδο ή το ζαβό

Το ριζικό μου.

Κύριε ελέησον με.

Αφημένη παράλογα μέσα σε κάτι που

Δεν γνωρίζω τι είναι

Καταρρέω και επανέρχομαι

Ολοένα πιο κουρασμένη,

Τα πάντα ακουμπούν επάνω μου νιώθω το

Βάρος τους να με παραλύει

Επιστρατεύω τη θέλησή μου

Και κάποια εγχειρίδια ψυχολογίας

Πηγαίνω πάνω κάτω, φτιάχνω

Καφέ ξαναφτιάχνω

Η ζωή του Ζ.Π.Σαρτρ με κυνηγάει

Ανελέητα θέλω να λέω ΟΧΙ να με

Συντροφεύουν

Αγαπημένοι βάσει προγράμματος θέλω

Προσωπικότητα.

Δεν μπορώ να γράψω ποιήματα

Αλλα το τραγικό είναι πως δεν μπορώ να

Καθαρίσω μια πατάτα.

 

Για να τελειώνουμε μ’ αυτή την υπόθεση

Όχι εμένα, όχι το πρόσωπό

Μου, όχι αυτό που κρύβεται κάτω

Απ’ το πουκάμισο.

Μιλάω κι ας ξέρω ότι η φωνή

Θα πνιγεί μες στα ψυγεία που

Παγώνουν τα σφαγμένα

Ζώα.

Υπάρχει δεν υπάρχει, τι με ενδιαφέρει.

Έτσι στο βρόντο κουνάω τα χέρια προς

Τον ουρανό.

Τι όμορφα  που είναι τ’ αγγελούδια

Σκοτωμένα

Με τα θλιμμένα μάτια τους, να μας κοιτούν.

 

 

 

Αλέξανδρος Ακριτίδης

Λογοτέχνης - Απόφοιτος Ανθρωπιστικών Σπουδών

Λεπτομέρειες

Γράφτηκε από τον/την Super User

Κατηγορία: Σχολιασμοί Βιβλίων

Δημοσιεύθηκε : 04 Ιουνίου 2013

Εμφανίσεις: 1979

Ποίηση - Εκδόσεις Βεργίνα

 

Τα «Ψιχαλίσματα» με προορισμό, της Παναγιώτας Χριστοπούλου - Ζαλώνη είναι μια συλλογή ποιημάτων, κυρίως χαϊκού αλλά και διάφορων άλλων στιχουργικών φορμών. Αν και ο τίτλος σε προδιαθέτει πως θα διαβάσεις κάτι ανάλαφρο και απόλυτα χαρούμενο, το περιεχόμενο σε διαψεύδει. Είναι γνωστές οι δυσκολίες που προκύπτουν κατά την γραφή ποιημάτων χαϊκού. Αρκεί να υπενθυμίσω ότι απαιτείται ακρίβεια, επίμονη προσπάθεια, ευφυΐα και ζωηρή φαντασία. Η Παναγιώτα Χριστοπούλου Ζαλώνη όχι μόνο διαθέτει τα παραπάνω εχέγγυα, αλλά προσθέτει και κάτι ακόμη. Τη μεγάλη της εμπειρία στη λογοτεχνική δημιουργία αλλά και στην ίδια τη ζωή.

Τα «ψιχαλίσματα» με προορισμό είναι μια κατάθεση ψυχής. Μια αναδρομή σε μια πορεία γεμάτη αλήθεια και καλοσύνη. Η ποιήτρια συνοψίζει μέσα σε λιτούς και συλλαβικά μετρημένους στίχους, έννοιες και αξίες που χαρακτηρίζουν τον δικό της ηθικό κόσμο. Υψώνει τη σημαία της αγάπης για τον πλησίον και επισημαίνει την ιδιαίτερη βαρύτητα που έχουν στις μέρες μας η περίθαλψη και η θαλπωρή ανθρώπων που έχουν ανάγκη. Κατακρίνει τα πολιτικά λάθη, το ψέμα, την απάτη και τη διπροσωπία. Προβληματίζεται για την καταστροφή της φύσης και για τα εγκλήματα που συντελούνται ως απόρροια πολιτικό - κοινωνικών αδικιών ή θρησκευτικού φανατισμού. Πονάει γενικά για τους αδύναμους και τους κατατρεγμένους, ενώ δεν δέχεται το παράλογο μίσος και τη φίμωση των ελεύθερων φωνών.

Ο έρωτας φυσικά δεν λείπει από τους στίχους της. Λόγια μελωδικά, γεμάτα ρυθμό και αγάπη. Με αποδέκτες τον σύντροφο της ζωής της, τα παιδιά της, την πλάση ολόκληρη… Γράφει με τη φρεσκάδα μιας έφηβης αλλά και με την ωριμότητα μιας γυναίκας φορτωμένης με τόσες εμπειρίες ζωής. Δίνει επίσης ιδιαίτερη βαρύτητα στη θετική ενέργεια του ανθρώπου μα και στη δύναμη της ποίησης να επηρεάζει συνειδήσεις. Η Παναγιώτα Χριστοπούλου Ζαλώνη έχοντας επίγνωση του χρόνου που φορτώνεται στις πλάτες μας ή όπως τον αποκαλεί, τη «γλυκιά φθορά», παροτρύνει τους νέους ποιητές να δημιουργήσουν, να παλέψουν για τα πιστεύω τους, να προσθέσουν φως στις λέξεις τους. Εκείνη δίνει το σύνθημα αλλά και το παράδειγμα. Εμείς δεν έχουμε παρά να τα δούμε όλα αυτά με σκεπτικισμό και να πορευτούμε ανάλογα. Προσδοκώ ειλικρινά τα υπέροχα «Ψιχαλίσματα» με προορισμό να φτάσουν στα λιμάνια των ψυχών. Από τα πιο προστατευμένα έως τα πιο δυσπρόσιτα…

 

Δείγμα γραφής

Θεέ φοβάμαι

τις κρυμμένες παγίδες

σαν παίρνω δώρα

στο μουράγιο σου

το καράβι μου δένω

νανούρισέ με

με φως και λέξεις

ισόβιος μάρτυρας

αγάπη κεντώ

ψυχή της πέτρας

στο φως του φεγγαριού

χτίστηκες Ποίημα

ας χορέψουμε

το τελευταίο ταγκό

η λάμπα σβήνει

τρυφερά γέρνω

στης σιωπής τον ώμο

και δεν σέρνομαι

 

 

 

 

Αλέξανδρος Ακριτίδης

Λογοτέχνης - Απόφοιτος Ανθρωπιστικών Σπουδών