Λεπτομέρειες
Κατηγορία: Σχολιασμοί Βιβλίων
Εμφανίσεις: 3861

Μυθιστόρημα - Εκδόσεις Ήρα Εκδοτική

 

«Το νησί και το αθάνατο νερό» είναι το νέο συγγραφικό έργο του Λάσκαρη Ζαράρη. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα μυθιστόρημα που απευθύνεται σε παιδιά, που φοιτούν στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση.

Δυο μικρά παιδιά, αρπάζουν το παλιό αεροπλανάκι του παππού τους και ξεκινούν για ένα άγνωστο ταξίδι στον Ειρηνικό Ωκεανό. Εκεί θα γνωριστούν με τους ιθαγενείς κατοίκους, θα μάθουν την κουλτούρα τους και θα τους διδάξουν τη δική τους. Μαζί θα αντιμετωπίσουν τα σχέδια ενός πρώην πειρατή, που ήρθε από το παρελθόν, για την εκμετάλλευση του πετρελαίου του νησιού, αλλά και της πηγής που αναβλύζει ένα ιδιαίτερο νερό, που κάνει αθάνατους τους ανθρώπους.

Πρόκειται για μια όμορφη και διασκεδαστική περιπέτεια γεμάτη μηνύματα για την οικολογία, την ειρήνη, τον αλτρουισμό, την αλληλεγγύη και την φιλοζωία. Μια περιπέτεια που υπερτονίζει τη σημασία της αγάπης και της χαράς μέσα στον παιδικό ψυχικό κόσμο. "Το νησί και το αθάνατο νερό" είναι πλούσιο σε εικόνες, ενώ οι κάθε λογής περιπέτειες σε ένα καταπράσινο νησί του Ειρηνικού εξάπτουν τη φαντασία των μικρών αναγνωστών.

Αυτά όσον αφορά τα θετικά στοιχεία που αποκόμισα. Ως διαχειριστής αυτής της σελίδας ωστόσο, δεν θα ήμουν δίκαιος και ειλικρινής απέναντι στους επισκέπτες της αν δεν περιλάμβανα στους σχολιασμούς μου και πράγματα που δεν τα έκρινα σωστά. Χωρίς να σταθώ σε πολλές λεπτομέρειες θα αναφερθώ στο σημαντικότερο πρόβλημα που εντόπισα. Από την αρχή έως το τέλος υπάρχει μια διάχυτη τάση για "εκπολιτισμό" των ιθαγενών με βάση τα δικά μας Δυτικά πρότυπα. Ιθαγενείς που διψούν για την κουλτούρα μας και δυο παιδιά από την  Ευρώπη, που τους "σώζουν" από τη δυστυχισμένη τους πρωτόγονη ζωή, ώστε να γίνουν κι αυτοί ένα τεράστιο τουριστικό και βιομηχανικό θέρετρο.

Από τον 16ο αιώνα ακόμη ο Michel de Montaigne θεμελίωσε την έννοια του "πολιτισμικού σχετικισμού", βάσει της οποίας ο κάθε πολιτισμός πρέπει να κατανοείται μέσα στα πλαίσια του δικού του κοινωνικού γίγνεσθαι και όχι με βάση τον πολιτισμό του εκάστοτε κατοίκου ενός άλλου πολιτισμού. Συνεπώς κάθε ιεραρχική ανισότητα ή διάκριση σε "πρωτόγονους απολίτιστους" και "μορφωμένους πολιτισμένους", απλά δεν υφίσταται. Η θεωρία αυτή χτύπησε τον ευρωκεντρισμό των χωρών της σκληρής αποικιοκρατίας, που αξιολογούσαν τις χώρες των ιθαγενών και των ινδιάνων με τα δικά τους αισθητικά κριτήρια. Συνεπώς θεωρώ αδόκιμες κάθε είδους εκφράσεις που εκδηλώνουν τάσεις «εκπολιτισμού» σε ανθρώπους, που αγνοούμε την πραγματική τους κουλτούρα και ζουν με τον ίδιο τρόπο για χιλιάδες χρόνια χωρίς απαραιτήτως να έχουν την ανάγκη μας.

Αν παραλείπονταν αυτοί οι προσανατολισμοί, θα είχαμε πραγματικά ένα πολύ πιο όμορφο αποτέλεσμα. Εύχομαι ειλικρινά στον φίλο Λάσκαρη ένα ανοδικό και λαμπρό λογοτεχνικό μέλλον.

 

 

 

Αλέξανδρος Ακριτίδης

Λεπτομέρειες
Κατηγορία: Σχολιασμοί Βιβλίων
Εμφανίσεις: 3036

Μυθιστόρημα - Εκδόσεις Βεργίνα


«Στη σκιά της ζωής» ονομάζεται το νέο συγγραφικό έργο της Παναγιώτας Χριστοπούλου – Ζαλώνη. Για να πω την αλήθεια, αν και είχα την τύχη να διαβάσω πολλές φορές τις όμορφες ποιητικές της δημιουργίες, δεν είχα ποτέ την ευκαιρία να γνωρίσω τον πεζό της λόγο. Βέβαια και εδώ οι ποιητικές παρεμβάσεις είναι συχνές και ουσιαστικές προσδίδοντας ένα διαφορετικό χρώμα στην εξέλιξη του μυθιστορήματος. Αν και οι ήρωες του βιβλίου είναι συγκεκριμένοι, κατά τη δική μου ταπεινή γνώμη ο μεγαλύτερος πρωταγωνιστής του είναι η ίδια η ζωή. Η ζωή με τις χαρές της, τις λύπες της και τα απρόοπτά της. Η ζωή που έρχεται και φεύγει σαν μανιασμένος αέρας. Που περνά σαν όνειρο βιαστικό, για να δώσει τη σκυτάλη της στο νέο αίμα που βγαίνει από τα σπάργανα…

Χρονικά το μυθιστόρημα χωρίζεται σε δυο περιόδους. Το τότε, που σηματοδοτεί τις δεκαετίες του 50-60-70 και το σήμερα με όλες του τις παραμέτρους. Όμορφη ανάπλαση της ζωής του παρελθόντος στην επαρχία αλλά και σε μια Αθήνα πιο ήσυχη, αθώα, φιλική και ανθρώπινη, όπου πρωτοστατούσε η γειτονιά και οι ανθρώπινες σχέσεις. Όταν οι άνθρωποι ήταν φτωχότεροι, αλλά με κόπους και θυσίες κατάφερναν να στέκονται στα πόδια τους και να μεγαλουργούνε.

Η δεύτερη χρονική περίοδος περιγράφει το τώρα, αλλά με έντονο το στοιχείο της νοσταλγίας, της αναπόλησης αλλά και της πολιτικής διαμαρτυρίας για τη στάση των κυβερνώντων απέναντι στους Έλληνες πολίτες. Έντονο επίσης το κοντράστ της διαφορετικότητας ανάμεσα σε μια εποχή αγνότητας και αγάπης χωρίς ψηφιακή τεχνολογία και σε μια εποχή απόλυτου καταναλωτισμού και επιφανειακού σεξουαλισμού, όπου όλα εξαρτώνται από το χρήμα, την εξωτερική εμφάνιση και τα τηλεοπτικά πρότυπα.

Οι πρωταγωνιστές του βιβλίου είναι άνθρωποι που κυνήγησαν το όνειρό τους και πέτυχαν, άνθρωποι που εγκλωβίστηκαν στις προλήψεις της γενιάς τους και άνθρωποι που άφησαν το πάθος τους να σιγοβράζει σε μια κατσαρόλα ώσπου αυτό τελικά εξατμίστηκε….

Όλα τα παραπάνω παρατίθενται στον αναγνώστη με έναν ζωηρό και χειμαρρώδη λόγο, όπως ακριβώς είναι και η συγγραφέας στην προσωπική της ζωή. Με την ίδια χάρη και σπιρτάδα θα μας κλείσει στο τέλος το μάτι, λέγοντάς μας ότι τίποτα από αυτά, που έχουμε διαβάσει δεν αποτελεί αυτοβιογραφικό στοιχείο. Είναι η απόλυτη αλήθεια; Λίγοι είναι σε θέση να γνωρίζουν… Ωστόσο αυτό που έχει σημασία για ένα μυθιστόρημα δεν είναι τα πρόσωπα, αλλά τα μηνύματα που θέλει να περάσει. Και στη συγκεκριμένη περίπτωση αυτό επιτυγχάνεται απόλυτα…

 

 


Αλέξανδρος Ακριτίδης

 



Λεπτομέρειες
Κατηγορία: Σχολιασμοί Βιβλίων
Εμφανίσεις: 4290

«Το τρομακτικό μυστικό του Αϊνστάιν: αλλόκοτα διηγήματα» του Ανδρέα Καπανδρέου είναι ένα απρόβλεπτο βιβλίο τόσο ως προς τη θεματολογία του όσο και ως προς τη δομή του. Διηγήματα φαντασίας μπλεγμένα με αφηγήσεις αληθινών περιστατικών, πιθανόν εμπειρίες του ίδιου του συγγραφέα, με μια αλληλουχία ωστόσο τόσο αρμονική που δεν σου κάνει αίσθηση να εγκαταλείψεις το βιβλίο από τα χέρια σου. Κάποιες από αυτές τις ιστορίες θυμίζουν τους λεγόμενους «αστικούς θρύλους», που συζητούσαμε μέχρι πρωίας στα πάρτι και τις συναθροίσεις των νεανικών μας χρόνων. Τα καθαυτό διηγήματα βασίζονται πάνω σε συγκεκριμένα μοτίβα, όπως αυτό της αναπόφευκτης μοίρας, του τραγικού λάθους που επιστρέφει στο "κεφάλι" μας, του ονείρου που βγαίνει αληθινό, της προδομένης φιλίας. Όσο έντονο είναι το μεταφυσικό στοιχείο, άλλο τόσο παρεμβάλει ανάμεσά του η άκρως ρεαλιστική πλευρά της ζωής, με αφηγήσεις κοινωνικών υποθέσεων «καθημερινής τρέλας».  Μου άρεσε «το δωμάτιο με τους καθρέπτες» μιας και όπως ανέφερα πριν έχω ακούσει δεκάδες παρόμοιες ιστορίες «τσιγγάνικων προβλέψεων» και πάντα είναι εντυπωσιακές. Έξυπνο επίσης «ο Δίας στο facebook» και  «ο καταδιώκτης του Τζακ». Κυρίαρχο στοιχείο στα περισσότερα διηγήματα ο θάνατος, είτε ως κοινωνικό φαινόμενο, είτε με τη μεταφυσική του διάσταση και την αναζήτηση της "άλλης πλευράς". Εύχομαι και τα επόμενα βιβλία του Ανδρέα Καπανδρέου να κεντρίσουν και πάλι τη διψασμένη φαντασία μας…

 

 

 

Αλέξανδρος Ακριτίδης

Λεπτομέρειες
Κατηγορία: Σχολιασμοί Βιβλίων
Εμφανίσεις: 2803

Μυθιστόρημα - Εκδόσεις Γκοβόστη

Παίρνοντας στα χέρια μου το μυθιστόρημα της Ευφροσύνης Μαντά - Λαζάρου «Χωρίς την Αριάδνη» θεώρησα, εντελώς λανθασμένα ότι θα είχα να αντιμετωπίσω ένα βιβλίο ανάλογο με ταινίες που είχα δει στο παρελθόν σχετικές με τον αυτισμό, όπως «ο άνθρωπος της βροχής», «Η ζωή με τον Άλκη», «Silent Fall», καθώς και την πρόσφατη αυτοβιογραφική ταινία της Temple Grandin. Ωστόσο δεν θα σας πω ψέματα. Ειλικρινά τα βρήκα «σκούρα» με αυτό το βιβλίο διαπιστώνοντας σχεδόν αμέσως ότι τελικά είμαι εντελώς ανημέρωτος γι’ αυτό το δύσκολο πρόβλημα, όπως θεωρώ ότι είναι και οι περισσότεροι συμπατριώτες μου. Η έλλειψη κοινωνικής παιδείας στην χώρα μας ήταν καθολική και ισοπεδωτική, αν κρίνω από την συμπεριφορά που λάμβαναν άτομα με κινητικά ή διανοητικά προβλήματα κατά τα δικά μου σχολικά χρόνια. Ελπίζω μέσα από την καρδιά μου να έχει αλλάξει αυτή η κατάσταση στις μέρες μας, αν και διατηρώ σοβαρές επιφυλάξεις.

Το μυθιστόρημα αυτό περιγράφει την πορεία στο χρόνο ενός αυτιστικού παιδιού, του Γιάννη, μέσα από τα μάτια του και τα μάτια της μητέρας του. Το πρόσωπο-αφηγητής αλλάζει διαρκώς, ακόμα και στην ίδια παράγραφο, ίσως θέλοντας να μας δείξει η συγγραφέας την πολυπλοκότητα στη σκέψη ενός παιδιού με αυτισμό. Πράγματι, πρόκειται για Λογοτεχνία υψηλής ποιότητας από ένα άτομο που έχει και τη γνώση της γλώσσας αλλά και του αντικειμένου. Η συγγραφέας θίγει εμμέσως την αντιφατικότητα στην αντιμετώπιση του προβλήματος εκ μέρους των γιατρών, των ειδικών δασκάλων και των ψυχολόγων, που συχνά φαίνεται να το αγγίζουν επιδερμικά. Αντιφατικότητα εντοπίζεται ακόμα και στις ενέργειες των ίδιων των γονιών προκειμένου να βρουν τις καλύτερες δυνατές λύσεις για τα παιδιά τους. Η μητέρα του Γιάννη ανακαλύπτει μια αναπάντεχη και όμορφη συνάμα δίοδο επικοινωνίας μαζί του, που δεν είναι άλλη από την ποίηση. Η ποίηση εξάλλου είναι από τις πιο αρχέγονες καλλιτεχνικές δραστηριότητες, που γέννησε η ανθρώπινη νόηση και κρύβει μέσα της τη δική της εσωτερική δύναμη.

Η συγγραφέας ωστόσο δεν σκιαγραφεί μόνο τις αντιδράσεις των «έξω». Απεναντίας πραγματοποιεί βαθιά τομή και στον άγνωστο εσωτερικό κόσμο του παιδιού, παραθέτοντας τις σκέψεις του, τις επιθυμίες του, τις ανησυχίες του και τις φοβίες του. Τονίζει αυτά που τον λυπούν και αυτά που τον χαροποιούν. Εκεί όμως που συγκλονίστηκα περισσότερο ήταν η περιγραφή του φόβου της μάνας για ένα «αύριο» χωρίς εκείνη στο πλευρό του. Η ανησυχία για το μέλλον και την ευθύνη του παιδιού της μετά τον δικό της θάνατο.

Αν και η συγγραφέας κάνει ένα ευρύτερο άνοιγμα και σε άλλες παραμέτρους της ζωής στην Κύπρο σχολιάζοντας την Αγγλοκρατία, την Τουρκική εισβολή αλλά και το νεότερο σχέδιο Ανάν, εγώ θα τα προσπεράσω όλα αυτά, ώστε να μην χάσω το βασικότερο νόημα του βιβλίου, που είναι το πρόβλημα του αυτισμού.

Το μυθιστόρημα αυτό κλείνει με ένα ιδιαίτερο φιλοσοφικό στοχασμό. Αν υπήρχε συσκευή που να κατέγραφε τις σκέψεις ενός ατόμου με αυτισμό, που έχει σταματήσει να επικοινωνεί με τους οικείους του, έχουμε το δικαίωμα να τις διαβάσουμε; Έχουμε το δικαίωμα να διαρρηγνύουμε τη σιωπή του; Κι αν αντιστρέψουμε τους όρους, δεν υπάρχουν σε κάθε οικογενειακό περιβάλλον άτομα που με την «μιλιά» τους πληγώνουν διαρκώς τους γύρω τους; Αυτούς θα πρέπει να τους κάνουμε να σιωπήσουν; Ας αποδεχτούμε λοιπόν τον κόσμο μας όπως ακριβώς είναι και να σταθούμε με σεβασμό σ’ αυτές τις δύσκολες καταστάσεις. Εξάλλου, όποιος δεν ζει από μέσα το κάθε πρόβλημα δεν μπορεί να το νιώσει σε βάθος. Απλά, σαν μας δίνεται η ευκαιρία να το γνωρίζουμε περισσότερο, γινόμαστε κι εμείς καλύτεροι άνθρωποι…

 

 

 

Αλέξανδρος Ακριτίδης



Λεπτομέρειες
Κατηγορία: Σχολιασμοί Βιβλίων
Εμφανίσεις: 6010

Πόσο οξύμωρο είναι μέσα στο κατακαλόκαιρο να λαμβάνεις μια ποιητική συλλογή με τον τίτλο «χιόνι»; Ο Μιχάλης Κούτρας είναι ένας νέος ποιητής, που δίνει το δικό του στίγμα και τη δική του άποψη για τα πράγματα. Δεν είναι μια ποίηση συναισθηματισμού ή αόριστων θεωρημάτων. Κατά την άποψή μου είναι βαθιά πολιτικοκοινωνική, ενταγμένη σαφώς στο αστικό τοπίο και προσανατολισμένη στην άποψη ότι η ίδια η διαδικασία της γραφής μπορεί να αποτελέσει διέξοδο. Ο Μιχάλης, ανήκει κι αυτός στη γενιά που "πληρώνει", χωρίς να φταίει ιδιαίτερα. Που την πότισαν με κούφιες ιδεολογίες και τώρα της γυρίζουν την πλάτη.

Ένα από τα στοιχεία που με εντυπωσίασαν και με προβλημάτισαν ταυτόχρονα ήταν τα ελάχιστα δείγματα ανθρώπινης επικοινωνίας και διαλόγου. Ο ποιητής επιλέγει να δίνει πρωταγωνιστικούς ρόλους σε πράγματα, που δεν μπορούν να μιλήσουν... Στη θάλασσα, στα ζώα, σε ένα τραγούδι, σε μια μέλισσα, στο γρασίδι…. Λες και τον κούρασαν οι ανθρώπινες φωνές και αναζητά αλλού την αλήθεια. Μια αναζήτηση αλήθειας και ελπίδας, που εκδηλώνονται ως "μανιφέστο" στο στόμα ενός εφήβου…


Μάλλον δεν το κατάλαβες καλά

Μάλλον εγώ φταίω

Όταν σου είπα

«δεν έχουμε καιρό για χάσιμο»

Δεν εννοούσα

Να ανακαλύψουμε νέα

Στρατόπεδα ψευδαισθήσεων

Και να κλειστούμε με χαρά σ’ αυτά

Να ανακαλύψουμε τα φτερά μας εννοούσα

Να πετάξουμε

Έτσι θα γεννηθεί η ελπίδα…

Μα δεν μας φτάνει αυτό

Όχι

Όχι πια

Το θέμα είναι να πείσουμε κι άλλους

Όσο το δυνατόν περισσότερους

Να πετάξουν μαζί μας

Ώσπου ο ουρανός να γεμίσει φτερά

Έτσι θα αλλάξει ο κόσμος…

Στ’ αλήθεια!


Ο ποιητής λοιπόν σαλπίζει την επανάσταση, αλλά δεν ξέρει αν θα βρει ανταπόκριση… Η γενική αποχαύνωση είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο, όμως βαθιά μέσα του το ξέρει, όταν τελικά επιλέγει τη γαλήνη και τη σιωπή της ποίησης. Πίστεψε κι αυτός σε υποσχέσεις, όπως όλοι μας βέβαια, με αποτέλεσμα να ζούμε στην αδράνεια. «…προσηλωμένοι στη μετάβαση» όπως λέει εύστοχα ο ποιητής μεταφορικά, «…δεν καταλάβαμε πως το νερό λιγόστεψε στα μαραμένα πρόσωπά μας» Και τώρα που βαλλόμαστε από παντού ψάχνουμε να βρούμε ποιος μας στέρησε ξαφνικά αυτό το νερό, που και οι ίδιοι, είναι αλήθεια, κάπου κάπου το πετούσαμε δεξιά – αριστερά απερίσκεπτα. Μόνο τα μικρά παιδιά ακόμα περιβάλλονται από τον αέρα της αθωότητας. Μόνο οι μνήμες εκείνης της ηλικίας παραμένουν άσπιλες και χαρούμενες. Η "φυγή" του ποιητή ωστόσο επιτυγχάνεται και μέσω της φαντασίας του, εφόσον με συνειρμικές εικόνες μπορεί και "βλέπει" διαφορετικά το γκρίζο αστικό τοπίο…


Στην πόλη θα ’λεγες πως περπατώ

Κι όμως, κολυμπώ

Κοχύλια συναντώ


Την πόλη θα ’λεγες ότι κοιτάζω

Κι όμως, καλπάζω

Με τους αέρηδες γιορτάζω


Αυτά που διεκδικεί ο Μιχάλης Κούτρας μέσω της ποίησής του δεν είναι υπερβολικά. Μόνο μια γέφυρα για να συνδέσει τον ψεύτικο κόσμο μας με κάτι αληθινό. Το προδομένο παρελθόν με ένα πιο αισιόδοξο μέλλον.


Μια γέφυρα

Τίποτε άλλο

Μια γέφυρα


Δροσιά να κελαηδώ

Νερό να κυλάω


Μια γέφυρα

Τίποτε άλλο

Μια γέφυρα


Φίλε μου Μιχάλη, θα συμφωνήσω τελικά μαζί σου…. Πράγματι η ποίηση μπορεί να λιώσει το χιόνι… και σαν γίνει ευεργετικό νερό, να μπει σε περισσότερα σπίτια…


Είμαστε ποιητές

Ταξιδιάρικες βουνοκορφές

Μόνη αγκαλιά μας το χιόνι

 

 

 

 

Αλέξανδρος Ακριτίδης


  1. Κριτικές για την "πυξίδα των ονείρων" του Αλέξανδρου Ακριτίδη (Ιβίσκος)
  2. "… σε έρωτα ή θάνατο θα πάμε" - Ευφροσύνη Μαντά Λαζάρου
  3. Σαν ψηλαφούν τα ακροδάκτυλα - Χαράλαμπος Βασιλάκης
  4. Τελευταία πόλη - Διονύσης Μαρίνος (Γαβριηλίδης)